ABD’de merkezli haber sitesi Washington Examiner’da yayımlanan yazıda ABD’nin, Ukrayna’yı işgal eden Rusya’nın devlet başkanı Vladimir Putin’in ‘tekrar düşünmesi ve işgali durdurması’nı sağlamak için atması gereken üç adım sıralandı.
ABD merkezli düşünce kuruluşu R Street Enstitüsü’nden Tatyana Bolton, yazısında, Rusya’nın tankları Ukrayna’ya girerken dünyanın çaresiz bir şekilde izlediğini ifade ederek işgalin geldiğinin son altı ayda değil 16 yıldır görülmüş olması gerektiğini savundu.
Putin’in saldırgan tavrının uzun zamandır kendini gösterdiğini belirten Bolton, 2005’te, Sovyetler Birliği’nin dağılmasını ‘yüzyılın en büyük jeopolitik faciası’ olarak nitelendirdiğini, geçmişte SSCB çatısı altında olan ülkelere art arda -kimine siber silahlarla kimine kaba kuvvet kullanarak- saldırdığını anımsattı.
‘Putin’i hafife aldılar’
ABD ve NATO’nun Putin’i küçümsediğinin, hafife aldıklarının gelinen noktada apaçık ortada olduğunun altını çizen yazar, “Pasifik’e yöneliş ve ABD’nin Çin’i en büyük tehditlerden biri olarak görmesi Putin’i cesaretlendirdi. Bu açıdan bakıldığında Ukrayna’nın işgali Putin’in planında son değil ilk adım olabilir. Putin’in uzun zamandır düşlediği eski Sovyetler Birliği’nin uluslarını yeniden bir araya getirme planı bugün başlıyor olabilir” ifadelerini kullandı.
Bunun ABD’nin ve müttefiklerinin itibarına zarar vereceğini belirten Bolton, Putin’in farklı seçenekler üzerinde durduğunu, eski SSCB’nin bir kopyasını istemediğini aktardı. Bunlar, kukla cumhuriyetlerin entegrasyonu ya da birlikler kurmak olabilir.
Bolton şu değerlendirmeyi yaptı: “Daha önemli konu diğerlerine ne olacağı. Baltık devletleri Estonya, Letonya, Litvanya da coğrafi olarak yakın ve bağımlı. NATO üyesi olsalar da bu birliğin henüz güçlü bir savunması yok. Rusya ilerlerse NATO savunacak mı? Rusya, savumayacağını öngörerek kumar oynamaya kalkmış olabilir. “
Sınırları Batı’nın gördüğü gibi görmüyor
Putin’in bu ay başındaki konuşmasına atıfta bulunarak, onun sınırları Batı’nın gördüğü gibi görmediğini, ülkesinin dağılmasını tarihi ve stratejik hatalara bağladığını anımsatan Bolton, ABD’nin Rusya devlet başkanının attığı adımı gözden geçirmesi ve işgali durdurmasını sağlamak için atması gereken üç adımı şöyle sıraladı:
“İlk olarak ABD Ukrayna’ya kendi ülkelerini savunabilmeleri için NATO’nun içinde olduğu silah, askeri destek veren koalisyonun başını çekmesi gerek. İkincisi ABD’nin Rusya’nın Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğalgaz satışını kesmesi şart. Bu Kremlin’in en önemli gelir kaynaklarından biri. (…) Ve, son olarak Putin’in en çok korktuğu şeyi yapmalı, Ukrayna’yı NATO’ya sokmalı.
Finansal yaptırımlar, vaatler ve konuşmalar yeterli değil. Bunlar Putin’i planından vazgeçirmez çünkü bedelini ödemeyi kabullenmişti.
‘Harekete geçme zamanı’
Şiddeti yükselen yanıtlar Putin’in en çok istediği şeyi, evde kontrol ve siyasi gücü tehlikeye sokar. O nedenle anca böyle bir tehlike durumunda yaptıklarını gözden geçirebilir.
Putin, Sovyetler Birliği’nin yeniden biraraya getirme konusunda ciddi. Şimdi harekete geçmeliyiz. Bütün dünya izliyor.”