Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, “Anayasaya göre cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir” dedi.
Uçum, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığı hakkında X hesabından şu açıklamaları yaptı:
*Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde demokratik işleyiş açısından halkın önüne daha fazla seçenek çıkması ve demokratik iradeyi temsil edenlerin yenilenmesi için, dönem sınırlaması anlamlıdır.
*Buna mukabil dönem sınırlaması bir ülkeyi, liderlik tecrübesine ve yetkinliğine daha fazla ihtiyaç duyulan zamanlarda, dezavantajlı duruma sokabilir. Bunun için demokrasi içinde istisnai bir tedbir alınması isabetli olur.
*Nitekim bizim sistemde, TBMM’nin seçimleri yenilemesi yoluyla böyle bir tedbir alınmıştır. Anayasaya göre cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir (Anayasa m. 116/3).
*Bu adaylık hali iki dönem kuralının istisnasıdır. Bu nedenle ‘istisnai adaylık’ denir. Görüldüğü üzere istisnai adaylık bir anayasa normundan doğuyor. Bu norm iki dönem görev yapmış bir cumhurbaşkanı için bir defa daha adaylık imkanı getiriyor.
*Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’a özgü bir durum değildir. İki dönem cumhurbaşkanlığı yapacak herkes için bir hukuksal istisna söz konusudur. Cumhurbaşkanı Erdoğan için istisnai adaylık imkanı ancak ilgili anayasal hükmün işletilmesiyle olabilir. Buna karar verme yetkisi TBMM’dedir.
*Meclis 7 Mayıs 2028 tarihinde yapılacak genel seçimlerden önce, örneğin 2027’nin ikinci yarısında, 360 milletvekiliyle seçimlerin yenilenmesi kararı alırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan bir defa daha, yani son kez aday olabilir.
*Hal böyleyken Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a son kez adaylık imkanı verilmesi önerimizi; anayasaya aykırılık, kişiye özgü imtiyaz ve sınırsız sayıda istisnanın önünü açmak gibi itirazlarla eleştirmek akıl, mantık ve hukuk dışıdır. Bazıları bu anayasal hüküm işletilmesin diyebilir, bu da bir görüştür.
*Ancak böyle bir hukuki imkan yokmuş, keyfi bir öneri yapılıyormuş gibi konuyu ele almak tam bir cehalettir ve kötü niyetli bir tavırdır. Bir konunun doğru bilgilerle tartışılmasını beklemek demokratik kamuoyunun hakkıdır. Tartışanlar bakımındansa doğru bilgiyi kullanmak bir ödevdir.
*Tekrar ve son kez Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçileceği korkusu, hukuki bir yol olan adaylık imkanına abes itirazların ana sebebidir.
*Muhalefet şununla yüzleşmelidir: Hukuken adaylık imkanı olmasına rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önünü keserek 2028 seçimlerine girmek demokratik yarış açısından kendilerine güç mü kazandırır yoksa zaafa mı uğratır. Büyük olasılık zaaf görüntüsü ağır basar, bu da seçmen nezdinde muhalefetin korkaklığı olarak değerlendirilebilir.