Doğudaki çatışmalar artık 1990’lı yılları aratmazken, o yıllardan çok tanıdık bir olgu yeniden gündeme girdi.
Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde günler süren çatışmalar ve Altınsu (Şapatan) köyünün vurulmasının ardından hem şehir merkezinden hem de köylerden yaklaşık 13 bin kişi zorunlu göç etti.
Binlerce kişi yollara düştü
Fotoğraf: DHA
İlçe merkezinde devam eden çatışmalarda, birçok eve roket ve mermi isabet ettiği, zırhlı araçlardan yurttaşlara, “Evlerinizi boşaltın. Aksi taktirde sorumlusu biz değiliz” diye anonslar yapıldığı yönünde haberler gelmiş, telefon ve elektriklerin de kesilmesiyle Şemdinli’den sağlıklı haber almak zorlaşmıştı.
İlçe merkezinin yanı sıra, çatışmalardan yoğun olarak Şapatan köyü ve Yayla mahallesi de etkilenmiş, ormanlık arazide yangın çıkarken, helikopterlerin de alanı bombaladığı öne sürülmüştü.
Şimdilik çatışmaların durduğu ilçede, bu gelişmelerin ardından son dört günde, Şemdinli merkezi ve Şapatan’da binlerce kişi geçmişte olduğu gibi zorunlu göçetmeye mecbur kaldı.
Köyde 100 kişi kaldı
Evrensel’den Erdal İmrek’in haberine göre, HDP Van milletvekili Adem Geveri, “Şapatan köyünde 5 bin kişi yaşıyordu. Bu sayı bugün itibariyle 100’e düştü. Şemdinli merkezinde evlerini terk edenlerle birlikte göç edenlerin sayısı 12-13 bin civarında” dedi.
Hakkari’nin dağlık coğrafyası nedeniyle kırsalda yerleşim yerlerinin çok fazla olduğunu belirten Geveri, “Bu durum Şemdinli’de daha da fazla. Son günlerde yaşanan çatışmalarda, asker uzaktan top atışı yapıyor. Bu atışlardan bazıları köylere düşüyor. Şemdinli’nin Şapatan köyü de bombalara hedef oldu ve yaralanan insanlar oldu. Orada tesadüfen bir katliam yaşanmadı” dedi.
Şapatan köyünün toplam 5 bin nüfusu olduğunu belirten Geveri, “Ama bu son olaylardan sonra burada nüfus hemen hemen 100 kişiye düştü” dedi.
Şemdinli’de diğer kentlerden farklı olarak köylerin, şehrin top atışına maruz kaldığını belirten Geveri, “Burada 90’lı yıllara ait manzaralar yaşandı. Devlet kendi halkını bombalıyor. Evlere isabet eden bombalar var. Şapatan’da tesadüfen insanlar ölmedi, çok kayıp olabilirdi. Kur’an kursuna, bahçelere isabet etti bombalar. Buralarda insanlar olabilirdi” dedi.
Irak’a gidiyorlar
Göç edenlerin nereye gittikleri hakkında da bilgi veren Geveri, “3-4 günlük gerginlik sonrası göç edenlerin bir kısmı Güney Kürdistan’a (Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi) geçti. Rudav muhabirleri, Mergesor bölgesinde, Şemdinli’den gelen göçmenler olduğunu söyledi. Benim bizzat arkadaşım olan, bir kişi akrabalarını Derecik bölgesine götürmüş. Başka bir arkadaşımız, ailesini alıp Van’a geçmiş. Bir kısım insan uzak köylere gidiyor” dedi.
Geveri, sözlerine şöyle devam etti: “Orada bir gümrük olmadığı için sınırı kaçak olarak geçiyorlar. Askerin mutlaka bilgisi oluyordur bu geçişten ama engel olunmamış. Devlet yolu kesiyor, PKK’nin kazdığı hendekler var, köprü havaya uçurulmuştu. Çok sıhhatli bir geçiş de yapılamıyor.”
Devlet anons yaparsa, halk da uyar
Göçlerin neden yaşandığının sorulduğu Geveri bu soruyu, “Düşünün ki bir devlet, şehir merkezinde, Emniyetin, alay komutanlığının, kaymakamlığın olduğu bir yerde, halka ‘Şehri terk edin, yoksa sorumlu değiliz’ diyor. Sanki karşısında başka bir devlet varmış gibi, burada yaşayan insanları yaşadığı alanı terk etmeye zorluyor” diye yanıtladı.