Son yıllarda ‘ghosting’ ve ‘gaslighting’ terimlerini çokça duyar olduk. Psikolojik terimler olsa da en çok flört dünyasında karşımıza çıkıyor. Ve şimdi ikisinin karışımından yeni bir terim sosyal medyada sıkça görülüyor: Ghostlighting…
www.psychologytoday.com adresinde dijital sağlık uzmanı Bruce Y. Lee’nin derlediği yazıda bu yeni terimle ilgili ilginç bilgiler var.
Ghosting en basit haliyle, ilişki kurduğunuz birinin, bir uyarı ya da açıklama yapmaksızın aniden ortadan kaybolması olarak tanımlanıyor. Bir çeşit hayalet olma durumu… Mesajlarınız görmezden geliniyor, aramalarınız açılmıyor, kısacası hem sosyal medyada hem fiziksel dünyada ‘aradığınız kişiye ulaşılamıyorsa’, ghosting kapınızı çalmış demek. Daha ilişkinin adını bile koyamadan ortada bir ilişki kalmıyor. Ghosting’e uğrayanın kendine güveni zedeleniyor. Ne yaptım ya da ne söyledim ki gitti diye düşünüyor. Yeni bir ilişkiye başlarken yoğurdu üfleyerek yiyor, hatta bazen yememeyi tercih ediyor.
Gaslighting de psikolojik bir manipülasyon yöntemi… Kişinin kendi akıl sağlığını sorgulamasına neden olan yalanlar, inkar ve sindirme taktikleri yoluyla manipüle edildiği bir psikolojik taciz biçimi… Örneğin sevgilinizi aldatırken yakalarsınız ama o güven eksikliğiniz yüzünden size öfkelenir, aşağılar. Her şeyin nedeni aslında sizsinizdir!
Ghosting ve Gaslighting’in karışımından ortaya çıkan Ghostlighting’te ise olay şöyle gelişiyor:
İlişki yaşadığınız kişi beklenmedik şekilde hayatınızdan çıkıyor. Sonra bir gün size dönmeye karar veriyor. Ama bir özür dileyip açıklama yapmak yerine sizi suçluyor: Asıl sen beni aramadın. Bu ilişki için yeterince çabalamadın. Ben ghosting yapmadım.
Ghostlighting’in nedenleri ne olabilir peki?
Bir olasılık, kişinin yaşam koşullarının kabul etmeye istekli olmadığı şekillerde değişmiş olması… Sağlık sorunları, mali sorunlar vs. Yine de hayalet olmadan önce en azından bir açıklama yapabilirdi değil mi?
İkinci olasılık, kişi aslında başka biriyle de ilgileniyordu. Ancak ondan nasıl bir yanıt alacağını bilemediği için sizi hep yedekte tutuyordu. Onunla ilişki başlamayınca, ‘Şimdi yeni bir kişiyi tanımakla kim uğraşacak’ diye düşünüp size döndü!
Üçüncü ve en kötü olasılık ise kişinin düpedüz manipülatif olması! Duygularınızı umursamaması, inatçı bir yalancı olması veya c şıkkı: hepsi. Bu dönüşte uzun vadeli, istikrarlı bir gelecek planına girmemekte fayda var. Bundan sonra daha kötü manipüle edileceğiniz kesin gibi…
Kendinize şunu sorun
Hayalet olup yok olmuşken hiçbir açıklama yapmadan, hatta sizi suçlayıcı argümanlarla dönmüş biri varsa hayatınızda kendinize şunu sorun: Böyle bir şey yapacak biriyle uğraşmak istiyor muyum? Hadi hayalet olup gitti, bir de üstüne neden gaslighting yapıyor. Bunun nedenini sorabilirsiniz tabii. Ama unutmayın ki, gaslighter’lar gerçeklik çizgilerini bulanıklaştırma konusunda uzmandır. Bu yüzden dürüst bir cevap alma şansınız düşük gibi. Kapıyı kapatıp hayaletinizi kovalamak yapılacak en iyi şey olabilir.