AKP hükümetinin seçim sisteminde ‘dar, daraltılmış bölge’ seçeneklerinin masaya yatırıldığını açıklamasının ardından başlayan tartışma için, AKP için 2010’da anayasa taslağı hazırlayan Prof.Dr. Ergun Özbudun şu yorumu yaptı: “Önerdikleri modellerin hiçbiri ‘adaletli bir temsili’ gözetmez, parlamentoda anayasayı değiştirecek çoğunluğu hesapladıkları kesin.”
Ergun Özbudun
Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Utku Çakırözer’e konuşan İstanbul Şehir Üniversitesi öğretim üyesi Özbudun, “İktidar partisi inceden inceye hesaplar yapıyor. Birinci öncelikleri yönetimde istikrar. Mevcut sistem hiçbir şekilde kendilerine Meclis’te beşte üçlük çoğunluğu vermiyor. O çoğunluğa ulaşabilmek için seçim sistemiyle oynama yoluna gidiyorlar” dedi.
(Fotoğraf: Reuters)
‘Hedef başkanlık, yarı başkanlık sistemine geçmek’
Özbudun’a göre anayasa değiştirecek çoğunluk arayışının arkasında da başkanlık – yarı başkanlık sistemine geçme planı yatıyor.
Ancak Özbudun, başkanlığın Türkiye’de ters işleyeceği görüşündü: “Başkanlık sistemi özünde tek adam yönetimine yatkın bir sistem. Yeterince denge ve fren mekanizması olmazsa bizim gibi bir kültürde kolayca kişisel yönetime dönüşebilir.”
İki sistemin de daha az temsil ve daha az renkli bir parlamentoya yol açacağını belirten Ergun Özbudun, demokrasinin kötü etkileneceğinden emin: “Çoğulculuk ararken, çoğunlukçu bir yönetimi güçlendirmiş oluruz. Yapılması gereken, mevcut sistem korunarak ülke barajının düşürülmesidir.”
‘Büyük partilerin işine yarar’
Özbudun’a göre, “Her bölgede tek ismin seçileceği sistem” diye nitelediği ‘dar bölge‘nin küçük partilerin zararına, büyük partilerinse lehine çalışacak: “Antidemokratik demek mümkün değil (…) Ancak tam adaletsiz. Şu anda kullanmakta olduğumuz nispi temsil sistemine göre çok daha orantısız sonuçlar verir.”
BDP’ye yarar, MHP zarar görür
Özbudun, ‘daraltılmış bölge‘nin de kaç milletvekiliyle sınırlanacağını önemli olduğunu da dikkat çekti.
Sistemden en çok BDP’nin yarar göreceğini, MHP’nin ise zaralı çıkacağını vurgulayan Özbudun şu ifadeleri kullandı: “Seçim çevresi daraldıkça seçim barajı yükselir. Üç milletvekili çıkaran bir bölgede baraj yüzde 33’tür. 10 milletvekili çıkaran yerde de yüzde 10. Birinci partinin yararına ve küçük partilerin zararına bir sistemdir. Sadece belli bölgede yöresel güce sahip olan partileri menfi etkilemez.”