RIFAT DOĞAN
Marmaray çalışmaları sırasında yapılan arkeolojik kazılarda geç Osmanlı dönemine ait küçük imalathanelere ait mimari kalıntılar ve sokak dokusu bulunan Yenikapı’da, bu kez Bizans’ın en eski limanı Theodosius’a ait ahşap örmeler ortaya çıktı.
Fotoğraflar: Rıfat Doğan
Kazılarda ortaya çıkarılan ahşap örmeler, Theodosius Limanı’nın devamı mendireklerin yapımı için inşa edilen ve keşfedilmemiş tarihi eser olarak biliniyor.
Uzmanlar, denizin yaklaşık 5 metre derinliğindeki mendireklerin günümüze kadar sağlam kalmasının nedeninin, Yenikapı’daki toprak yapısının ‘balçık ve oksijensiz’ olmasıyla açıklıyor.
Tarihi limana ait ahşap örmelere dünya üzerinde şimdiye kadar hiç rastlanmadı. Uzmanlar, bu örgülerin sağlam çıkmasının da imkansız olduğunu dile getiriyordu.
Dünyada teorik olarak bilinen ama daha önce karşılaşılmayan yapım tekniğinin bilim dünyasının gündemine oturması bekleniyor. Ahşap örmelerin bugün ‘batardo’ adı verilen teknikle yapıldığı tahmin ediliyor.
Kazılarda erken Bizans döneminin en eski limanı ‘Theodosius Limanı’ ortaya çıkarılmış, 36 batık tekne ve 45 bine yakın eser bulunmuştu. Kazılar, İstanbul’un neolitik dönemine de ışık tutmuş, 8 bin 500 yıl önce yaşamış ilk İstanbullulara ait mezarlar ve ayak izlerine rastlanmıştı.