Elektrik Mühendisleri Odası, özelleştirmelerin can almaya başladığına dikkat çekerek kamulaştırma çağrısında bulundu.
İzmir’in Konak ilçesinde şiddetli yağmurdan kaçmaya çalışan İnanç Öktemay ile Özge Ceren Deniz, Enver Dündar Başar Sokak’taki su birikintisine bastıktan sonra elektrik akımına kapılmıştı. İkisi de hayatını kaybetmişti.
EMO İzmir Şubesi, konuya ilişkin paylaştığı açıklamada özelleştirmelerin sorundaki payına dikkat çekti.
Açıklamada öne çıkan başlıklar şöyle:
* Olayın asıl nedenleri savcılık soruşturması ve bilirkişi incelemeleri sonrası ortaya çıkacak olmasına rağmen önlem alınmaması durumunda benzer faciaların kaçınılmaz olduğunu söyleyebiliriz.
* Kasım 2023’te deniz suyunun yükselmesiyle yaşanan taşkın nedeniyle bölgeye bir süre elektrik verilememişti. Deniz taşması sonucu çok sayıda trafo merkezi su altında kalmış, bazı sokaklara günlerce enerji verilememişti.
* Özelleştirme sonrası ilimizdeki elektrik şebekesini devralan GDZ Elektrik Dağıtım AŞ, bölgeyi yeraltı kablolarını bir süre yer üstüne taşıyarak enerjilendirebildi. O dönem trafo merkezleriyle dağıtım panoları, dağıtım panoları ile binalar arasındaki besleme kablolarına yapılan ekler incelenmelidir. Bölgede acilen varsa uygun olmayan kabloların değiştirilmesi ve taşkında hasar alan trafo merkezleri ile dağıtım panoların yenilenmesi için çalışma başlatılmalıdır.
İzolasyon hatası tespiti
* Olay sonrası sahaya giden EMO İzmir Şubesi`nin oluşturduğu teknik heyetinin ilk tespitlerine göre olayın gerçekleştiği sokakta trafo merkezlerinden dağıtım panosuna giden kablolarda izolasyon hatası olduğu belirlenmiştir. Bu izolasyon hatasından kaynaklı olarak suyla temas eden iki yurttaşımızın hayatını kaybettiği düşünülmektedir.
* Elektrik dağıtım şirketlerinin kullandığı altyapı kamu malı, verdikleri hizmet de kamu hizmetidir. Dağıtım şirketleri görev sürelerinin sonunda kamuya devretmeleri gereken elektrik şebekesini günün teknolojisine göre yenilemek zorundadır.
Diyarbakır – Mardin hatırlatması
* Geçtiğimiz ay Diyarbakır ve Mardin illerini etkileyen yangında 15 yurttaşımız hayatını kaybetmişti. Çınar Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ön raporunda yangının ‘elektrik kaynaklı’ olduğu tespit edilmişti. Şebeke sorunlarının, aşırı sıcaklarda yangına, yağışlarda ise ‘elektrik kaçağına’ neden olması normal kabul edilmemelidir. Özelleştirme sonrası dağıtım şirketlerindeki teknik yeterlilik büyük oranda azalmış, deneyimli kadrolar uzaklaştırılmış, maliyet düşürmek için hizmetlerin çoğu taşeron firmalara devredilmiştir.
Kamulaştırma çağrısı
Kaderine terk edilen elektrik şebekesinde teknik denetim eksiklikleri olduğuna vurgu yaparak kamuoyunu uyarıyoruz. Kalıcı çözüm için üretimden, dağıtıma kadar tüm süreçleri yönetecek dikey entegre bir kamu tekeli yeniden kurulmalıdır. Geçiş sürecindeyse kamu kaynaklarının sonu belirsiz bir biçimde özel sektöre kaynak transfer edilmesi yerine kamulaştırma işlemlerini yürütecek Kamulaştırma İdaresi Başkanlığı kurulmalıdır.