Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden Kapadokya’daki peribacalarının bitişiğindeki otel inşaatının yıkımına başlanmasının ardından, bölgedeki kontrolsüz yapılaşma tekrar gündeme geldi. Yüksek mimar Çiğdem Yılmaz, “Buna ‘katliam’ denir. Bölge kişisel hırslara bırakılmamalı. Geçmişte yapılan yapıların da tespit edilmesi gerekiyor” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın aldığı kararla Göreme beldesinde peribacalarının bitişiğine yapılan otel inşaatının bir kısmının yıkımına önceki gün başlandı. Otel inşaatıyla birlikte peribacalarındaki kontrolsüz yapılaşma yeniden gündeme geldi.
“Buna katliam denir”
2000 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi’nde ‘Kapadokya’da turizm yapılarının fiziksel çevre etkileşimi’ üzerine tez hazırlayan yüksek mimar Çiğdem Yılmaz, söz konusu otel inşaatının peribacalarının yanı başında yapıldığını söyledi: “Zaten peribacalarının yakınında olan yapıların mimari karakteri çok özel ele alınmalıdır. Tamamıyla eski eser değil, doku karakteri var. Maalesef bu bölgede betonarme bir yapı yapılmış. Buna ‘Katliam’ denilebilir. Burası dünyanın en önemli turizm bölgesi, en özel kişilerin çalışma yapması gereken bir bölge. Göreme’nin her yeri ayrı özellikte bulunuyor. Burada mücevher değerinde eserler var.”
Bu bölge kişisel hırslara bırakılmamalı
Koruma kurulları tarafından belediyeye yetki verildiğini belirten Yılmaz şöyle devam etti: “Belediyelerin kadrosu zaten belli. Belediyeler düne kadar mimar bile bulamıyorlardı. Ancak şimdi seçim dolayısıyla çaba içindeler. Bu doğru bir şey değil. Bu şekilde bölge kaybediliyor. Göreme seçim kaygısına kaybedilemeyecek bir bölge. Eski eser, doğal doku karakterleri çok özel koruma kararı altına alınmalıdır. Belediyelere bırakılmamalıdır. Zaten düne kadar koruma kurulunun yetkisindeydi; ancak koruma kurulları yeterli kadrolarının olmadığını söylüyorlar. Bunu bence bakanlığa bildirmeliler. Gerekirse başka bir organizasyon yapılmalı. Kurulların yetmediği durumlarda işi bilen özel heyet kurulmalıdır. Bu bölgeler kişisel hırslara bırakılmamalıdır.”
“Geçmişte yapılan yapılar tespit edilmeli”
Geçmişte yapılan yapıların da tespit edilmesi gerektiğini belirten Yılmaz sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı: “Ben bununla ilgili fotoğraf belgesinin olduğunu düşünüyorum. Koruma kurulu eskiden gelir fotoğraf çekerdi. Yapım aşamasında da fotoğraf isterdi. Bu bölge böyle ciddiye alınıyorsa mutlaka tespiti yapılacaktır. Göreme’ye baktığınız zaman özgün doku karakteri yok. Özellikle kökünden kazıyorlar. Tek tip proje geliştirmişler. Her yere aynı karakteri uyguluyorlar. Uzman olmayan mimar meslektaşlarım da bunu yapıyor. Kişisel çıkarlarla bölge tek tip bölge tek tip yapı karakterine dönüştürülüyor. Bu sadece Göreme’de değil, bütün bölge bu şekilde, bu bölge hepimizin. O yüzden herkesin duyarlı olması gerekiyor.”
Nevşehir’de, Avanos, Ürgüp, Uçhisar’ın ortasında kalan vadilerde, Avanos ve Göreme arasındaki yol üzerinde bulunan Paşabağ Vadisi’nde mevcut olan Peribacaları, her yıl iki milyona yakın turisti ağırlıyor.