Ticaret Bakanlığı, şekerin fiyatının son bir haftada ikiye katlanması sonrası şeker fabrikalarında inceleme başlattı.
Bakanlığın açıklamasında şunlar kaydedildi: “Vatandaşlarımızın temel gıda ürünleri arasında yer alan şekerde adil rekabeti bozan faaliyetler olduğuna dair son dönemde kamuoyuna yansıyan hususlar işleme alındı ve fabrikalar nezdinde incelemeler yapıldı. Hem düzgün iş yapan tacir ve esnafımızı hem de tüketicimizi korumak için serbest piyasa koşulları içinde bütün tedbirleri kararlılıkla almaya devam etmekteyiz.”
Özelleştirmelerin etkisi
Türkiye’de toplam 33 şeker fabrikası pancar işleyerek şeker üretirken, bu fabrikaların 15’i kamuya, 12’si özel sektöre, altısı kooperatiflere ait.
Türkşeker’e ait 25 fabrikadan 10’u 2018 yılındaki özelleştirme ihaleleriyle özel sektöre devredilmişti.
Sektör kaynakları, özelleştirmeler sonrası ortaya çıkan ikili bir yapının fiyat artışlarında önemli rolü olduğu görüşünde.
Türkşeker şu an 50 kilogramlık bir çuval şekeri 298 liradan satarken, kooperatif ve özel fabrikalarda şekerin çuvalı 700 ila 800 liraya kadar çıktı.
Kota uygulaması
2001’de çıkarılan Şeker Yasası’yla kota uygulaması devreye alınmış, üretici istediği zaman istediği miktarda üretim yapamamaya başlamıştı.
Şekerde 2022-2023 dönemi kotalarına ilişkin cumhurbaşkanı kararı da bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, 2022-2023 pazarlama yılı ülke toplam A kotası 2 milyon 750 bin ton olarak belirlendi. Pancar şekeri A kotası 2 milyon 681 bin 250 ton, B kotasıysa bu rakamın yüzde 5’i oranında 134 bin 62 ton oldu.
Nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotası da ülke toplam A kotasının yüzde 2,5’ine karşılık gelen 68 bin 750 ton olarak kararlaştırıldı.