KEMAL GÖKTAŞ
kemalgoktas@diken.com.tr
@kemalgoktas
Britanya, yeni tip corona virüsü nedeniyle devlet yetkililerinin en çok etkilendiği ülke haline geldi. Prens Charles ve birçok bakanın hastalığı atlattığı ülkede Başbakan Boris Johnson ise durumunun ağırlaşması üzerine yoğun bakıma alındı. Johnson, ‘corona‘ salgınının başından bu yana ihtiyatsız yaklaşımıyla hem kendisini hem de ülkesini riske attı.
Britanya’nın muhafazakâr başbakanı Boris Johnson, ‘corona‘ nedeniyle kendisini 27 Mart’ta karantinaya almıştı. Bu tarihten sonra çalışmalarına evden online devam eden başbakan birçok toplantıya başkanlık etmiş ve sık sık Twitter’dan paylaştığı videolarla iyi olduğu mesajını vermişti. Johnson, ulusal sağlık sistemi çalışanlarına destek için yapılan alkış eylemine de Downing Sokak 11 numaradaki evinin önüne çıkarak katılmıştı. Ancak geçen cuma günü yapılan online toplantıda Johnson’un durumunun iyi olmadığı görülmüştü. Johnson’ın bir hafta 10 günlük izolasyondan sonra iyileşip görevine dönmesi bekleniyordu ama öyle olmadı. Geçen pazar günü hastaneye ve dün akşam da yoğun bakıma alındı.
Boris Johnson, yoğun bakımda iken BBC, onun corona virüsü salgınının başından beri yaptığı açıklamaları derlediği kısa bir video yayınladı. Bu video, Johnson’ın aslında kendisi ve ülke için ne kadar ihtiyatsız davrandığını da ortaya koyuyor.
Johnson’ın son bir ay içindeki ‘corona‘ açıklamaları şöyle:
3 Mart: Corona virüsü hastalarının yoğun olarak kaldığı bir hastaneyi ziyaret ettiğini ve oradaki herkesle el sıkıştığını övünerek anlattı.
6 Mart: Corona virüsünden ilk can kaybı yaşandığında insanların yapacağı tek şeyin sıcak suyla, milli marşın ilk iki dizesini okuyarak ellerini yıkamak olduğunu söyledi ve “Her şey eskisi gibi devam ediyor” dedi.
12 Mart: Virüs yayılmaya başladığında “İngiliz halkıyla açık konuşmalıyım, bazı aileler sevdiklerini zamanından önce kaybedecek” dedi. Okulların tatil edilmeyeceğini ve sokağa çıkma yasağı uygulanmayacağını söyledi.
23 Mart: “İngiliz halkına basit bir talimat vermek zorundayım: Evinizde kalmalısınız. Kritik olan şey hastalığın evlere yayılmasını önlemek.”
27 Mart: “Size bir gelişmeyi aktarmak zorundayım. Hafif derecede koronavirüs semptomları gösteriyorum. Ateşim var ve sürekli öksürüyorum.”
5 Nisan: Belirtiler geçmeyince bazı testler için St. Thomas Hastanesi’ne kaldırıldığı açıklandı.
6 Nisan: Durumunun kötüleşmesi üzerine yoğun bakıma alındığı duyuruldu.
Vekalet sorunu
Johnson’ın bilinci açık ve şu anda solunum cihazına bağlı değil. Ancak yoğun bakıma girmeden önce oksijen verildi. Solunum cihazına bağlansın veya bağlanmasın 10 gün içinde iyileşmemesi ve durumunun kötüleşmesi, Johnson’ın kritik bir durumda olduğunu gösteriyor.
Yazılı bir anayasası olmayan Britanya’da, Johnson’ın yoğun bakıma kaldırılmasının ardından yerine kimin vekalet edeceği sorusu ortaya çıktı. Johnson’ın yoğun bakıma alınmadan önce kendisine Dışişleri Bakanı Dominik Raab’ın vekalet etmesini istediği açıklandı ve Raab fiilen bu görevi yürütmeye başladı.
Dominik Raab, bir göçmenin oğlu ve 46 yaşında. Raab’ın babası 1938’de Nazi işgali tehdidi nedeniyle Çekya’dan İngiltere’ye göçtü. Raab da diğer İngiliz devlet adamlarının büyük çoğunluğunun olduğu gibi Oxford ve Cambridge üniversitelerinde eğitim gördü. Sıkı bir Brexit taraftarı olan Raab, Johnson’ın en yakınındaki isimlerden biri olarak biliniyor.
Dominik Raab, vekalet aldıktan sonra yaptığı açıklamada “Başbakan güvenilir ellerde onun gösterdiği doğrultuda ilerlemeye odaklanacağız” dedi, Johnson’ın corona virüsünü yenme planının uygulanmaya devam edeceğini açıkladı.
Nükleer silahların şifreleri kimde olacak?
Raab’ın başbakanlığa vekalet edeceğinin açıklanması İngiliz hükümetindeki bazı çekişmeleri de su yüzüne çıkaracak gibi görünüyor. Bunun ilk işaretini devlet bakanı Michael Gove verdi. Kritik kararların kolektif biçimde alınacağını söyleyen Gove “Başbakan, her zaman başbakan olarak kalacaktır” dedi. Gove, ülkeye bir saldırı olması halinde nükleer silahların şifresinin kimde olacağı sorusuna ise yanıt veremeyeceğini söyledi.
Ulusal Güvenlik Konseyi’ne ise Dominik Raab’ın başkanlık edeceği açıklandı.
İşleri biraz daha karmaşıklaştıran gelişme ise bu açıklamadan sonra yaşandı. Kabine faaliyetlerinin koordinasyonundan sorumlu bakan Michael Gove, aile bireylerinden birinin corona virüsü belirtileri göstermesi üzerine kendisini izole ettiğini açıkladı. Gove da çalışmalarını evden ve online sürdürecek ama başbakanın yokluğunda kabine koordinasyonunun daha da önemli hale geldiği bir ortamda, Gove’un da evine çekilmesi işleri daha da zorlaştıracak.
Johnson’ın yoğun bakıma kaldırıldığı haberlerinin ardından İngiliz sterlini ABD doları karşısında yüzde 0,3, avro karşısında yüzde 0,1 değer kaybetti.
Öte yandan Britanya’da bir ulusal birlik hükümeti kurulması tartışmaları var ancak Michael Gove bu tekliflerin yerinde olmadığını söyledi.
Johnson’ın nişanlısı da karantinada
Johnson’un hamile nişanlısı Carrie Symonds da corona virüsüne yakalanmış durumda ve bir haftadır kendini izole ediyor.
Britanya’da corona virüsü kaynaklı ölümlerin sayısı 5 bini geçti ve 5 bin 373 oldu. Ülkede 51 bin 608 corona virüsü hastası olduğu açıklandı.
Sosyal mesafe politikasının çalıştığı ve corona virüsü kaynaklı hastaneye yatanların sayısında azalma olduğu belirtilse de Britanya, Johnson’ın sürü bağışıklığı politikası nedeniyle kaybettiği zamanın bedelini ağır ödeyeceği günlere doğru hızla gidiyor.