Rusya’nın 24 Şubat’ta üç cepheden başlattığı Ukrayna işgalinde sekizinci gün geride kaldı.
Rusya’nın devam eden saldırılarına rağmen başkent Kiev’de hükümet henüz devrilmedi ama onlarca kişinin hayatını kaybettiği ya da yaralandığı ve 1 milyona yakın kişinin Ukrayna’dan kaçtığı bildirildi.
Diken, gelişmeleri dakika dakika aktardı.
3 Mart
Günün öne çıkan gelişmeleri:
- Birleşmiş Milletler, işgalin başlamasından bu yana bir milyondan fazla insanın Ukrayna’dan kaçtığını söyledi.
- Rus kuvvetleri, Ukrayna’nın güneyindeki Herson’un kontrolünü ele geçirdi. Herson, Rus birlikleri tarafından ele geçirilen ilk büyük şehir. Stratejik liman kenti Mariupol’ün belediye başkanı, Rus birliklerinin kentin elektrik, su ve ısınmasını kestiğini söyledi.
- Rus ordusunun, Ukrayna’nın başkenti Kiev’in kuzeydoğusunda yer alan Çernigiv kentine düzenlediği hava saldırısında 33 sivil yaşamını yitirdi.
- İkinci tur müzakere sona erdi. Ukrayna ve Rusya üçüncü tur müzakereler için tekrar görüşmeyi kabul etti. Her iki taraf da sivilleri tahliye etmek için ortak insani koridorlar sağlanması konusunda anlaşmaya vardı.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin televizyon konuşmasında işgalin ‘plana göre gittiğini’ iddia etti.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, bugün düzenlediği basın toplantısında ülkesinin üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturulmasını istedi. Zelenski ayrıca Batı’dan savaş uçağı da talep etti. Zelenski, Putin’e doğrudan görüşme de önerdi.
- Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin Ukrayna üzerinde uçuşa yasak bölge çağrısına karşılık olarak, böyle bir bölge kurulmasının Rusya ile doğrudan savaşa yol açabileceğini ve bunu planlamadıklarını söyledi.
- Uluslararası Ceza Mahkemesi başsavcısı, Rus güçlerinin sivilleri bombaladığı şüphesiyle olası savaş suçlarıyla ilgili soruşturma başlattı.
22:54 Türk Hava Yolları (THY), Rusya’nın saldırıları nedeniyle Ukrayna hava sahasının sivil uçuşlara kapatılması üzerine Ukrayna ve Moldova için alınan seferleri durdurma kararını uzattı.
22:29 Rus tanklarının, Ukrayna’nın güneydoğusundaki Zaporijya Nükleer Santrali’nin yakınındaki bir kasabaya girdiği belirtildi. İçişleri Bakanlığı kaynakları, Rusların kasabayı ele geçirdiği bilgisini AA muhabirine doğruladı. Yetkili, daha fazla bilgi vermedi.
Ukrayna’nın Enerhodar kentindeki Zaporijya Nükleer Santrali, Avrupa’nın en büyük ve dünyanın en büyük 10 nükleer santralinden biri olarak biliniyor. Rusya-Ukrayna savaşının ilk günlerinde Ukrayna, Rus güçleriyle şiddetli bir savaşın ardından ülkenin kuzeyindeki Çernobil Nükleer Santrali’nin kontrolü kaybetmişti.
Ülkedeki dört tesiste 15 faal nükleer reaktöre sahip olan Ukrayna, kullanılan elektriğinin yaklaşık yarısını bu santrallerden sağlıyor.
21:44 Rus ordusunun, Ukrayna’nın başkenti Kiev’in kuzeydoğusunda yer alan Çernigiv kentine düzenlediği hava saldırısında 33 sivil yaşamını yitirdi.
Ukrayna Acil Durumlar Servisi’nin açıklamasında bazı binaların yıkıldığı, enkaz altından 33 kişinin cesedinin çıkarıldığı belirtildi. 18 sivilin de yaralandığı belirtilen açıklamada, saldırıların yoğunlaşması nedeniyle arama kurtarma çalışmalarına ara verildiği kaydedildi.
Rus ordusu bu sabah Çernigiv kentindeki yakıt depolarını vurmuştu.
21:07 Ukrayna-Rusya heyetleri, tahliyelerin yürütüleceği bölgelerde geçici ateşkesin sağlanması konusunda anlaştı.
20:44 Birleşmiş Milletler, Ukrayna’da işgalin devam etmesi durumunda 10 milyondan fazla kişinin evlerini terk edebileceği uyarısında bulundu.
20:40 İkinci tur müzakere sona erdi. Reuters’a konuşan Ukraynalı bir yetkilinin aktardığına göre Ukrayna ve Rusya üçüncü tur müzakereler için tekrar görüşmeyi kabul etti.
Yetkili, Ukrayna’nın beklediği sonuçları alamadığını, ancak her iki tarafın da sivilleri tahliye etmek için ortak insani koridorlar sağlanması konusunda anlaşmaya vardığını söyledi.
18:36 Şu ana kadar yaşananlar:
- Rus kuvvetleri, Ukrayna’nın güneyindeki Herson’un kontrolünü ele geçirdi. Herson, Rus birlikleri tarafından ele geçirilen ilk büyük şehir.
- Stratejik liman kenti Mariupol’ün belediye başkanı, Rus birliklerinin kentin elektrik, su ve ısınmasını kestiğini söyledi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a Rusya’nın Ukrayna’yı ‘başarılı bir şekilde silahsızlandıracağını’ söyledi. Putin, Kiev’in ‘müzakereleri geciktirme girişimlerinin Moskova’nın talep listesini genişletmesiyle sonuçlanacağı’ konusunda uyardı.
- Belarus’ta Ukraynalı ve Rus müzakereciler arasında ikinci tur müzakereler başladı.
- Rusya, ordusunun sivilleri bombalamakla suçlanmasının ardından savaş suçları soruşturmasıyla karşı karşıya.
- Başkent Kiev, birkaç büyük patlamaya rağmen hükümet kontrolünde kalmaya devam ediyor.
18:11 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski:
- Rusya’daki anneler lütfen gelin çocuklarınızı alın. Gencecik insanların yeri morglar olmamalı.
- Ukrayna’ya verilen destek için teşekkür ediyorum ama çok geç. Bunu önceden yapabilseydik çocuklar ölmezdi. Dünya kendi gücünü göstermeliydi.
- Hava sahasının tamamen kapatılmasını istiyorum çünkü sadece Rusya’dan değil Belarus’tan da füzeler atılıyor, İskender füzesi atılıyor.
- Bize uçaklar lazım. Şu an uçaksız bir şey yapamıyoruz. Bu durum çok insanın hayatına mal oluyor.
18:02 Ukrayna devlet başkanlığı danışmanı Mikhaylo Podolyak, Belarus’taki müzakerenin başladığını bildirdi.
16:30 Ukrayna ve Rusya heyetleri arasındaki ikinci tur müzakerelerin önümüzdeki bir saat içinde Belarus’ta başlaması bekleniyor.
Facebook üzerinden kendisinin ve meslektaşının bir helikopterin önünde çekilmiş fotoğrafının yanında kısa bir bilgi notu yayınlayan Ukraynalı müzakereci David Arakhamiya’ya göre Kiev’in asgari hedefi, sivillerin saldırıların olduğu bölgelerden kaçmaları için insani koridor oluşturmak.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un aktardığına göreyse Rusya’nın müzakere pozisyonu şöyle:
- Ukrayna ordusunun terhis edilmesi ve ülkenin ‘Nazilerden arındırılması.’
- Ukrayna’nın 2014 yılında ilhak edilen Kırım’ı Rusya’nın bir parçası olarak tanıması.
- Kiev’in ayrılıkçı bölgeler Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti’ni resmen tanınması.
15:18 Ukrayna’nın Ankara büyükelçiliğinin Twitter hesabından, Rusya’nın Chernihiv’de yerleşim yerlerini hedef aldığına dair bir video paylaşıldı. Paylaşımda şöyle dendi: “Rusya, şehir merkezindeki bir semte hava saldırısı düzenlendi. Yakınlarda hiçbir askeri tesis yoktur. Bunun yerine yakınlarda hastaneler, birkaç okul ve anaokulu, onlarca çok katlı apartman var.”
Söz konusu bölgenin bombalanma anı da kameralara yansıdı.
13:43 Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko, Ukrayna’nın başkenti Kiev’de durumun ‘zor ancak kontrol altında’ olduğunu açıkladı.
Kliçko, “Dün hayatını kaybeden olmadı ve geceki patlamalar Ukrayna hava savunması Rus füzelerini düşürdüğü için meydana geldi” dedi.
13:17 Kremlin, Ukrayna’da savaşan Rus birliklerini ‘kahramanlar’ diye lanse ederek, onların Nazi Almanya’sını mağlup eden Rus askerleriyle beraber anılacaklarını açıkladı.
Rusya’nın sıkıyönetim ilan edeceğine dair söylentileri yalanlayan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bugün güvenlik konseyi toplantısı düzenleyeceğini belirtti.
Zelenski; 16 bin yabancı gönüllü oldu
13:16 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski:
*Tüm savunma hatlarımız sağlam yerinde.
*Ruslar Odessa kentini yerle bir etmeyi amaçlıyor.
*Yabancı uyruklu 16 bin kişi Ukrayna adına savaşmak için gönüllü oldu.
Lavrov: Batı’nın bize savaş açmayı planlıyor
13:13 Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Ukrayna krizine çözüm bulunacağından şüphesi olmadığını ama Ukrayna’daki operasyonlarına devam edeceklerini belirtti.
Lavrov, Rus devlet televizyonundaki konuşması özetle şöyle:
*Ukrayna’nın Rusya’ya askeri tehdit oluşturmasını kabul edemeyiz.
*Nükleer silahların kullanımına yönelik Rus ordusunun doktrinleri belli, tansiyonu düşürmek için tansiyon yükseltmeyiz.
*Nükleer savaş Batılı politikacıların aklında, Rusların değil.
*Rusya ve Ukrayna bugün görüşebilir.
*NATO her alanda üstünlüğünü korumaya çalışıyor.
*NATO’yla diyalog gelecekte bir noktada başlayacak.
*Donbas’ta son sekiz yılda binlerce kişi Ukrayna tarafından öldürüldü.
*Batılı mevkidaşlarımız eşit diyalog kurmaya hazır değil.
*Ukrayna’daki operasyon aynı zamanda Ukrayna’nın NATO’ya katılmasına izin verilmemesini amaçlıyor.
*Rusya, Ukrayna’daki operasyonuna devam edecek.
*Batı’nın bize savaş açmayı planladığına inanıyoruz.
*Harkiv kentinde Rus birlikleri yok.
AB ek adım atabilir
13:11 Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna’da sahadaki durumun kötüleşmesi halinde Avrupa Birliği’nin Rusya’ya karşı ek adımlar atacağını açıkladı.
AB ayrıca, Rusya’nın misillemesi durumunda bloğun enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi gibi adımlar da dahil çeşitli hazırlık yapıyor.
Von der Leyen, Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’le görüşmesi sonrasında “Amacımız Kremlin’in komşularına savaş açma kapasitesini azaltmak” dedi.
Von der Leyen “Rus doğalgazından, petrolünden ve kömüründen bağımsız olmamız gerekiyor. Bu konuda ilerleme kararlılığımız her zamankinden daha güçlü” diye konuştu.
12:58 Belarus’un Belta ajansındaki habere göre Rus müzakereci Vladimir Medinski, Rusya-Ukrayna görüşmelerinin bir sonraki turunun bugün 15:00’de Belarus’ta düzenleneceğini söyledi.
12:46 Britanya Savunma Bakanı Ben Wallace, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’ya vakum bombası sistemlerini konuşlandırdığını belirterek, bu silahları ne kadar kapsamlı kullanılabileceği konusunda kaygılarını açıkladı.
Wallace, Estonya ziyaretinde şöyle konuştu: “Putin’in ne kadar ilerleyeceği ve nihai amacı için hangi silahların kullanımına izin vereceği meçhul. Fakat muazzam miktarda havan topu kullanıldığını gördük. Vakum bombası sistemlerinin konuşlandırıldığını da gördük ve bunların ne kadar kapsamlı biçimde kullanılacağı konusunda kaygılıyız.”
10:07 Rusya’nın saldırılarının devam ettiği Ukrayna’nın başkenti Kiev’de sirenler çalıyor.
9:16 Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (UNHCR) Başkanı Filippo Grandi, Rusya’nın işgali sonrasında bir hafta içinde bir milyon kişinin Ukrayna’dan kaçtığını söyledi.
Grandi Twitter’da şunları yazdı: “Sadece yedi gün içinde Ukrayna’dan bir milyon sığınmacı komşu ülkelere göç etmesine tanık olduk. Ukrayna’da kalan milyonlarca insan için ise hayat kurtarıcı insani yardımın sağlanabilmesi adına silahların susma zamanı geldi.”
2:24 Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski bir haftada yaklaşık 9 bin Rus askerinin öldürüldüğünü bildirdi.
1:34 Rusya’nın saldırısı altındaki Ukrayna’nın Karadeniz kıyısında bulunan liman kenti Odessa’da siren sesleri duyulmaya başladı.
BM: En az 227 sivil öldü
00:54 Birleşmiş Milletler (BM), Rusya’nın saldırı başlattığı Ukrayna’da 227 sivilin hayatını kaybettiğini, 525 sivilin yaralandığını, gerçek rakamınsa çok daha yüksek olduğuna inanıldığını bildirdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi’nin yazılı açıklamasında, Ukrayna’ya saldırının başladığı 24 Şubat saat 04:00’ten 1 Mart gece yarısı 12:00’ye kadarki süredeki sivil zayiata ilişkin veriler paylaşıldı.
Buna göre, savaşta 31 erkek, 25 kadın, altı erkek çocuk, üç kız çocuk, altı çocuk ve cinsiyeti henüz bilinmeyen 156 yetişkin olmak üzere toplam 227 sivil hayatını kaybetti, 525 sivil de yaralandı.
Açıklamada şöyle dendi: “Bu kayıpların çoğu, ağır topçu ve çok namlulu roketatar sistemlerinden gelen bombardımanlar ve hava saldırıları dahil olmak üzere geniş bir etki alanına sahip patlayıcı silahların kullanımından kaynaklandı. OHCHR, gerçek rakamların hayli yüksek olduğuna inanıyor.”
Öte yandan, Ukrayna Birinci Dışişleri Bakan Yardımcısı Emine Dzhaparova, akşam saatlerinde BM İnsan Hakları Konseyi’ndeki konuşmasında, toplam 16’sı çocuk olmak üzere 352 Ukraynalı sivilin yaşamını yitirdiğini belirtmişti.
Dzhaparova, “Altı gündür süren Rus işgali sırasında Ukrayna’da binlerce kişi yaralandı” demişti.