Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Atina ziyareti Lozan polemiğiyle başladı.
Fotoğraflar: Reuters
Yunanistan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos, Erdoğan’la ortak basın toplantısında, “Lozan Anlaşması, Yunanistan’ın ve Avrupa Birliği’nin topraklarını ve egemenliğini belirliyor. Yeniden müzakere edilmesi söz konusu olamaz. Anlaşmanın hiçbir kusuru yok; gözden geçirilmesi veya güncellenmesi gerekmiyor” dedi.
Erdoğan ise şöyle karşılık verdi: “Lozan’la ilgili hala anlaşılmayan bazı incelikler var. 94 yıl önce imzalandı. O zamandan bu yana dünya adeta yeniden kuruldu.”
Atışma…
Cumhurbaşkanı Rum patriğininin seçilme yönteminden yola çıkarak, “Hal böyleyken Lozan’ın nasıl uygulamada olduğunu söyleyebiliriz. Demek ki Lozan uygulamada değil” dedi.
Erdoğan ardından sözü Batı Trakya’ya getirdi: “Batı Trakya’da yaşayan Müslümanlar inandıklarını Lozan’a göre yaşayabiliyorlar mı? Bugün seçilmiş değil atanan baş müftüyle yönetilme gayretleri var. Müftüler seçilmiyor atanıyor. Türk kelimesinin yazılması bile hazmedilemiyor. Türkiye’deki Rum vatandaşlarına yönelik böyle bir uygulama göremezsiniz. Batı Trakya için yatırım ve atılması gereken adımlar konusunda gerekli destek verilmiyor; orada bir ayrımcılık söz konusu. Soydaşlarımızın haklarının korunması bizim arzu ettiğimiz şeylerin başında geliyor.”
Cumhurbaşkanı şöyle devam etti: “94 yılda pek çok şey değişti. Bunlar gözden geçirilirse pek çok şeyin olması gerektiğini taraflar da kabul edecektir.”
Erdoğan özellikle Ege’de adil bir çözüm bulunması gerektiğini savundu.
‘Benim sizin gibi yetkilerim yok’
Pavlopulos, şu yanıt verdi: “Sizinle İstanbul’da tanıştığımızdan beri açık sözlü biri olduğunuzu biliyorum. Benim sizin gibi yetkilerim yok. Bu meseleleri hükümetle konuşursunuz.”
Yunan cumhurbaşkanı, bir hukuk profesörü olduğunu belirterek diplomatik bir dille, hukuki olarak Lozan’ın yeniden açılmasının mümkün olmadığını yineledi.
‘Hukuk profesörü değilim ama siyaset hukukunu iyi bilirim’
Erdoğan bu sözleri yanıtsız bırakamayacağını söyleyerek şunları söyledi: “Ben hukuk profesörü değilim ama siyaset hukukunu iyi bilirim. Burda anlaşmaların güncellenmesi diye bir şey vardır. Biz de bunu yaparız. Çok örneği var. Ben siz bu meseleleri açtığınız için girdim konuya. Yoksa zaten başbakanınızla konuşacağız.”
Tarihi ziyaret
Erdoğan, resmi bir ziyaret için bugün Yunanistan’ın başkenti Atina’da. Ziyaret, 65 yıl sonra bir Türkiye cumhurbaşkanının Yunanistan’a yaptığı ilk kez gitmesinden ötürü tarihi nitelikte.
Erdoğan, ziyareti öncesinde bin Yunan televizyon kanalına verdiği mülakatta, Lozan Anlaşması’nın güncellenmesi gerektiğine inandığını yinelemişti. Ege Denizi’ndeki adalar arasındaki mesafelerin ‘sıkıntı verdiğini’ belirten Erdoğan ayrıca, hava, deniz ve kıta sahanlıklarının ‘halledilerek’ daha iyi bir konuma gelinmesi gerektiğini de ifade etmişti.
Yunanistan hükümet sözcüsü de Erdoğan’ın sözlerinin ‘kaygı verici’ olduğunu söylemişti: “Erdoğan’ın bugün vermiş olduğu söyleşi, ciddi kaygıları ve soru işaretlerini beraberinde getiriyor… Yunan hükümeti ve başbakanı, bu ziyaretin duvar değil, köprüler inşa etmek için bir fırsat oluşturacağını umuyor” demişti.
Çanakopulos ayrıca, Lozan Anlaşması’nın ‘müzakereye açık olmayan bir temel taş’ olduğunu da sözlerine eklemişti.
Çipras’tan Erdoğan’a Lozan tepkisi: İlişkiler açısından tehlikeli
Erdoğan, ‘Lozan defteri’ni açtı: Yıllarca zafer diye yutturmaya çalıştılar