Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) corona virüsü salgınının bile doğa talanını durdurmadığına, şirketlerin krizi fırsata çevirdiğine dikkat çekti.
CHP Doğa Hakları Genel Başkan Yardımcılığı ‘2020 Mart Ayı Doğa Hakları İhlali Raporu’nu yayınladı. ‘Korona doğa hakları ihlallerini durdurmadı’ başlıklı raporda, ülke genelinde birçok iş alanı durma noktasına gelirken, tedbirlerin maden, enerji ve inşaat sektörlerinde uygulama alanı bulamadığına vurgu yapıldı.
Raporda, ’Kanal İstanbul ihalesi’, ‘Bursa Yenişehir Kirazlıyayla’, ‘Artvin Cerattepe’, ‘Yusufeli’ gibi yerlerde maden ve enerji firmalarının inşaat çalışmalarını ‘özellikle hızlandırdığı’ belirtildi.
Birçok ‘ÇED Olumlu’ kararı verildi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın önlemlerin alınmaya başladığı 13 Mart 2020 tarihinde, 20 adet ‘ÇED Olumlu’ kararı verdiğine dikkat çekilen raporda ayrıca, bakanlığın, mart ayı içinde toplam 37 adet proje için ‘ÇED Olumlu’ kararı verdiğinin altı çizildi. Olumlu karar verilen projelerden birisi ise solunum yolu hastalıklarının yoğun olarak görüldüğü ve hali hazırda iki termik santralin çalıştığı Afşin’e yapılacak üçüncü termik santrali.
Lobiler krizi fırsata çevirme derdinde
Rapor hakkında bir açıklama yayınlayan CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca şunları kaydetti: “Korona sürecinin tüm dünyada sağlıklı kır ve kent yaşamına, adil-şeffaf ülke yönetimine, su güvenliğine, gıda egemenliğine, tüketici alışkanlıklarının değiştirilmesine, insan eliyle doğaya verilen zararlara son verilmesi gerektiğine dair tartışmalara yol açtı. Türkiye’de ise halkın bir engel olarak gören enerji-maden-inşaat lobileri ‘krizi fırsata çevirme’ mantığıyla toplumsal muhalefetten uzak rantlarını büyütme derdine düştü.”
‘Salda’da inşaata başlandı’
Raporda yer alan bazı tespitler şunlar:
- Çanakkale Kumarlar köyünde baraj inşa etmek isteyen Doğu Biga Madencilik isimli şirket, köylülere mera alanlarını boşaltmaları için baskı yaptığı iddia ediliyor.
- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize Güneysu Gürgen köyünde, halkın tepkisine rağmen HES projesini yürüten şirket, gündemi fırsat bilerek çalışmalarını hızlandırdı.
- Artvin’deki maden ve HES çalışmaları devam ediyor. Cengiz Holding’e ait Eti Bakır’ın işlettiği Cerattepe ve Murgul’daki maden sahalarında faaliyete ara verilmedi. Yusufeli’nde ise ilçe halkının itiraz ettiği HES projesiyle ilgili çalışmalara başlanıldı.
- Bursa’nın Yenişehir ilçesi Kirazlıyayla mevkiinde faaliyet gösteren Lübnanlı maden şirketi, insanların evde kalmasını fırsat bilerek kapasite artırımı için ağaç kesimi yaptı. Ağaç kesimine bölgede bulunan köylüler karşı çıktı.
- 16 Mart’ta yayınlanan yönetmelik değişikliğiyle koruma altındaki doğal alanların yapılaşmaya ve yüksek yoğunluklu faaliyetlere açılması amaçlanıyor.
- Çıtlık ve Gökova ahalisi, ‘corona’ önlemleri nedeniyle yurttaşların eve kapanmasının fırsat olarak değerlendirilerek ormanda kesim işlemlerinin yapılmasını protesto etti.
- EÜAŞ International ICC, İngiliz şirketi Rolls-Royce ile kompakt nükleer güç santrallerinin teknik, ekonomik ve hukuki uygulanabilirliği ve birlikte üretim imkânlarını değerlendirmek üzere bir mutabakat zaptı imzaladı.
- Salda’da inşaata başlandı. Millet bahçesi ihalesini alan firma, inşaat faaliyetlerine başladı.
- Ulukışla’da tarlalarda siyanür sızıntısı var. Tepeköy’de, Gümüştaş isimli maden firmasına ait atık havuzundan sızan siyanür komşu taşınmazlarda yüzeye çıktı.
- UNESCO tarafından dünya mirası kabul edilen Hevsel Bahçeleri, Diyarbakır Surları ile Dicle Nehri arasındaki bir bölgede yer alıyor. Kültürel bir miras olan bu alan, millet bahçesine dönüştürülmek isteniyor.
- Cumhurbaşkanı kararıyla, Adana’dan dokuz, Artvin’de bir, Bolu’da üç, Erzurum’da yedi bölge (toplamda 14 bin dönümlük alan) ‘yayla alanı’ olmaktan çıkarıldı.
- Ilısu Barajı’nın su toplaması sonucunda, 40 köy bütünüyle sular altında kalırken, 60 köyde de ev ve tarım arazilerinin çoğu suya gömüldü.
- 24 Mart günlü Resmi Gazetede, ‘Yer Altı Maden İşletmelerinde Meydan Gelen Maliyet Artışlarının Karşılanması Amacıyla Destek Verilmesine İlişkin Karar’ yayınlandı. Bu karara göre, 12 Haziran 2019 ile 31 Aralık 2020 tarih aralığını kapsayan döneme ilişkin yeraltı maden işletmelerinde doğan zararların karşılanması amacıyla maden işleten kişilere ve çalışanlara destek verilecek.
- Endüstriyel tarımda kullanılan pestisitler, başta anne karnındaki bebekler ve çocuklar olmak üzere, insan sağlığını tehdit ediyor.
- Mersin’de doğayı kirleteceği iddiasıyla büyük tepkiye neden olmasına rağmen yapılmak istenen polipropilen tesisi için Toros Tarım AŞ’nin olduğu bölge Özel Endüstri Bölgesi ilan edildi.
‘Ruhsatlandırma işlemlerinin askıya alınmalı’
Mart ayındaki ihlaller üzerinden, maden, enerji ve inşaat sektöründe de tedbirler alınması gerektiğini vurgulayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Karaca şunları vurguladı:
- Maden faaliyetleri durdurulmalı, maden alanında ruhsatlandırma işlemlerinin askıya alınmalı.
- Solunum yolu hastalıklarına neden olan slikoz, kömür, termik santral vb. alanlarda faaliyet yürüten işletme ve tesislerin çalışmalarına ara vermeli, işçilerini ücretli olarak izne ayırmalı.
- Solunum yolu hastalıklarının yoğun olarak yaşandığı Çanakkale Çan, Muğla Yatağan, İzmir Aliağa, Kocaeli Dilovası, Kahramanmaraş Afşin Elbistan gibi yerlerde, bu tesislerde çalışan işçiler ve bu bölgelerde yaşayan yurttaşların sağlık durumunun izlenmesi adına tanı ve tedavi hizmetlerinin geliştirilmesine ilişkin acil eylem planları yapılmalı.
- Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının enerji ve maden başta olmak üzere hava, su, toprak kirlenmesine yol açabilen sektörlere yönelik firmalara tesis edilecek işlemlerin ve ihalelerin askıya alınmalı.