• 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT

DNA araştırmasından çıkan sonuç: Yiddiş, Türkçe ile akraba olabilir

21/04/2016 16:27

Yiddiş’in Yahudiler tarafından İpekyolu üzerinde ticari faaliyette bulundukları süre içinde ‘icat edilmiş’ bir dil olduğu ortaya kondu.

Fotoğraflar: Reuters

Fotoğraflar: Reuters

Reklam

Daily Mail’de yer alan habere göre, yaklaşık bin yıldır konuşulduğu düşünülen Aşkenazi Yahudilerinin dili Yiddiş’in kökenleri, diller arasında uzun yıllar boyunca yaşanan karşılaşmalara dayanıyor.

Yiddiş konuşanların DNA analizlerinin, kökenlerinin kuzeydoğu Anadolu’daki dört antik yerleşime dayandığını ortaya koyan araştırmacılar, dilin İranlı ve Aşkenazi Yahudileri tarafından İpekyolu üzerinde icat edildiğine inanıyor ki bu iddia Yiddiş’in Almancanın bir lehçesi olduğu genel kanısını çürütüyor.

Kuzeydoğu Anadolu’daki dört yerleşimde doğdu

Sheffield ve Tel Aviv Üniversiteleri’nden araştırmacılar, DNA verilerini atalara ilişkin koordinatlara çevirmek için Coğrafi Nüfus Yapısı (GPS) adlı bir araç kullandı. Bu onlara bahsi geçen dört yerleşimi belirleme şansı verdi: Iskenaz, Eskenaz, Ashanaz ve Ashkuz. Bu yerleşimlerin tümü tarih boyunca Çin ile Akdeniz arasında ticaretin yürüdüğü İpekyolu üzerinde yer alıyor.

Reklam

Araştırmacılar bu yerleşimlerin isimlerinin de 1500 yıldır bilinen ‘Aşkenaz’ kelimesinden türediğini düşünüyor.

Sheffield Üniversitesi’nden Dr. Eran Elhaik şunları söyledi: “Coğrafya, genetik ve dil birbiriyle bağlıdır. Yiddiş konuşanlar ile konuşmayanlar arasında yapılan GPS analizi, dilbilimcilerin uzun zamandır tartıştıkları, bu dilin bin yıl önce nerede ortaya çıktığına dair bir tahmin yapmamızı mümkün kıldı. Kuzeydoğu Anadolu bu isimde yerleşimlerin bulunduğu dünyadaki tek yer. Bu güçlü bir şekilde ima ediyor ki Yiddiş bin yıl kadar önce, Yahudiler bu bölgede ticaret hayatını ellerinde tutarlarken yerleşti. Bu Yahudiler tarafından kendilerinin anlayabildiği gizli bir dil olarak icat edilmiş. Bulgularımız, Yiddiş’in Farsça, Türkçe ve Slav dillerinden türediğini iddia eden alternatif teoriyle de uyumlu ve dilin ‘almak’ ve ‘satmak’la ilgili neden 251 kelimeye sahip olduğunu da açıklıyor.”

Aslında Slavik bir dil

Elhaik’in bahsettiği alternatif teori, Tel Aviv Üniversitesi’nden Prof. Paul Wexler tarafından öne sürülmüştü. Wexler Yiddiş’in aslında Slavik bir dil olduğunu, zamanla Slavik sözcüklerin yerini Almanca kelimelerin aldığını iddia ediyordu.

Çalışmanın bulguları, Aşkenazilerin 1000’li yılların sonlarında, 500 yıl sonra Avrupa’ya hareket etmezden önce Hazar kıyılarına yerleştiklerini düşündürüyor. Bu aynı zamanda dönemin uluslararası ticaret ağlarının da yok olduğu dönemdi.

Yiddiş’in Aşkenazi Yahudilerinin yaygın dili haline gelmesiyle, diğer dillerden kelimeler de Yiddiş’e girmeye başladı, ancak Slavik gramer yapısı korundu.

Elhaik, “Yiddiş Alman gramerine sahip olmayıp Almanca kelimelerin hakimiyetinde olduğundan haksız yere ‘kötü Almanca’ diye çağrılsa da aslında harika ve kompleks bir dil. Örneğin Star Wars’ün Yoda’sının diliyle benzeşiyor. Yoda dili de İngilizcedeki ‘wookie’ ya da ‘jedi’ gibi yaygın kelimelerden oluşuyor ama bambaşka bir gramere sahip. Kelimeler alışkın olduğumuzdan başka bir sırada kullanılıyor” dedi. 

Türkiye’de de konuşuluyor

Yiddiş, halen Türkiye’de yaşamaya devam eden Doğu ve Orta Avrupa kökenli Aşkenazi Yahudilerinin kullandığı dil; İbranice ile başta Almanya olmak üzere Yahudilerin yaşadığı Avrupa ülkelerinin dillerinin melezi olarak görülüyor.

Düzensiz bir gramatik yapıya sahip ve İbrani alfabesiyle yazılıyor. Bir yüzyıl önce 11 milyon insan tarafından konuşulan Yiddiş’i günümüzde ise konuşan az sayıda insan kaldı.

Filed Under: Diken'e takılanlar

SON HABERLER

Yoğun bakımların durumu: Boşalan yatak hemen doluyor

Covid-19 vaka sayılarındaki büyük artış, ölüm sayılarına da yansıyor. Hayatını kaybedenlerin son anlarını geçirdiği yoğun bakım servislerindeki tablo karamsar. Ankara ve Antalya’dan sağlık çalışanları, yoğun bakımlarında yer kalmadığını anlattı.

BioNTech’te üçüncü doz gerekebilir

BioNTech’le birlikte Covid-19 aşısı geliştiren Pfizer’in CEO’su Albert Bourla, aşılanan herkesin ‘muhtemelen’ üçüncü doza ihtiyaç duyacağını söyledi.

Kanal İstanbul’da ilk adım için tarih verildi

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kanal İstanbul’un üzerine yapılması planlanan köprülere ilişkin çalışmanın haziran ayında başlayacağını söyledi.

Erkan Oğur, ‘Hata etmiş olabilirim’ dedi: İçi cız etmiş, ‘Ne işim var diye’ düşünmüş

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın ‘Hiç Oldum’ şarkısına düzenleme yaptığı için gündeme oturan ve muhalif kesimden yoğun eleştiri alan müzisyen Erkan Oğur, “Öylesine bir stüdyo işiydi, benim için ondan öte bir şey değildi” diye konuştu.

Kaftancıoğlu, ‘Mahir Ünal’a gelsin’ deyip ‘128 milyar dolar’ videosu paylaştı

CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, “128 milyar dolar nerede” sorusuna “128 milyar lira nerede” diye karşılık veren AKP Grup Başkan Vekili Mahir Ünal’a videoyla gönderme yaptı.

Emniyet’in ‘duymadığı’ IŞİD emiri Gırgır’ın kapağında: Cennet vatanımıza hoş geldiniz
Boğaziçi öğrencileri tutuklu akademisyenler için söyledi: Almaya geldik hocam, tutsak bedenlerinizi

DİKEN’İ TAKİP EDİN

Osman Kavala 1263 gündür tutuklu

AGORA

16 Nisan 2017’de terk edilen ilke…

Murat Sevinç

Bunun aplikasyonu yok

Mehmet Aksel

128 milyar doların akıbeti

M. Murat Kubilay

Delik kap su tutar mı?

Azime Acar

S-400’den Montrö tartışmalarına

Bahadır Kaynak

GÜNÜN 11’İ

Yalçın Karatepe: 128 milyar doların soruluyor olması umut verici

Burhanettin Duran: Donbas geriliminde inisiyatif hâlâ Putin’in cebinde

Esfender Korkmaz: Kamu bankaları bu dövizleri ucuza satarak bir taşla iki kuş vurdu

Rauf Tamer: ‘Millet İttifakı’nın yeni patronu Akşener

Sedat Ergin: Emekli amiraller bildirisi, AİHM içtihatlarının tanıdığı sınırlar içinde

Alaattin Aktaş: Yazarlık başka, başkanlık başka!

Mehmet Ocaktan: Bu absürt hal, aslında siyasi yenilmişliğe işaret ediyor

İbrahim Kahveci: Bu gençler neden çalışsın?

Deniz Zeyrek: ‘Hayaller Mars, gerçekler patates’ durumu yaşadık

Mine Söğüt: Hiç olanlar

Yılmaz Özdil: Nasreddin Hoca’nın türbesine benziyor

Contemporary İstanbul, yeni açılış tarihiyle Lütfi Kırdar Rumeli Salonları’nda

Orhan Pamuk kayıtsız kalamadı: Kitabımda Atatürk’e hiçbir saygısızlık yok

Bu bir utanç yazısı

İKSV’ye ‘Bu bienalin farkı ne’ diye sorduk, ‘Dikkat, her an karşınıza çıkabilir’ dediler!

Da Vinci’nin Salvator Mundi tablosu, NFT versiyonuyla yeni rekor peşinde

Erdoğan ve Bahçeli ‘Özbek Otağı’nda baş başa iftar açtı

110.92 karatlık pırlantaya 1,2 milyon dolarlık teklif

İki kafadarın ‘daha büyük penis’ macerası hastanede bitti

Örümcek ağlarının sesi çıkarıldı

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • DİKEN 5 YAŞINDA
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • Email
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi