Hamas, ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze planı doğrultusunda tüm İsrailli rehineleri serbest bırakmaya ve Gazze yönetimini teknokratlardan oluşan bir heyete devretmeye hazır olduklarını açıkladı.
İsrail ile Hamas arasındaki arabulucu ülkelerden Katar merkezli Al Jazeera’nin haberine göre Hamas, İsrail’in Gazze’ye saldırılarını sonlandırması ve bölgeden tamamen çekilmesi karşılığında canlı veya ölü tüm İsrailli rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu açıkladı.
Örgütün Telegram’dan açıklamasında “Hareket, bu bağlamda anlaşmanın ayrıntılarını görüşmek üzere arabulucular aracılığıyla derhal müzakerelere hazır olduğunu teyit ediyor” dendi.
Hamas ayrıca, Gazze’nin yönetimini, ‘Filistin ulusal mutabakatına ve Arap-İslam desteğine dayalı, bağımsız bir Filistinli teknokratlar heyetine devretmeyi’ de kabul ettiklerini duyurdu.
Ancak örgüt, Trump’ın önerisinde geçen Gazze Şeridi’nin geleceğine ve Filistin halkının meşru haklarına dair diğer konuların ‘ulusal tutum ve uluslararası hukukla’ bağlantılı olduğunu da vurguladı.
Bu meselelerin, ‘Hamas’ın da sorumlu şekilde katılıp katkı sağlayacağı kapsamlı bir Filistin ulusal çerçevesi içinde ele alınacağı’ bildirildi.
Trump, yanıttan memnun: İsrail Gazze’yi bombalamayı durdurmalı
ABD başkanı, Hamas’ın açıklamasından yaklaşık iki saat sonra Truth Social hesabından şunları yazdı:
“Hamas’ın az önce yaptığı açıklamaya dayanarak kalıcı bir barışa hazır olduklarına inanıyorum. İsrail, rehineleri güvenli ve hızlı bir şekilde çıkarabilmemiz için Gazze’yi bombalamayı derhal durdurmalı! Şu anda ortam bunu sürdürmek için fazlasıyla tehlikeli.
Üzerinde çalışılması gereken ayrıntılarla ilgili görüşmeler yürütüyoruz. Bu mesele yalnızca Gazze’yle sınırlı değil, Ortadoğu’da uzun süredir aranan barışla ilgili.”
Trump’ın planında neler vardı?
Beyaz Saray 29 Eylül’de Trump’ın 20 maddelik Gazze planını açıklamıştı.
‘Trump: End of Gaza War’ başlıklı plana göre Gazze’yi geçici olarak apolitik ve teknokrat bir Filistinli komitenin yönetmesi öngörülüyor. Bu komiteyi ‘Barış Kurulu’ adında Trump’ın başkan olduğu bir kurul denetleyecek. Üyelerinden biri de eski Britanya başbakanı Tony Blair olacak.
Ayrıca geçici olarak kurulacak ‘Uluslararası İstikrar Gücü (International Stabilization Force – ISF)’ adlı oluşum Gazze’de güvenlikten sorumlu olacak. Plana göre İsrail Gazze’yi işgal ve ilhak etmeyecek.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da plana “Savaş hedeflerimizi gerçekleştiriyor” diyerek onay vermişti.
Trump’ın Gazze planında 20 maddenin tamamı şöyle:
- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış ve terörden özgür bir bölge olacak.
- Gazze, çok acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecek.
- Her iki taraf da öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek. İsrail güçleri, rehine takasına hazırlık için kararlaştırılan sınıra çekilecek. Bu süre zarfında bütün askeri operasyonlar, hava ve topçu bombardımanı dahil, askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme şartları yerine getirilene kadar sabit kalacak.
- İsrail’in bu anlaşmayı kamuya açık şekilde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler (hayatta olanlar ve hayatını kaybedenler) iade edilecek.
- Tüm rehineler serbest bırakıldıktan sonra, İsrail, 250 ağırlaştırılmış müebbet alan mahkumun yanı sıra 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi, tüm kadın ve çocuklar dahil serbest bırakacak. Hayatını kaybetmiş her bir İsrailli rehinenin naaşına karşılık İsrail, 15 Gazzelinin cenazesini teslim edecek.
- Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl biçimde birlikte yaşamayı kabul eden ve silahlarını teslim eden Hamas üyelerine affedilecek. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas mensuplarına kabul eden ülkelere güvenli geçiş sağlanacak.
- Anlaşmanın kabulüyle Gazze Şeridi’ne acil insani yardım gönderilecek. Bu yardımlar, en azından 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasında belirtilen miktarlarda olacak. Altyapının, hastanelerin ve fırınların onarımını, enkaz kaldırma ve yolların açılması için gerekli ekipmanların girişini içerecek.
- Gazze’ye yardım dağıtımı ve girişleri, Birleşmiş Milletler, Kızılhaç ve tarafsız uluslararası kurumlar aracılığıyla tarafların müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilecek. Refah Sınır Kapısı’nın açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan mekanizmaya tabi olacak.
- Gazze’yi geçici olarak apolitik, teknokrat bir Filistinli komite yönetecek. Bu komite, Gazzelilere belediye ve kamu hizmetlerini sunmaktan sorumlu olacak ve Filistinli uzmanlarla uluslararası uzmanlardan oluşacak. Bu yönetime, ‘Barış Kurulu’ adında yeni uluslararası bir geçiş kurulu nezaret edecek. Bu kurulun başkanı Donald J. Trump olacak, üyeleri arasında diğer devlet başkanlarıyla eski Britanya Başbakanı Tony Blair bulunacak. Kurul, Gazze’nin yeniden inşası için çerçeveyi ve finansmanı sağlayacak. Filistin Yönetimi gerekli reform programını tamamlayıp güvenli şekilde Gazze’nin kontrolünü alana kadar görev yapacaktır.
- Gazze’nin ekonomisinin yeniden inşası için, Ortadoğu’daki modern şehirlerin kurulmasında rol almış uzmanlardan oluşan bir panelle Trump ekonomik kalkınma planı hazırlanacak. Uluslararası grupların geliştirdiği yatırım fikirleri de değerlendirilecek.
- Katılacak ülkelerle yapılacak görüşmeler sonucunda, özel gümrük indirimleri ve ayrıcalıklı ticaret koşullarına sahip bir serbest ekonomik bölge kurulacak.
- Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak. Gitmek isteyenler serbestçe ayrılabilecek ve geri dönebilecek. Halkın kalması, daha iyi bir Gazze inşasında katkı sağlaması teşvik edilecek.
- Hamas ve diğer gruplar, Gazze yönetiminde hiçbir şekilde yer almayacak. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları (tüneller, silah üretim tesisleri) yok edilecek ve yeniden kurulmayacak. Gazze’nin silahsızlandırılması, bağımsız gözlemcilerin gözetiminde yürütülecek. Silahların kalıcı olarak kullanım dışına çıkarılması uluslararası fonlarla desteklenen bir ‘silah bırakma ve yeniden entegrasyon’ programıyla sağlanacaktır. Yeni Gazze, barışçıl bir şekilde komşularıyla birlikte yaşamaya ve güçlü bir ekonomi kurmaya adanacaktır.
- Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların taahhütlerine uymasını ve Yeni Gazze’nin ne komşularına ne de kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti edecek.
- ABD, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte Gazze’ye konuşlandırılacak geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (International Stabilization Force – ISF) kuracak. ISF, Gazze’de Filistin polis güçlerini eğitecek ve destekleyecek. Bu konuda tecrübeli Ürdün ve Mısır’la istişare edecek. Bu güç, uzun vadeli iç güvenlik çözümü olacak. ISF, İsrail ve Mısır’la birlikte sınır güvenliğini sağlayacak, mühimmat girişini engelleyecek ve Gazze’nin yeniden inşası için güvenli mal akışını kolaylaştıracak.
- İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek. ISF güvenliği sağladıkça, İsrail Ordusu (IDF), ISF, garantörler ve ABD’YLE kararlaştırılacak standartlar ve takvimlere göre Gazze’den kademeli olarak çekilecek. IDF, işgal ettiği bölgeleri aşamalı olarak ISF’ye devredecek, yalnızca güvenlik hattı Gazze’nin tamamen güvenli olduğu teyit edilene kadar korunacak.
- Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdaki süreç (yardım operasyonları dahil) IDF’nin ISF’ye devrettiği terörden arındırılmış bölgelerde uygulanmaya devam edecek.
- Dinler arası bir diyalog süreci başlatılacak. Süreç, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri üzerine kurulu olacak. Filistinliler ve İsraillilerin bakış açılarını değiştirmeyi ve barışın sağlayacağı faydaları vurgulamayı amaçlayacak.
- Gazze’nin yeniden inşası sürerken ve Filistin yönetimi reform programını tam olarak yerine getirdiğinde, nihayet Filistin halkının özlem duyduğu kendi kaderini tayin ve devlet kurma yolunda güvenilir bir süreç doğabilecek
- ABD, İsrail ve Filistinliler arasında barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşama vizyonunu görüşmek için bir diyalog başlatacak.