İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi’nde yapılan araştırma, uzun süreli parasetamol kullanımının yüksek tansiyonlu kişilerde kan basıncını artırdığını, dolayısıyla kalp krizi ve inme riskini yükseltebileceğini ortaya koydu.
Araştırmayı yapan bilim insanları, her ne kadar parasetamolün ateş, başağrısı gibi durumlarda kısa süreli kullanılmasında genel olarak sakınca olmasa da doktorların aylarca kullanım için reçete yazarken risk ve yararlarını iyi düşünmesi gerektiğinin altını çizdi.
Araştırmayı finanse eden Britanya Kalp Vakfı da doktor ve hastaları ‘bir ilacı alırken ve verirken -parasetamol gibi zararsız görülen bir ilaç dahi olsa- bir kez daha düşünme’ye çağırdı.
110 gönüllü katıldı
Sonuçları ‘Circulation’ adlı bilim dergisinde yayınlanan araştırmaya 2018’de 500 bin kişiye parasetamol yazılan İskoçya’da yaşayan 110 gönüllü katıldı. Katılanların üçte ikisi yüksek tansiyon nedeniyle ilaç alan kişilerdi. Gönüllülere iki hafta süreyle haftada iki kez 1 gram parasetamol verildi. Sonrasındaki iki hafta da plasebo verildi.
Araştırma ekibinde yer alan Prof. James Dear, parasetamolün plaseboya kıyasla kan basıncında çok daha fazla artışa neden olduğunu söyledi. Kan basıncının yükselmesinin kalp krizi ve inme konusundaki en önemli risk unsurlarından biri olduğunun altını çizdi. Ekipteki bir başka isim Dr Iain MacIntyre, “Kan basıncının artışı ateş ve baş ağrısı için kısa süre parasetamol kullanımında olmuyor” dedi.
Araştırmacılar, doktorların kronik ağrısı olan hastalara önce düşük doz parasetamol vermesini, kalp hastalığı riski ve yüksek tansiyonu olanları yakından takip etmesini tavsiye etti.
Daha geniş katılımlı araştırma gerek
Başka kurumlarda görevli bilim insanları parasetemol ile kalp krizi ve inme riskinin yükselmesi arasında bağ kurabilmek için daha geniş katılımlı ve daha uzun süre gözlem yapılan bir araştırmanın gerektiğini vurguladı.
Britanya’nın başkenti Londra’daki St George’s Üniversitesi’nden Dr Dipender Gill, İskoçya’daki araştırmada, ‘küçük ama kaydadeğer bir kan basıncı yükselmesinin’ tespit edildiğini ama bu konuda çok sayıda ‘bilinmez’in olduğunu söyledi. Gill, “Öncelikle artışın gerçekten parasetemolün uzun süreli kullanımına bağlı olduğu net değil. İkincisi kan basıncındaki yükselmenin kardiyovasküler hastalık riskinin yükselmesinin nedeni olduğunu da kesin olarak bilmek zor” dedi.
İnme Birliği’nden Dr Richard Francis de ‘parasetamol kullanımının yarar ve risklerinin teyit edilmesi için kan basıncı değerleri normal, sağlıklı kişilerin de katıldığı, daha uzun süreli araştırma yapılmasının’ şart olduğunu vurguladı.
Geçmişte ABD’de yapılan bir araştırmada uzun süreli parasetemol kullanımı ve kalp krizi riskini yükselmesi arasında bir bağ kurulmuştu. Başka küçük çaplı araştırmalarda bu ilinti somut olarak kanıtlanamamıştı.
