Tapuda konut görünen ama işyeri olarak kullanılan yerlerde kiranın ne oranda artırılacağı tartışılmaya başladı. Konut kira artışına yüzde 25 zam sınırı gelmiş, işyerleri kapsam dışında tutulmuştu. Gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Ali Güvenç Kiraz, sözleşmenin niteliğine göre oranın değişeceğini söyledi.
Ekonomi yönetiminin politikaları nedeniyle enflasyon ve hayat pahalılığının önü alınamıyor. Merkez Bankası’nın (MB) endeksine göre konut fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 100’ü çoktan aşarken, bazı bölgelerde kira artışı yüzde 80’e dayanan resmi enflasyonu ikiye katladı.
Buna geçici süreliğine çare bulmak için dört bakanlık haziranda toplanmış, bunun sonucunda 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde artışın bir önceki yılın yüzde 25’ini geçemeyeceği karara bağlanmıştı.
Uygulamayla birlikte kayıt dışılığın artacağı, mahkemelerdeki kiracı-ev sahibi davalarının yoğunlaşacağı söylenmişti; beklendiği gibi oldu. Şimdi de tapuda konut görünen ama işyeri olarak kullanılan yerlere ilişkin bir belirsizlik ortaya çıktı. Çünkü işyeri kirasını belirleyen 12 aylık TÜFE ortalaması yüzde 49,65, yani konuttaki artışın iki katı.
Konut mu, işyeri mi?
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’e konuşan avukat Kiraz, özetle şunları kaydetti:
*Mesken niteliğinde bir taşınmazın işyeri olarak kullanılabilmesi için tüm kat maliklerinin muvafakatı gerekir.
*Meslek sahiplerinin konut vasfında bir taşınmazı kiralaması halinde bu bir işyeri kira sözleşmesidir.
*Konut nitelikli bir taşınmazda işyeri kira sözleşmesiyle kiracılık ilişkisi kurulmuşsa, kira TÜFE’nin 12 aylık ortalaması kapsamında artırılır. Geçici yüzde 25 artış oranı bu kira sözleşmeleri için uygulanmaz.
*Home ofis (hem işyeri hem ev) konusunda önemli olan kira sözleşmesinin niteliği.
*Konut kira sözleşmesi imzalanmışsa kira artışı geçici madde kapsamında yüzde 25 artırılır. Kira sözleşmesini işyeri olarak imzalamışlarsa TÜFE 12 aylık değişim oranı uygulanır.
Sözleşme oyunu
Emlak piyasasında yüzde 25 sınırına takılmamak için yeni bir sözleşme modeli ortaya çıktığı belirtildi. Gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Hikmet Güngör, İstanbul’da kiralama hizmeti veren bir şirketin ‘kira sözleşmesi’ yerine ‘kira ve hizmet sözleşmesi’ düzenlendiğini, bu isim değişikliğiyle yasal zam sınırının aşılmak istendiğini söyledi.
Güngör, “Kiracı bu sözleşmeyi imzalamış olsa bile bu isteğe karşı çıkma hakkına sahip” dedi.