CENK MUTLUYAKALI*
Kıbrıs’ta 1974’ten beri Türk askeri kontrolünde kapalı tutulan ve ‘Hayalet Kent’ olarak anılan Maraş’ın (Varosha) envanteri çıkartılacak.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) bakanlar kurulu, bu akşam, ‘Kapalı Maraş için uzman bir ekip kurularak bilimsel bir envanter çalışması yapılması’ kararı aldı. Karar, Dışişleri Bakanı Kudret Özersay tarafından açıklandı.
‘Maraş açılıyor’ diye yorumlanan karar, Maraş’taki ‘mülkiyet haritası’nın hazırlanmasına yönelik.
Özersay neler söyledi?
Özersay, artık kapalı Maraş konusunda somut bir adım atılmasının zamanının geldiğini belirterek bu çerçevede uzman bir ekip oluşturup bu alan içerisinde bilimsel bir envanter çalışması yapılması için harekete geçme kararı alındığını açıkladı.
Özersay, şunları kaydetti: “Uluslararası alanda faaliyet gösteren isimlerden de yararlanılarak oluşturulacak olan ekip, kapalı Maraş’ta yer alan tapu kayıtları, taşınır ve taşınmaz mülklerin durumu, Vakıf mallarının saptanması, alt yapının durumu, çevre açısından risk taşıyan unsurlar gibi hususları içerecek kapsamlı bir envanter çalışması yapmakla görevlendirilecek.”
Maraş: Hayalet şehir
1970’li yılların başında Akdeniz’in en gözde tatil noktalarından biri olan Maraş, Avrupa’nın milyoner iş insanlarına, dünyaca ünlü sanatçılara ev sahipliği yaparken, Kıbrıs’taki 1974 savaşıyla birlikte karanlığa büründü, dikenli tellerle çevrelendi ve 43 yıldır hiç dokunulmadı. Yüzlerce otel, tiyatro ve gösteri salonu, villa ve birbirinden lüks araçlar çürüdü.
Şehirde 1974’ten önce 10 bini aşkın turistik yatak kapasitesinde yedi yıldızlı tesisler dahil olmak üzere 45 otel ve 60 apartman tipi otel bulunuyordu. Kıbrıs turizminin yüzde 58’ine hizmet eden dönemin gözde şehrinde 21 banka, 24 tiyatro ve sinema, yüzlerce tamamlanmamış inşaat, ibadet yeri ve çok sayıda özel konut vardı.
Maraş, 1974 yılında 13 Ağustos’ta sonlanan harekatla Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolüne geçti. Kapalı Maraş, şimdiki statüsüyle Birleşmiş Milletler tarafından denetlenen ve ‘Yeşil Hat’ olarak anılan tampon bölge içerisinde yer alıyor.
Annan Planı’na göre Maraş, Kıbrıslı Rumlara devrediliyordu.
Neden şimdi?
Kapalı Maraş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde Türkiye aleyhine dosyalanan davalarla da dikkat çekiyor. K.V. Mediterranean Tours Ltd. isimli bir Rum şirketi tarafından Kapalı Maraş’taki mülkleri için açılan dava geçen hafta gündeme gelmiş ve Türkiye’nin talebiyle taraflara görüş sunması için ‘ek süre’ tanınmıştı.Davanın görüş sunma tarihi 18 Haziran’dı ancak AİHM, bu davayı 30 Temmuz’a erteledi.
KKTC bakanlar kurulunun Maraş açılımını bu davalarla ilgili olabileceği üzerinde de duruluyor.
‘Kıbrıs sorunu’nda mülkiyet meselesi önemli uzlaşmazlıklardan biri. Adanın kuzeyinde 1 milyon 453 bin dönüm Rum mülkiyeti var. Kıbrıslı Türklerin ise adanın güneyinde 455 bin dönüm mülkiyet bıraktığı biliniyor.
Tam da siyasi polemik patlamışken
‘Kapalı Maraş kararı’ açıklanmadan önce, adada ‘Özersay-Anastasiadis’ görüşmesi gerilimi yaşandı. KKTC Dışişleri Bakanı Kudret Özersay’ın Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’le bir araya gelmesine KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın sözcüsü tepki gösterdi.
Akıncı’nın resmi sözücü Barış Burcu, bu görüşmenin öncesinde ve sonrasında cumhurbaşkanına dışişleri bakanı tarafından herhangi bir bilgi verilmemiş olmasının devlet geleneklerine ve ciddiyetine ters olduğunu belirterek, “Ayrıca siyasal etik değerlerle de bağdaşmamaktadır” dedi. Özersay, “Müzakerelerden dolayı uzun yıllardır tanıdığım Anastasiadis’le sosyal bir yemekte eşleriyle birlikte bir araya gelmem doğal bir şey” diye yanıt verdi.
Kıbrıs çözüm sürecinde ‘yetkisiz Kıbrıslı Türk isimlerle görüştüğü’ yönünde eleştiriler alan Anastasiadis de gündeme dahil olarak, akşam saatlerinde, “Kiminle yemek yiyeceğim konusunda Akıncı’dan izin alacak değilim” dedi.
Kıbrıs’taki siyasi değerlendirmelerde, ‘Türkiye yönetimi ile Akıncı arasında ilişkilerin mesafeli olduğu, bu nedenle Türkiye’nin Özersay üzerinden müzakere sürecini yönlendirmek istediği’ iddiası yer alıyor. Ancak bu iddia, resmi makamlar tarafından doğrulanmıyor.
*Yeni Düzen Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni