Avro/dolar paritesinin eşitlenmesinin TL’ye olumsuz etkilemesi bekleniyor. Uzmanlara göre bu durum özellikle dış ticaret, turizm gelirleri ve dış borç ödemeleri açısından sıkıntı yaratacak.
Küresel piyasalarda dolar tüm önemli para birimlerine karşı değer kazanıyor. Bu ivmenin etkisiyle avro/dolar paritesi 1,0000 seviyesini test ederek son 20 yılın en düşüğüne geriledi.
Türkiye’nin döviz gelirinin büyük bir kısmı avro cinsinden ama giderlerde ağırlık dolar.
Yani Türkiye, giderek değer yitiren bir para cinsinden gelir elde edip, değer kazanan bir parayla harcama yapmak durumunda kalacak.
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, konu hakkındaki yazısında “Eskiden dolar kazanıp TL harcıyorken, şimdi TL kazanıp dolar harcamak…” benzetmesi yaptı.
Dolarla ve avronun eşitlenmesinin Türkiye’yi dış ticaret, turizm ve dış borç alanlarında etkileyeceğini belirten Aktaş, doların dış ticaretteki ağırlığı için şu örneği verdi: “Bu yılın ilk beş ayında dolar cinsi ithalat 103,8 milyar dolar. Beş aydaki toplam ihracat ise 102,5 milyar dolar.“
Yani toplam ihracat, yalnızca dolar cinsi ithalatı bile karşılayamıyor. Dolayısıyla dış ticaret yönüyle önemli bir dezavantaj söz konusu.
Turizmde gerçekçi hesaplamalara göre gelir beklentisi 25 milyar dolar. Türkiye’nin turizm gelirinde ağırlığın avroya döndüğünü belirten Aktaş, bu gelirin yüzde 70’inin avro cinsinden olduğunu söyledi.
Aktaş’ın dış borç hakkındaki değerlendirmesiyse şöyle: “Yılın ilk çeyreğindeki stok verilere göre Türkiye’nin 132,1 milyar dolar kısa vadeli, 319,1 milyar dolar da uzun vadeli olmak üzere toplam 451,2 milyar dolar dış borcu var.
Kısa vadeli dış borcun yüzde 44,3’ü dolar, yüzde 25,9’u avro cinsinden. Uzun vadeli borçta dolar ağırlığı çok daha belirgin. Uzun vadelilerin yüzde 64,2’sini dolar cinsi, yüzde 30,1’ini avro cinsi borçlar oluşturuyor. Toplam borçta ise dolar cinsi olanların payı yüzde 58,4, avro cinsi olanların payı yüzde 28,9 düzeyinde.“
Döviz açığı ve cari açık gibi sorunlara atıf yapan Aktaş, doların daha da güçlenebileceği uyarısını yaptı.