Merkez Bankası’nın (MB) zorunlu karşılık oranlarıyla ilgili yeni uygulamasının ardından dolar/TL yükselişe geçerken, bankacılar düzenlemeden tüm kamu bankalarının yararlanacağını, ancak özel bankaların genel olarak bugün için kriterleri sağlayamadığını belirtti.
Zorunlu karşılık, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası’nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranına deniyor.
MB’nin yeni uygulamasıyla kredi büyümesi yüzde 10 ile yüzde 20 arasında olan (daha çok kredi veren) bankalar zorunlu karşılık oranlarında bir yıldan kısa vadeler için indirim sağlayacak. Böylece kredi büyümesi MB tarafından belirlenen kriterleri sağlayan bankaya teşvik uygulanmış olacak.
Öte yandan yine kriterleri karşılayan bankalar MB’de tuttukları lira cinsi zorunlu karşılık için aldıkları faizde artış sağlayacak. Kriterleri sağlamayan bankalar ise faizde düşüş yaşayacak.
MB açıklamasına göre, yeni uygulama ile ilk aşamada piyasaya yaklaşık 5.4 milyar lira ve 2.9 milyar dolar karşılığı altın ve döviz likiditesi verilmesi bekleniyor.
‘Lirada sert satış baskısı yaşadık’
Reuters’a bilgi veren üç bankacı, ilgili düzenlemeden tüm kamu bankalarının yararlanacağını, ancak özel bankaların genel olarak bugün için kriterleri sağlayamadıklarını belirtti.
Bir bankanın hazine yetkilisi şunları söyledi: “Lirada MB kararıyla sert bir satış baskısı yaşadık. Bunun nedeni ise ilgili sistemin piyasaya yaklaşık 22 milyar lira likidite bırakacak olması ve kredi genişlemesinin bankaların seçiciliğinin azalabilir endişesine bağlıyoruz. Adım açık bir şekilde MB’nin kredi canlanması istediğini gösteriyor.”
Yetkili şöyle devam etti: “Halka açık bilançolara baktığımızda kamu bankalarının tamamının sistemden yararlanacağını görüyoruz. Özel bankalar ise genel olarak bugün için sistemden faydalanamıyor. ZK’lara ödenen faiz açısından da benzer durum söz konusu. Özel bankalar gelirlerinde düşüş kamu bankaları artış yaşayacak.”
Bankacı: Yapı Kredi ve İş Bankası sınıra en yakın
Reuters’a bilgi veren üç bankacı büyük özel bankalardan Yapı Kredi ve İş Bankası’nın kredi büyümesinin sistemden yararlanmak için gereken en alt sınıra en yakın olduğunu da belirtti.
Bir başka bankacı ise şu ifadeleri kullandı: “Dünyada merkez bankaları tarafından uygulamada örneği olan bir sistem. En yakın örneği Endonezya ve kısmen Avrupa Merkez Bankası. TLTRO’da Avrupa Merkez Bankası kredi büyümesi sağlayan bankaları pozitif ayrıştıran bir sistemi devreye almıştı. Her ne kadar aynı olmasa da benzeri görülen uygulama. Lirada tepki yaratmış görünüyor ki bunun ana nedeni de büyük bir lira likiditesinin kamu bankalarına verilecek olmasından kaynaklanıyor.”
MB kararı öncesi 5.5950 seviyesinde işlem göre dolar/TL karar sonrası 5.6740’a kadar yükseldi. Dolar/TL ise bu sabah saat 09:38’de 5.6609/5.6600 seviyesinde işlem gördü.
Tatil öncesi son hacimli gün olan 9 Ağustos’ta dört ayın en düşük seviyesinde 5.45 civarında işlem gören dolar/TL, geçen hafta küresel piyasalarda sert satış baskısı yaşandığı dönemde 5.63’ü test etmişti.
