ALİ ABADAY
Son olarak Indiana’daki ön seçimi de büyük farkla kazanan emlak milyarderi Donald Trump, artık Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmayı neredeyse garantiledi. Bunda en yakın rakibi Teksas Senatörü Ted Cruz’un da yarıştan çekilmesinin etkisi var.
Gelgelelim kasım ayında Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olarak Trump’ın seçime girmesi partiyi zorlayacak gibi. Bir grup Trump’ın aday olma ihtimaline karşı partiden ayrıldığını açıkladı. Bu kişiler özellikle sosyal medyada ‘Trump karşıtı’ kampanyaya destek çıkıyor ve artık Cumhuriyetçi Parti’ye oy vermeyeceklerini söylüyor.
Cumhuriyetçi Parti’deki en büyük korku ise Trump’ın muhtemel başkan adaylığının partiyi bölmesi. Artık diğer bütün politik hesaplar ikinci planda. Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongre Başkanı Reince Priebus bile attığı tweette Trump’ın artık başkan adayı sayılabileceğini ve partinin onun arkasında birleşip Demokrat Parti’nin muhtemel başkan adayı Hillary Clinton’ı durdurması gerektiğini yazdı.
.@realDonaldTrump will be presumptive @GOP nominee, we all need to unite and focus on defeating @HillaryClinton #NeverClinton
— Reince Priebus (@Reince) May 4, 2016
Cumhuriyetçi Parti, Trump ile neleri kaybedebilir?
Bir dönem köleliğin kaldırılmasını savunan, Abraham Lincoln gibi ABD’nin belki de gördüğü en iyi başkanı çıkarmış parti, Trump gibi ayrımcı bir dili olan adayla neleri kaybedebilir?
1- Azınlıklar: 2008 yılında ülkedeki Afrika kökenli Amerikalıların büyük bir bölümü Demokrat Parti’ye oy vererek Barack Obama’yı ABD başkanı seçmişti. Uzun süredir beyaz Amerikalıların partisi olarak görünen Cumhuriyetçi Parti, bu yenilgi sonrası bir şeyi fark etti; o da ülkedeki azınlıkların seçmen sayısında ciddi artış göstermesi. Trump’ın başta Meksikalılar olmak üzere azınlıklar üzerinden söyledikleri, Cumhuriyetçilerin durumunu zorlaştırıyor. Şayet azınlık olarak görünen gruplar Demokrat Parti tarafına geçip, konumlarını kabullenirlerse partinin bunu kısa sürede değiştirmesi çok zor.
2- Yüksek Mahkeme: Uzun zamandır Yüksek Mahkeme’deki hakim dağılımı beşe dört Cumhuriyetçi Parti lehineydi. Ancak Ronald Reagan zamanında atanan ve geçen aylarda hayatını kaybeden Antonin Scalia ile hesaplar değişti. Her ne kadar Senato, Obama’nın bir hakimi Yüksek Mahkeme’ye atamasını şimdilik engellemiş olsa da Kasım ayında seçimleri kaybetmeleri demek Demokrat Partili yeni başkanın adayını ataması anlamına geliyor. Bundan sonra da Demokratların yapacağı kimi yasaları Cumhuriyetçilerin son kale olarak gördükleri Yüksek Mahkeme’de de engelleyemeyeceği anlamına geliyor.
3- Parti birliği: Şu anda Cumhuriyetçi Parti yönetimini en endişelendiren durum bu. Uzun süredir parti içerisindeki Çay Partisi ile sessiz bir şekilde mücadele edenler Trump’ın adaylığı yüzünden partinin bölünmesi korkusunu yaşıyor. Trump’ın başkan adayı olma ihtimali bile partiden ayrılmaların sebebini oluştururken, aday olması partiyi bölebilir.
Öte yandan bazı seçmenler hangi aday olursa olsun, hak edenin arkasında durulması gerektiğini savunuyor. Yani kurultayda delege oyunlarıyla Trump’ın önü kesilirse buna karşı çıkacak bir grup da var. Bu noktada tek şans, Trump’ın başkan yardımcılığı için kendisinden hoşlanmayan grubu çekecek bir isimle gelmesi. Aksi halde Cumhuriyetçi seçmenler Özgürlükçü Parti gibi görece ufak üçüncü partilere gidebilir veya tamamen siyasete sırtlarını dönebilir.
Demokratlar kazanırsa üstünlük sağlar
Bu üç madde dışında Demokrat Parti’nin başkan adayının kasım ayında kazanması demek, Temsilciler Meclisi ve Senato’da da Demokratların üstünlük sağlaması anlamını taşıyor. Üstüne yeni Yüksek Mahkeme hakimi olarak Demokrat Parti’ye yakın birinin atanmasıyla burada da çoğunluk kaybedileceği için, son sekiz yıldır Obama politikalarından hoşlanmayan ve 2016 seçimlerinde kazanıp “Bunları değiştireceğiz” diyen Cumhuriyetçiler birçok değişimi kabullenmek zorunda kalacak.
Kısacası Cumhuriyetçi Parti Donald Trump’ın arkasında birleşemezse ileride her alanda zorlu günler geçirecek gibi. Tabii uzun vadede Cumhuriyetçi Parti’nin köklerine dönüp, azınlıkları da çekecek bir partiye dönüşme ihtimalini düşünenler de mevcut.