Kartal’da Yeşilyurt Apartmanı’nın çökmesine ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, bilirkişilerce hazırlanan ve soruşturma dosyasına sunulan ön inceleme raporunun detayları ortaya çıktı. Rapora göre çökmenin nedeni beton kalitesi.
Kartal’da 21 kişinin hayatını kaybettiği, 14 kişinin de yaralı kurtarıldığı Yeşilyurt Apartmanı’nın çökmesine ilişkin ön inceleme raporuna göre ‘binanın inşaatında kullanılan beton kalitesi TSE standartlarına uygun değil ve projede öngörülen beton sınıfı dayanımını karşılamıyor.’
Anadolu başsavcılığınca yürütülen soruşturmaya ilişkin ön inceleme raporunda dokuz katlı yapılan binanın çökmesine ilişkin şu tespitler paylaşıldı:
-Apartmanda toplam 47 kişi ikamet ediyor. 1 ve 7 numaralı dairelerde oturan şahıs yok. Binanın zemin katının büyük bir bölümü tekstil deposu olarak kullanılıyor. Binanın zemin kata bağlı bodrum katının küçük bir bölümü de ofis şeklinde kullanılan eski bir marangoz atölyesi. Ancak bu bölümler aktif kullanılmadığı ve faaliyet göstermediği için çalışan bulunmadığı tespit edildi.
-Yapı sahibi Hikmet Yeşilyurt, 21 Mayıs 1992’de Kartal Belediyesi İmar Şefliği’ne adresteki binanın yıkılarak yenisinin yapılması hususunda müracaat etti ve 17 Haziran 1992’de de ‘Yapı Yıkma Belgesi’ alındı.
– Kartal Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğünce de 16 Ekim 1992 tarihinde mimari ve statik projeler onaylandı. Onaylı bu projelerde bina ‘bodrum + zemin + 5 normal kat’ olmak üzere toplam 7 kat olarak dizayn edildi.
İnşaatta deniz kumu kullanılmış
-Binanın çöktüğü 6 Şubat’tan, arama kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmalarına son verildiği 10 Şubat’a kadar, heyetçe olay yerinde inceleme ve numune alma çalışmaları yapıldı.
-Çöken binanın inşaatında kullanılan betonun, yıkanmamış ve elenmemiş deniz kumundan yapıldığı tespit edildi. Deniz kumunun usulüne uygun elenip yıkanmamasından dolayı midye kabuklarına rastlandı. Demirlerde korozyon oluştuğu görüldü.
-Enkaz kaldırma çalışmaları binanın taban alanının yüzde 75’inde bodrum kat döşeme kotuna kadar tamamlandı. Yandaki binanın yıkılma riski nedeniyle sol aksın bulunduğu alan şimdilik temizlenemiyor.
-Bazı kolonlarda güçlendirme yapıldığı görüldü ancak bunlarla ilgili herhangi bir proje bulunamadı ve hangi hesaplamaya göre yapıldığı tespit edilemedi.
İnşaat demirleri korozyona uğramış
-Enkaz kaldırma çalışmaları sırasında, enkazın her katmanından karot numuneleri alındı. Bazı karot numuneleri ‘çıkarma aşamasında dağıldı’.
-Korozyona uğramış muhtelif demirlerin et kalınlıklarının ölçümleri yapıldı. 12’lik inşaat demirlerinin 9,5’a kadar düştüğü görüldü. 19 karot numunesinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına akredite bir laboratuvarda beton basınç dayanımı testi yapıldı.
-Proje statik hesaplarında inşaatta kullanılacak beton sınıfının BS 16 (C16) olarak öngörüldüğü halde, beton basınç dayanım testi sonuçlarına göre, 19 numuneden 10 adedinin dayanım değerinin (16N/mm²) altında olduğu tespit edildi.
Çökme nedeni beton kalitesi
Raporda çökme nedeninin beton kalitesi olduğu şu ifadelerle vurgulandı: “Bina inşaatı sırasında kullanılan beton kalitesinin, projede öngörülen beton sınıfını karşılamadığı, öngörülenin yaklaşık yarı dayanımında olduğu, kullanılan betonun TSE standartlarına uygun olmadığı görülmektedir. Yapı iznine göre 7 katlı olan ancak 9 katlı yapılan Yeşilyurt Apartmanı’nın çökmesinin nedeni, bina inşaatı sırasında kullanılan beton kalitesinin TSE standartlarına uygun olmadığı, projede öngörülen beton sınıfı dayanımını karşılamadığı değerlendirilmiştir.
Binanın yapım sürecinde rol alan kişiler, olayda kusurlu olabilir. Kazanın oluşumunda kasıt unsuru bulunmuyor ancak ‘öngörülebilir ve alınacak tedbirlerle önlenebilir nitelikte bir kaza’. Proje müellifi, teknik uygulama sorumlusu, sorumlu sürveyan, bina inşaatının yapımını üstlenen müteahhit veya yapı sahibi ile inşaatın yapımı sırasında denetleme sorumluluğu bulunan ilgililer meydana gelen olayda kusurlu olabilir.”
