İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Merkez Bankası’nın getirdiği düzenlemeler nedeniyle bankacılık sektörünün ‘yeni ekonomi modeli’nin desteklediği sektörleri bile destekleyemeyecek hale geldiğini söyledi.
Bankaların ekonomi modelini baltalayan aktörler gibi gösterilmesine isyan ettiğini söyleyen Aran “Yani bankaları hedef tahtası yapıp ‘Bak ben yüzde 9’a indirdim, kredi vermeyen onlar’ demek kolaycılık” dedi.
Yaklaşık bir sene önce başlatılan yeni modelde cari dengenin sağlanmasıyla enflasyonun düşeceğine inanılıyor. Modelde ayrıca, değersizleşen TL’nin ihracatı destekleyeceği, düşük faiz ortamının da yatırımları yukarı taşıyarak istihdamı artıracağı savunuluyor.
Nebati’ye şikayet etmişlerdi
Bu uğurda faizleri sürekli düşüren Merkez Bankası (MB), aynı dönemde uyguladığı ‘liralaşma stratejisi’ kapsamında bankalar için uyguladığı Türk Lirası cinsinden menkul kıymet tesisi oranını yükseltmişti. Ayrıca, TL mevduatın yüzde 50’nin altında kalması halinde bankalara ek yükümlülükler getirecek adımlar da atılmıştı.
Bu uygulamadan rahatsızlıklarını belirten banka genel müdürleriyse, daha önceki bir toplantıda MB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nu Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye şikayet etmişti.
‘Bunun kimseye bir faydası yok’
İstanbul’da Nebati’nin de katıldığı bir finans zirvesinde konuşan İş Bankası Genel Müdürü Aran da sektör olarak tüm kredileri yeni ekonomi modelini destekleyecek alanlara yönlendirdiklerini ama yine de regülasyonlar nedeniyle modelin desteklediği sektörleri bile destekleyemeyecek noktaya geldiklerini belirtti.
İsim vermeden Kavcıoğlu’nun kararlarını eleştiren Aran şunları söyledi: “Şunu gördük ki alınan kararlarla beraber artık biz, ekonomi modelinin desteklediği sektörleri bile destekleyemeyecek noktaya geldik. Faiz oranlarının inmesi ne açıdan size yarar? Krediye daha ucuza erişebiliyorsanız, eğer kredinin fiyatlaması ucuzlamasına rağmen krediye erişim güçleşiyorsa bunun kimseye bir faydası yoktur.”
‘Rafta duran bir kredinin’ faizinin indiğini belirten Aran şunları söyledi: “Eğer konu o krediyi erişilebilir kılmak ve bunu üretime döndürmek, yatırıma döndürmekse bu konuda sorunlarınızın olduğunu ifade edeyim. Tercihinde ihtiyacından dolayı yabancı para bulunan müşterileri bankalar üzerinden bu tercihlerini değiştirmeye zorlamanın ve bu tercih değişmezse de bununla ilgili bankaların, finansal sistemin istikrarını riske atacak şekilde uzun vadeli menkul kıymet tesis etmeye zorlamanın ne yeni ekonomi modeline, ne üretime, ne ihracata, ne istihdama katkısı vardır.”
Bunun bankacılık sektörünün imkanlarını kullanmasını engellemek anlamına geleceğini belirten Aran, “Dolayısıyla geçici olduğu söylenen bu makro ihtiyati tedbirlerin Türkiye’nin yeni ekonomi modelini destekleyecek şekilde bir an evvel kaldırılması ve gevşetilmesi gerektiğinin altını çizmek istiyorum” dedi.
‘Merkez Bankası’nın desteklemesi gerekiyor’
Finans zirvesi sonrasında Reuters’ın sorularını yanıtlayan Aran, bankaların da yeni ekonomik modele desteklediğini belirterek şunları söyledi: “Şimdi ben bu hedefte giderken ve tüm gücümü bunu kredilendirmesini yapmak için kullanırken, müşterimin parasını dolarda ya da TL’de tutmasından dolayı niye benim paramı, sen 50-60 milyarımı (TL) kredi yerine menkul kıymete alıyorsun? Bu karar enflasyonu kontrol altına almak için verilmiş olan bir karar. Yani makro ihtiyati tedbirler yeni ekonomi modelini desteklemek için değil, yeni ekonomi modelinin bir yan etkisi olarak çıkan enflasyonu kontrol etmek için alınan kararlar. Şimdi enflasyonu kontrol altına almaksa amacımız açık oynayalım. Onun kuralı böyle değil. Faizi indirmek zaten, öteki tarafta, enflasyonu ben göze aldım demek, modeli desteklemiyor. Makro ihtiyatı tedbir, ben enflasyonu da düşürüyorum demek.”
Bankaların ekonomi modelini baltalayan aktörler gibi gösterilmesine isyan ettiğini söyleyen Aran “Yani bankaları hedef tahtası yapıp ‘Bak ben yüzde 9’a indirdim, kredi vermeyen onlar’ demek kolaycılık” dedi.
Bankaların kredi verme kapasitelerinin düştüğünü kaydeden Aran “Çünkü sen beni 50-60 milyarımı (TL) başka bir şey için kullanmaya zorluyorsun. Açıkça bunlar konuşulsun. Yeni ekonomi modelini destekliyorsak hep beraber destekleyelim. Bankalar olarak biz desteklerken Merkez Bankası’nın da bizi desteklemesi gerekiyor” dedi.