Antalya’da yaşayan biyolog Fatih Polat, nesli tükenen caretta carettaların popülasyonunu artırmak için 12 yıldır yaz aylarında gönüllü olarak ‘yaşam nöbeti’ tutuyor.
Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD) Başkanı Ali Fuat Canbolat başkanlığında hazırlanan Deniz Kaplumbağaları İzleme ve Koruma projesi kapsamında 10 yıl Belek’te gönüllü çalıştıktan sonra, iki yıldır Manavgat’ın Kızılot sahilinde kamp kuruyor. Derneğin Kızılot’taki proje sorumlusu Polat’ın zorlu mesaisi mayısta başlıyor, ekim sonuda bitiyor.
Mesai 04:00’te başlıyor
Sorumlusu olduğu ekiple her sabah 04:00’te uyanan Polat; mayıs, haziran ve temmuz aylarında ergin kaplumbağaların izleriyle yuvaların yerlerini tespit ediyor. 26 kilometrelik sahilde iz takibi yapıyor, yuvaların üzerine bilgiler yazılı çubuk yerleştiriyor ve GPRS’le işaretliyor.
Etrafını tahta çubuklar ve uyarıcı levhalarla çevirdiği yuvaları koruma altına aldıktan sonra kamp merkezine dönerek elde ettiği bilgileri veri tabanına giren Polat, temmuzun sonunda başlayan yumurtadan çıkış döneminde de yavruların denize ulaşıp ulaşmadıklarını kontrol ediyor ve yuvalarında sıkışan kaplumbağaları kurtarıyor. Yuvadaki yumurtaları tek tek sayan, yumurta ile yavruların istatistiklerini tutan Polat, nesli tükenme tehlikesi altındaki bir canlının popülasyonunun artmasına yardımcı olmanın verdiği huzur ile yeniden dinlenmeye geçiyor.
Geçen yıl 2 bin 150 yuvayı kayıt altına alarak korunmasını sağladıklarını anlatan Polat, bu yıl şu ana kadar 528 yuva kaydettiklerini söyledi.
12 yılda 30 bin yuva
Eski Antalya Valisi Münir Karaloğlu’nun kendisine ‘caretta ebesi’ lakabı taktığını anlatan Polat şöyle konuştu: “EKAD’daki diğer gönüllüler ile Belek ve Kızılot’ta her yıl ortalama 2 bin 500’e yakın yuva tespit ediyoruz. Bu da 12 yılda 30 bin yuvaya denk geliyor. Çalışma sürem boyunca ortalama 1 milyon 500 bine yakın yavruyu denizle buluşturduk. Bu yavruların çok çok az bir kısmı maalesef hayatlarını sürdürebiliyor. Bu nedenle onları korumaya devam ediyoruz. Kaplumbağalara gönül verdim. Yüksek lisans tez konum da deniz kaplumbağaları üzerine. Doktora konum da aynı şekilde olacak. Amacım caretta carettaların korunmasına ömrüm yettiği kadar destek olabilmek.”
İlk günkü gibi yavruların denize buluştuğu anlarda duygulandığını anlatan Polat, “Ekip arkadaşlarımızla aylarca büyük bir emek veriyoruz. Bu emeğin meyvesinin denizle buluşması bizi mutlu ediyor” dedi.
Çubukları mangala, kumlar bahçeye
Yavrulama alanlarında insanların büyük tahribata neden olduğuna dikkati çeken Polat toplumu uyardı:
“İnsanlar artık bu yuvalama kumsallarında duyarlı olmalı. İnsanlar arazi araçlarıyla, traktörleriyle yuvaların üzerinden geçiyor ve yumurtalar kırılıyor ya da yavrular içerisinde sıkışabiliyor. Piknik için sahile gelen insanlar yuva etrafına koruma için diktiğimiz çubukları mangal yakmak için alıyor. Sahillerden bahçe dekoru için kepçeyle kum alındığına da zaman zaman şahit olduk. Yuvayı da alıp götürebiliyorlar. Gece deniz kaplumbağaları yuva yapmaya çıktığında telefon ışıklarıyla üzerlerine gidilmemesi gerekiyor. Hemen onlara güvenilir ortam oluşturulması gerekiyor.”