Danışmanlık firması Deloitte’un ‘2021 Y ve Z kuşağı araştırması’na göre genç kuşakların en büyük endişe kaynağı işsizlik ve cinsel taciz. Gençler gelir dağılımında da büyük bir dengesizlik olduğu görüşünde.
Y kuşağı, 1981 ile 1996 yılları arasında doğan kişileri ifade ederken, Z kuşağı ise 1997 ile 2012 yılları arasında dünyaya gelenleri temsil ediyor.
Araştırma sonuçlarına göre Z kuşağı için en büyük sorun yüzde 41 ile işsizlik. Bunu ise yüzde 32 ile cinsel taciz takip ediyor. Z kuşağı ayrıca küresel iklim krizine karşı Y kuşağına göre daha duyarlı. Bu kuşaktaki gençler için yüzde 32’lik oranla iklim değişikliği, en önemli üçüncü endişe kaynağı.
Y kuşağı için de işsizlik yüzde 41 ile en önemli endişe kaynağı olurken, gelir eşitsizliği yüzde 27 ile ikinci sırada. Bu kuşakta iklim değişikliği ise yüzde 26 ile üçüncü en büyük endişe kaynağı.
Türkiye’de gelir dağılımı sorunu
Türkiye’den ankete katılanların bir kısmı (Y kuşağının yüzde 37’si ve Z kuşağının yüzde 33’ü) salgından sonra daha fazla insanın çevre ve iklim konularında harekete geçmeye istekli olacağına inanıyor. Bu adımlar, geri dönüşümden toplu taşıma kullanımının artırılmasına, yeme ve alışveriş alışkanlıklarını değiştirmeye kadar bir çok konuyu içerebiliyor. Bunun yanında global katılımcıların tümü değerlendirildiğinde katılımcıların dörtte birinden fazlası, işletmelerin çevre üzerindeki etkisinin (hem olumlu hem de olumsuz) satın alma kararlarını etkilediğini söylüyor.
Türkiye’den Y kuşağı katılımcıların yüzde 83 gibi büyük bir kısmı ve Z kuşağının da yüzde 76’sı gelirin toplum genelinde eşit olmayan bir şekilde dağıldığını düşünüyor. Araştırmaya göre ekonomik ve politik görünümle ilgili geleceğe dönük kaygılar yüksek.
Ekonominin geleceğine bakış olumsuz
‘Ülkenizdeki genel ekonomik durumun gelecek 12 ay içinde nasıl değişmesini bekliyorsunuz‘ sorusuna Türkiye’deki Y kuşağı yüzde 54 ile ‘kötüleşecek‘, yüzde 17 ile ‘aynı kalacak‘, yüzde 20 ile ‘iyileşecek‘ yanıtını veriyor. Bu oranlar Z kuşağında ise sırasıyla yüzde 47, yüzde 17 ve yüzde 18.
Pek çok kişi değişimi sağlamak için hükümetin destek ve reformlarına ihtiyaç duyulabileceğine inanıyor. Türkiye’den Y kuşağı katılımcıların yüzde 36’sı ve Z kuşağı katılımcıların yüzde 28’i ‘gelir eşitsizliğini dile getiren/azaltacak politikalar uygulayan siyasetçilere oy verdim/onları destekledim’ şeklinde görüş bildirdi. Anketin global sonuçlarına bakıldığında katılımcıların yaklaşık yüzde 60’ı, üst düzey yöneticilerle ortalama çalışanlar arasındaki gelir farkını sınırlamaya yönelik yasanın ve asgari ücret ile ilgili yasanın önemli ölçüde yardımcı olacağını söylüyor.
Z kuşağının yüzde 65’i stresli
Dünya genelinde Y kuşağının yüzde 41’i ve Z kuşağının yüzde 46’sı çoğu zaman stresli hissediyor. Türkiye’deki katılımcılar için ise sırasıyla yüzde 51 ve yüzde 65 olan bu oranlar ortalamanın daha üstünde. Stres sebeplerinde ise finansal durum, aile refahı ve iş olanaklarındaki kısıtlılık ilk sıralarda.
Covid-19 salgını, Y ve Z kuşağının finansal gelecekleri konusundaki belirsizliği artırmış. Türkiye’deki katılımcıların neredeyse yüzde 60’ı finansal gelecekleriyle ilgili ‘sık sık endişelendiklerini veya strese girdiklerini’ söylüyor. Ayrıca ankete katılanlar salgının finansal hedeflerini yeniden değerlendirmelerine ve değiştirmelerine de neden olduğunu belirtiyor.