Üzerinde köpek tasmasından başka bir şey bulunmayan bir adam, bir barın yanında dans eden striptizciler, açık alanda seks yapan bir çiftin etrafında toplanıp onları izleyen ve zaman zaman yorum yapan bir grup ve Nazi üniforması içinde bir adam. Bunlar gerçek hayattan değil, bir çocuk oyunu platformundan.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre Roblox, son zamanların en popüler oyun platformlarından. Çocukların en çok tercih ettiği sitelerden biri.
Tam olarak kaç kişinin sitede oyun oynadığı bilinmiyor, ancak Roblox, 2020’de Bloomberg’e yaptıkları açıklamada yaşları 9 ile 12 arasında değişen ABD’li çocukların üçte ikisinin bir oyun oynadığını bildirmişti.
Kullanıcıya oyun üretme fırsatı veriyor
Roblox, kullanıcılara birlikte bir oyun yaratıp oynama imkanı sunuyor. Dijital dünyada gerçek zamanlı olarak başkalarıyla bir araya gelmenin bir yolu bu anlamda.
Oyuncular, platformda bulunan gereçleri kullanarak oyun geliştirebiliyor. Geleneksel oyunların aksine içerik kullanıcılar tarafından üretiliyor.
Seks oyununun adı ‘condo’
Çok başarılı bir oyun modeli, ancak beraberinde bazı sorunlar da getiriyor. Roblox’taki seks oyunları, platformda genellikle ‘condo’ adıyla anılıyor.
Bunlar kullanıcıların oluşturdukları, içinde cinsellikten söz edilebilen, hatta avatar’ların sanal cinsel ilişkide bulundukları mekanlar. Bu oyunlarda Roblox’un kuralları da rafa kaldırılıyor.
‘Kasıtlı kural ihlali’
Roblox sorunu kabul ediyor. Bir şirket sözcüsü BBC’ye, “Çok küçük bir kullanıcı grubunun kasıtlı olarak kuralları ihlal ettiğini biliyoruz” dedi.
Condo oyunları genelde kısa, çoğu zaman da bir saatten az sürüyor. Bu süre içinde tespit edilmesi ve platformdan kaldırılması zor. Roblox, sürekli olarak bu oyunları platformdan kaldırmaya çalışıyor. Bunun için otomatik sistemler de kullanıyor.
Şirket yönetimi, “Platforma yüklenen her görsel, video ve ses dosyası hem makinalar hem de elemanlarımız tarafından güvenlik taramasından geçiriliyor” dese de bazı içerikler taramadan kaçabiliyor.
Çocukların internette güvenliği konusunda çalışmalar yapan ConnectSafely adlı kuruluşunun başkanı Larry Magid, “Kedi-fare oyunu gibi” diyor, “Sistemi oyuna getirmek için akla hayale gelmeyen şeyler yapanlar var.”
Condo’lar platformda doğrudan insanın karşısına çıkan oyunlar değil. Bulmak için özel olarak aramak gerekiyor. Ancak Magid yine de bundan rahatsızlık duyduğunu belirterek, “Roblox, çocuklar arasında çok popüler bir platform ve 13 yaşın altında çocukların kullanımına izin veriyor, bu nedenle kullanıcılarını koruma sorumluluğu var” diyor.
Yetişkinlerle etkileşim mümkün
En çok kaygı uyandıran konulardan biri, platformda çocuklarla yetişkinlerin etkileşimde bulunma potansiyeli. Oyunda kullanıcıların birbiriyle veya oyun oynayan diğer herkesle sohbet edebilecekleri bir ‘anında mesaj’ özelliği var.
Condo’lardaki sohbetlerde yazılanlar ise, çocuk oyunları bir yana, yetişkinlere yönelik bir haber sitesinde bile kullanılamayacak nitelikte. Roblox, BBC’ye çocukların kimlerle mesajlaşabileceği ve hangi oyunlara erişebileceğini kısıtlayan ‘ebeveyn kontrolü’ araçları geliştirdiklerini bildirdi. Ancak bunun için anne-babaların bu tür mekanizmaları bilecek kadar teknolojiden anlamaları gerekiyor.
Roblox’un platformda condo’ları bulmanın zor olduğunu vurgulsa da BBC diğer oyunlarda da uygunsuz cinsel içerikli ifadeler buldu.
İnternet üzerindeki davranışları inceleyen psikolog Dr. Liraz Margalit, Facebook’un sahibi olan Meta şirketi tarafından geliştirilen metaverse’de de insanların diğer internet platformlarında olduğu gibi farklı davrandıklarını söylüyor.
‘Utangaçlık duygusu ortadan kalktı’
Dr. Margalit, “Kimliğiniz belli olmadığı için, utangaçlık duygusu ortadan kalkıyor” diyor.
Meta şirketi geçen hafta sanal gerçeklik oyunu ‘Horizon Venues’e yeni bir sınırlama özelliği ekledi.
Oyun, kullanıcıların farklı sanal mekanlarda bir araya gelerek, avatar’ları ile maç seyredebildikleri, konser izledikleri veya spora gittikleri bir platform sunuyor.
Ancak bir kadının platformda sanal cinsel saldırıya uğradığını öne sürmesi üzerine değişiklik yapıldı.
Roblox bu konuda ise “Cinsel içerik ve davranışlara karşı sıfır tolerans politikası izliyoruz, kuralları ihlal edenlere karşı derhal işlem başlatıyoruz” dedi.
Şirket, BBC’nin platformda bulduklarını göstermesi üzerineyse çocukları korumak için neler yaptıklarını anlatan bir blog yayınladı.
Microsoft, Meta ve Roblox gibi şirketler, sanal evrenler oluşturmak için birbiriyle yarışıyor. Ancak daha şimdiden bu sanal dünyaları denetlemekte zorlanıyor.