Soma’daki facianın yaşandığı maden ocağını işleten Soma Holding, 1984′te Soma Kömür A.Ş. adıyla kurulup kömür madenciliğine başladı. 2005′te Türkiye Kömür İşletmeleri’nden (TKİ) devralma suretiyle yaklaşık 18 milyon ton kömür rezervinin rödovans (kömür payı) karşılığında işletilmesi işini üstlendi.
Soma Holding kömür maliyetini nasıl düşürdü?
Aylık ortalama 250 bin ton kömür üretiyor. Üretilen kömürün tamamı TKİ tarafından satın alınıp sanayi ve ısınma amaçlı olarak piyasaya sürülüyor. 2009′da Ciner Grubu’ndan yine Soma’daki 15 milyon tonluk kömür rezervini de devraldı. Bu maden de yıllık 2 milyon 500 bin ton kapasiteli.
Bakan Yıldız, Soma Holding’i övmüş!

Enerji Bakanı Taner Yıldız, Soma Holding’e ait bir kömür ocağının açılışında Fotoğraf: Somaolay.com.tr
Halihazırda 5 bini yeraltında olmak üzere 5 bin 550 kişilik bir personeli var. Personel içindeki 130 civarında mühendisten oluşan teknik ekip de iş güvenliğinden sorumlu. Şirketin yönetimi şu isimlerden oluşuyor:
Yönetim Kurulu Başkanı ALP GÜRKAN
Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Group CEO CAN GÜRKAN
Yönetim Kurulu Üyesi ve Mali İşler Koordinatörü AYŞEGÜL ŞENES
Maden İşletmeleri Genel Müdürü RAMAZAN DOĞRU
Metalik Madenler Genel Müdürü MEHMET ALİ DENİZ
Maden Projelendirme / Etüt Müdürü HAYRİ KEBABÇILAR
Soma Bölge Müdürü HALUK SEVİNÇ
Zonguldak Bölge Müdürü SÜLEYMAN SARI
Borç batağından madencilik devine
Hürriyet’ten Vahap Munyar’ın 30 Eylül 2012 tarihli yazısında şirkete dair şu bilgiler yer almıştı:
Jeoloji mühendisi Alp Gürkan, 1970’li yıllarda İzmir Bayındır’da kurşun-çinko madenini işletmeye soyundu. 1970’li yılların sonlarına doğru yaşanan akaryakıt sıkıntısı ve makine ithalatındaki zorluklar onu işletmenin kapısına kilit vurma noktasına getirdi.
Alp Gürkan, kendi şirketini kapattıktan sonra borçlarını nasıl ödeyeceğini kara kara düşünürken, karşısına Koç Grubu’na ait Tirebolu’daki madeni taşeron olarak işletme fırsatı çıktı.
Bazı profesyonel yöneticilerin olumsuz rapor vermesine karşın o dönemde 80’li yaşların başında olan Vehbi Koç kararını verdi: “Bu işten iki taraf da kazanabilir. Alp Gürkan, bu madeni bizim için işletsin.”
Vehbi Koç’un verdiği vize, Gürkan için dönüm noktası oldu: “Rahmetli Vehbi Bey’in öngörüsü doğru çıktı. Hem biz çok iyi kazandık, hem de onlara kazandırdık. Ben tüm borçlarımı temizleme şansı buldum.”
2,5 yıllık işletme dönemi sonrasında Koç Grubu, “Bu işe kendimiz devam edeceğiz” kararı alınca Gürkan, Soma’da kömür madeni işine girdi. Soma’daki işlerin asıl büyümesi TKİ’nin 2005’te aldığı kararla oldu.
Gürkan’ın anlattığına göre o döneme kadar çoğunlukla zarar eden TKİ, bu karar sonrasında kâra geçti.
‘İşçilerin çalışma koşulları iyileştikçe verim artıyor’
Gürkan’ın oğlu, şirket CEOsu Can Gürkan da Munyar’a şunları anlatmış:
“Soma’da yılda 6 milyon ton kömür çıkarıyoruz. Yeraltı kömür üretiminde biz ilk sırada yer alıyoruz. TKİ’nin iki ocağı bizde. Birinde rödovans üzerinden işletme yapıyoruz. Diğerinde taşeron modeliyle işi yürütüyoruz. İşçilerin çalışma koşulları iyileştikçe verim artıyor.”
‘Personele büyük kolaylık’
Alp Gürkan, kömür madenciliğinde ulaşılan noktayı da şu ifadelerle aktarmış Munyar’a: “Eski ocaklara önceleri yaya, sonra da daracık tünellerden raylı sistem veya kömür de çeken bantlar üzerinde iniliyordu. Şimdi tünellerde araçlar rahatça dolaşabilecek. Bu durum personele de büyük kolaylık sağlayacak. Ayrıca galerilere yakın noktalara asansörle de inilebilecek.”