İran’ın 2015’de imzalanan nükleer anlaşma kapsamındaki bazı taahhütleri uygulamayı bırakmaya başladığını açıklamasının ardından, Fransa nükleer anlaşmayı ayakta tutmak istediklerini vurgulayarak “Fakat İran anlaşmya uymazsa daha fazla yaptırımla karşı karşıya kalabilir” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada “Tahran’ın nükleer anlaşmayı tehlikeye atacak bir adım atmasını istemiyoruz. Çünkü bu durumda Avrupalılar olarak biz de anlaşma gereği yaptırımları tekrar uygulamaya başlamak zorunda kalırız” dedi.
ABD Başkan Donald Trump’ın anlaşmadan çekilmesinin yıldönümünün hemen öncesinde gerginlikler arttı. ABD Savunma Bakanlığı İran’dan ABD’de güçlerine yönelik tehditlerin net şekilde arttığına dair göstergeler olduğunu belirterek B-52 bombardıman uçaklarının da Ortadoğu’daki birliklere eklenebileceğini söylemişti.
Tahran ABD dışındaki taraflara ‘beni koruyun’ dedi
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin ardından kalan İngiltere, Fransa, Almanya, Çin ve Rusya’nın petrol ve bankacılık sektörlerini koruma sözlerini 60 gün içinde yerine getirmedikleri takdirde, zenginleştirilmiş uranyum seviyesini artırmaya başlayacaklarını belirtti.
Ruhani, ulusal televizyonda canlı yayınlanan konuşmasında ABD’nin çekilmesinin ardından kalan imzacılara gönderdiği mektupta zenginleştirilmiş uranyum ve ağır suları diğer ülkelere satmayı bırakarak anlaşma kapsamında uyguladığı ‘bazı taahhütleri’ yerine getirmeyi bırakacağını söyledi ve ekledi: “Beş ülke müzakere masasına gelir ve bir anlaşmaya varırsak, petrol ve bankacılık sektöründeki çıkarlarımızı koruyabilirlerse, başladığımız yere geri döneceğiz (ve taahhütlerimizi sürdüreceğiz).”
Bu anlaşma kapsamında uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında İran nükleer programını sınırlamayı kabul etmişti.
Trump yönetimi geçen yıl İran’a yönelik yaptırımları yeniden başlatmış ve dünya çapındaki ülkelere İran petrolü almayı durdurmaları, aksi halde yaptırımlarla karşı karşıya kalacakları uyarısında bulunmuştu.
İran’ın nükleer durumunun tekrar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sevk edilmesi halinde, Ruhani sert bir tepki verecekleri konusunda uyardı, ancak Tahran’ın müzakerelere hazır olduğunu söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Mohammad Cevad Zarif Twitter’dan yaptığı açıklamada “Bir yıl sabrın ardından, İran taahhütleri durdurdu, ABD devam etmesini imkansız hale getirdi” dedi.
Rusya: ABD’nin düşüncesiz adımlarının sonucu
Anlaşmanın uygulanabilirliğini devam ettirmek için Avrupalı ortakları ile teması sürdürdüğünü belirten Rusya ise İran’ın aldığı karardan ABD’yi sorumlu tuttu.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, yaptığı açıklamada ‘İran’ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini kısmen durdurmasının ABD’nin düşüncesiz adımlarının sonucu olduğunu’ söyledi.