Yağışlı geçen kış ayları nedeniyle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını bulaştıran kene popülasyonunda artış yaşanabileceğine dikkati çeken uzmanlar uyardı.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çetin, ülke genelinde olduğu gibi KKKA hastalığını bulaştıran kenelerin görüldüğü bölgelerde de kış aylarının yağışlı geçtiğini söyledi.
‘Otların yoğun olduğu bölgede artıyor’
KKKA virüsünü bulaştıran kenelerin sıklıkla görüldüğü Tokat, Sivas, Yozgat, Giresun, Gümüşhane, Erzincan ve Erzurum’un çok miktarda yağış aldığına değinen Çetin, “Bu yağışlarla ot miktarının fazla olacağını tahmin ediyoruz. Kene popülasyonu da otların yoğun olduğu bölgede artıyor. Bu nedenle bu yıl ülkemizde ve bölgemizde kene sayısında çok ciddi artış bekliyoruz” dedi.
Çetin, bilim insanlarının kene sayısına paralel KKKA hastalığında da artış beklediğini belirterek şöyle devam etti: “Nisan ortalarından itibaren bu hastalığı görmeye başlıyoruz. Bu süreçten sonra insanlarımızın daha fazla dikkat etmesi gerekiyor. Özellikle açık alanlarda ve arazide, otların yoğun olduğu alanlarda çalışan, hayvancılıkla uğraşan insanların kendilerine daha fazla dikkat etmesini öneriyoruz. Hayvancılık yapan insanların araziden geldikten sonra, hayvanlarının üzerindeki keneleri kene ilacıyla bertaraf etmelerini öneriyoruz.”
‘Piknikte açık renk elbise, beyaz örtü’
Hayvanlar tarafından araziden getirilen kenelerin yaşam alanına ve ahırlara taşındığını dile getiren Çetin, KKKA hastalığının yüzde 90 hayvancılıkla uğraşan ve kırsal kesimde yaşayan insanlarda görüldüğünü söyledi ve piknik alanlarına gidenleri de uyardı:
Piknik yapılan alanlarda kenelere karşı dikkatli olmak gerekiyor. Buna nasıl dikkat edeceğiz. Özellikle yerde oturacaksak açık renkli özellikle de beyaz bir örtünün üzerinde bunu yapacağız.”
‘Sağlık kuruluşunda çıkarılmalı’
KKKA hastalığının öldürücülük oranının corona virüsünden özellikle Omicron varyantından 3-4 kat daha fazla olduğunu vurgulayan Çetin, vücuda tutunan kenelerin mutlaka sağlık kuruluşlarında çıkartılması gerektiğinin altını çizdi.
Erken müdahalenin çok önemli olduğu hastalığın ilk kez 2002 yılında Tokat’ta bir hemşirede ortaya çıktığını anımsatan Çetin, üniversitenin hastanesinde Sivas ve çevre illerden gelen yılda ortalama 250-300 vakaya müdahale ettiklerini, bunlardan 10-15’ini kaybettiklerini sözlerine ekledi.
Üniversitenin Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Onur Başbuğ da kene popülasyonunda yağışlı geçen kış ayları nedeniyle artış beklendiğine, kenelerin 20-26 derece sıcaklıkta en aktif hale geldiğine işaret etti.
Zirai ilaçların da etkisi var
Yağışlı havanın yanı sıra bölgedeki hayvan hareketliliği ve zirai ilaçların da kene dağılımını etkilediğine değinen Başbuğ, “Örneğin çok miktarda toksik maddeler ve ilaçlar kullanıldığı zaman kene popülasyonunda azalma söz konusu olabilecektir. Hayvan akışları devam ettiği sürece de kene popülasyonunun kısmen arttığını göreceğiz.”
KKKA’ya neden olan kenelerin otlak alanlarda daha fazla görüldüğünü belirten Başbuğ, tabiatta gezinirken mutlaka çorapların pantolon üzerine çekilmesi, eve gelince de vücutta kene kontrolü yapılması uyarılarında bulundu.