Son dönemde ekonomi yönetimi, serbest piyasa kuralları dışına çıkarak, yabancı yatırımcıların TL’ye ulaşmasını engellemekle suçlanırken, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yabancı kuruluşların ‘Türkiye’nin sermaye kontrolü getirmeye doğru gittiği’ yönündeki raporlarından sonra bu algıyı değiştirmeye dönük bir uygulamayı duyurdu.
Nebati’nin Twitter’daki açıklamasına göre ‘tahsisli swap enstrümanı’yla yurt dışındakilerin Türk Lirası cinsi varlıklara erişim imkanı genişletilecek. Nebati bu ürünü İngilizce bir tweetle de anlattı.
Paçalar tutuştu
Geçen hafta kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global finans piyasalarının kötüleşmeye devam etmesi ve kur baskısı nedeniyle Türkiye’nin ek sermaye kontrolü getirmesine yönelik risklerin arttığını açıkladı.
S&P’nin çıkışından önceyse ekonomi yönetiminin yurt dışındaki piyasalara dönük kısıtlayıcı hamleleri dış basında yer bulmuş, bunlar serbest piyasası kurallarına aykırı olmakla eleştirilmişti.
Ekonomi yönetiminin hamleleri Türk Lirası’nı açığa satmak isteyenleri engellemek için adım olarak değerlendiriliyor.
Açığa satış (short selling), bir yatırımcının işlem esnasında sahip olmadığı bir varlığı, bu varlığın değerinde düşüş beklentisiyle satmasına deniyor. Söz konusu varlık vadesi gelince teslim ediliyor, varlığın iki işlem arasındaki değer farkıyla kar veya zarar ediliyor.
Ekonomi yönetimi, ‘Pastör Brunson krizi’ diye hatırlanan 2018’deki kur krizinden beri ‘gerek gördüğünde’ dış piyasalardaki TL miktarını kısarak, TL borçlanmanın maliyetini artırmaya çalışıyor. Böylelikle TL’ye yönelik ‘spekülatif’ hareketlerin önüne geçileceği düşünülüyor.
Ancak yatırımcılarsa bunun yolunu bir şekilde buluyor ve yetkililer de sürekli yeni önlemlere başvuruyor.
Daha önce Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yurt dışındaki offshore piyasalarda ‘spekülasyon amaçlayan’ Türk şirketlere borç verilmemesi için bankaları uyardığı ortaya çıkmıştı.
Son olarak Bloomberg ajansı Türkiye’nin, Uluslararası Finans Kurumu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) gibi çok uluslu kurumların yurt dışında ihraç ettiği yüksek faizli TL tahvillerinin Türk şirketler tarafından alınmasını yasaklamaya hazırlandığını duyurmuştu.