Panama Belgeleri, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma vakasına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun dört off-shore şirketi olduğunu ortaya koydu. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra, üç ayrı off-shore şirketi daha var.
Cumhuriyet’ten Pelin Ülker’in haberine göre, bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd. Ancak Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ve şirketin de kendisine ait olmadığını söyledi.
Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konmadan bir gün önce kendisine ait Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti. Daha sonra da parayı buradan yine kendi paravan şirketi olan Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göreyse Olsten Marketing, Mossack Fonseca’nın müşterisi.
Hayyam Garipoğlu, Ekim 1995’te 103,4 milyon dolara satın aldığı Sümerbank’ı, 22 Aralık 1999’da Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kararıyla Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devrederek kaybetmişti. Bankanın devri sırasında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) açıkladığı raporlarda bankanın, 248 trilyon liralık boşaltma operasyonuna uğradığı yer aldı. Sümerbank davası ilerledikçe Garipoğlu’nun, bankasını 36 aile şirketi aracılığıyla boşalttığı ortaya çıktı.
Hayyam Garipoğlu’nun adı, Münevver Karabulut’u öldüren yeğeni Cem Garipoğlu’nun saklanmasına yardım ettiği iddialarıyla da gündeme gelmişti. Mahkeme, Hayyam Garipoğlu ile katilin annesi Tülay Garipoğlu’nu ‘delil gizlemek’ suçundan üçer yıl hapis cezasına çarptırmıştı.
Cengiz’in şirketlerinin de yetkilisi Erbek
Garipoğlu, Sümerbank’a el konduğu dönemde kendisinin olduğu ortaya çıkan Britanya Virjin Adaları merkezli ve 50 bin dolar sermayeli Olsten Marketing şirketini 22 Temmuz 1996’da kurmuş. Olsten Marketing kapatıldıktan sonra açılan yeni off-shore şirketlerindeyse imza yetkisi ABD’de dolandırıcılık suçlamasıyla 70 yıl hapsi istenen Şeref Doğan Erbek’e ait. İşadamı Mehmet Cengiz’in şirketlerinin de yetkilisi olan Erbek, ABD’de yakalanan İran asıllı işadamı Rıza Sarraf’ı tutuklatan Savcı Preet Bharara’nın başlattığı soruşturmaya göre ABD’ye giriş yapar yapmaz tutuklanacak.
Dört farklı şirket
Garipoğlu’nun Olsten Marketing şirketini kapattığı 30 Nisan 1999 tarihinden hemen sonra, 2 Haziran 1999’da Unitrade International adlı bir şirket daha açması dikkat çekiyor. Unitrade International şirketi Niue merkezli. 2 Haziran 1999’da kurulan şirket 2 Şubat 2001’de kapatılmış.
Üçüncü Garipoğlu şirketi Wamac Trading Corporation. 10 Ağustos 2001 tarihinde Britanya Virjin Adaları’nda kurulan şirketin ortakları arasında Hayyam Garipoğlu, eski eşi Emine Başer ve oğlu Fatih Garipoğlu yer alıyor. Bu şirket de 30 Nisan 2015’te kapatılmış görünüyor.
Garipoğlu’nun sahibi olduğu dördüncü şirketse Newcastle Holdings Limited. 21 Ocak 2002’de kurulan Londra merkezli şirketin imza yetkilileri Wamac Trading’in de imza yetkilisi olan Kenan Özgür ve Garipoğlu’nun 2008 yılında Yayla Grubu’ndan satın alıp TMSF’ye bildirmediği için 2009’da el konulan Park Gıda ve Meşrubat şirketinin kâğıt üzerinde görünen sahibi Emre Göktekin.
Bilmediğim yerde şirketim faaliyet gösteremez
Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Hayyam Garipoğlu, Wamac Trading Corporation ve Newcastle Holdings Limited şirketleriyle geçmişte ticari ilişkilerinin olduğunu kabul ederken, Unitrade International şirketinin sahibi olduğunu reddetti. Garipoğlu, “Wamac Trading ve Newcastle şirketleriyle geçmişte ticari ilişkilerim olmuştur. Ancak Unitrade International şirketiyle ilgili bahsettiğiniz Niue neresidir onu dahi bilmiyorum. Bilmediğim bir yerde de bir şirketimin ya da faaliyetimin olması mümkün değildir” dedi.
Newcastle şirketinin İngiliz kanunlarına göre Londra’da kurulduğunu söyleyen Garipoğlu, Newcastle ve Britanya Virjin Adaları merkezli Wamaca’ın bir fabrika kuruluşunda ticari işbirliği yaptığını, bunun kara para trafiğiyle alakası olmadığını söyledi.
Off-shore üzerinden fabrika
Newcastle Holdings, belgelere göre Garipoğlu’nun Rusya’nın Varonej kentinde 2004 yılında satın aldığı Voronezhskie Drojji isimli maya fabrikasının sahibi görünüyor. Belgelerde Garipoğlu şirketlerinden Wamac ve Newcastle’dan Voronezhskie Drojji’ye yapılan milyonlarca dolarlık para transferi de gözler önüne seriliyor.