Türkiye’nin Rus savaş uçağını düşürmesinin üzerini kolayca kapatmayacağının sinyalini veren Moskova ile üstüne basa basa özür dilemeyeceğini açıklayan Ankara arasındaki krizin dört ana başlığa etki etki etmesi bekleniyor.
Fotoğraf: Reuters
‘Uçak krizi‘nin ardından dört koldan misilleme çalışmalarına başlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, son olarak Türkiye’ye yönelik özel ekonomik tedbirler kararnamesi imzalamıştı.
Rusya resmi olarak ambargo uygulayacağı ürünlerin listesini yayınlamadı ancak uzmanlar bu kriz nedeniyle gelecek yıl Türkiye’nin cari açığının en az 5 milyar dolar artabileceğine işaret ediyor.
Bazı uzmanlar ise halihazırda bazı Batılı ülkelere de ambargo uygulayan Rusya’nın Türkiye’den daha da zor bir durumda kalabileceğini savunuyor.
Reuters turizm, gıda, enerji ve projeler olmak üzere iki ülke arasındaki krizden etkilenecek dört ana başlığı derledi.
Turizm
Fotoğraf: DHA
-Putin’in imzaladığı kararnameye göre Rus seyahat acentaları yine 1 Ocak 2016’dan sonra Türkiye’ye yönelik tur satışlarını durduracak. İki ülke arasındaki özel uçuşlar yasaklanacak.
-Tatil için özellikle Türkiye’nin güney sahillerini tercih eden Rus turistler, Almanlardan sonra Türkiye’nin en çok ziyaretçi aldığı ikinci ülke.
-Geçen yıl yaklaşık 4 milyon 400 bin Rus turist Türkiye’yi ziyaret etti.
-Rusya’daki tur şirketleri Türkiye’ye uygulanan bu ‘ambargo‘ sonrası Rusların tatil için Mısır’ı tercih edeceğini tahmin ediyor.
Gıda
Fotoğraf: Reuters
-Rusya, Türkiye’den meyve ve sebze başta olmak üzere tarım ürünleri ithalatını yasaklayacağını duyurdu. Önlemler, enflasyon baskısı nedeniyle bir takvime bağlanarak uygulanacak. Gerek görülürse, ithalat yaptırımların genişletilecek.
-Rusya, 2014’te Ukrayna politikası nedeniyle kendisine yaptırım uygulayan Avrupa Birliği, ABD ve Batılı ülkelerden gıda ithalatını yasaklamıştı. Bu kararın ardından Türkiye pazarı Rusya için daha önemli bir pazar haline gelmişti.
-Türkiye başta gıda ve tekstil ürünleri olmak üzere geçen yıl 6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
-Rus rublesinin değer kaybı yaşaması nedeniyle bu yıl ocak-eylül ayları arasında Türkiye’nin Rusya’ya sattığı malların değeri, geçen yıla göre yüzde 40 oranında düşerek 2.7 milyar dolara gerilemişti.
Enerji
Fotoğraf: DHA
-Türkiye ile Rusya arasındaki krizin şimdilik enerji alanına yansıması beklenmiyor.
Türkiye, en büyük tedarikçisi konumundaki Rusya’dan yıllık doğalgaz ihtiyacının yarıdan fazlasını karşılıyor. Türkiye, Ukrayna üzerinden gelen ve Trakya’dan giriş yapan Batı Hattı ile Karadeniz’in altından gelip Samsun’dan karaya çıkan Mavi Akım üzerinden Rusya’dan doğalgaz alıyor.
-Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 2014 Doğalgaz Sektörü Raporu’na göre 2014 yılında doğalgaz ithalatı yüzde 54.76’lık payla en fazla Rusya’dan yapılırken, miktar olarak ise yaklaşık 50 milyar metreküplük doğalgaz ihtiyacının 26 milyar metreküpü Rusya’dan karşılandı.
-Rusya Enerji Bakanı Aleksander Novak, “(Yaptırımlarla ilgili) tüm kararlar hükümet tarafından tartışılıp alınacak” demiş, Gazprom Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Valeriy Golubyev ise, “Bu konuda yorum yapmayacağım” ifadelerini kullanmıştı.
Projeler
-Rusya’nın devlet nükleer enerji şirketi, 2013 yılında Akkuyu nükleer enerji santrali için 20 milyar dolarlık yatırım yapmıştı.
-Rusya’dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye’ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesi Türk Akımı ise 1 Aralık 2014 tarihinde Putin tarafından teklif. Projenin kısa bir süre içinde başlaması bekleniyordu.
-Gazprom, Türk Akımı projesiyle yılda 32 milyar metreküp gaz sevkıyatı yapmayı hedefliyordu.
-Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev, Akkuyu nükleer santrali ve Türk Akımı doğalgaz boru hattının da yaptırımlar dahilinde olabileceği söyledi.