Bilim insanları bakteri kullanarak çevrenin görünmez kirleticileri mikroplastikleri sudan temizlemenin yolunu buldu.
Çevre örgütü Plastic Oceans’ın verilerine göre her yıl 300 milyon ton plastik atık üretiliyor. Bu atıklar biyoçözünür olmamakla birlikte mikroplastik (5 milimetreden küçük) adı verilen daha küçük parçalara ayrılıyor.
Mikroplastikleri temizlemenin sürdürülebilir bir yolu olan bu yöntemde bakterlerin yapışkan özelliğinden faydalanılıyor.
Bakterilerden oluşan mikrop ağları sayesinde sudaki mikroplastikler yakalanıyor.
Bakteriler doğaları gereği grup halinde toplanma ve yüzeylere yapışma eğiliminde. Bu durum biyofilm adı verilen yapışkan bir madde yaratıyor. Örneğin buna her sabah dişlerimizi fırçalayarak diş plaklarından kurtulduğumuzda şahit oluruz.
Hong Kong Polytechnic Ünivesitesi’nden araştırmacılar bu yapışkan bakteri özelliğini kolayca geri dönüştürülebilen bant benzeri ağlar yaratarak sudaki mikroplastikleri temizlemek için kullanmayı amaçlıyor.
Mikrobiyoloji Topluluğu konferansıda sunulan bu bulgular henüz ön çalışma aşamasında olsa da bu buluş doğada kolayca bulunan bir şeyi kullanarak plastik kirliliğini azaltmanın sürdürülebilir bir yolu olmaya aday.
Çok küçük boyutlarının aksine mikroplastiklerin çevre için oluşturdukları tehdit büyük. Kolay kolay çözünemediklerinden uzun süre çevrede kalıyor toksik kimyasalları emerek biriktirebiliyorlar. Deniz canlılarının yediği mikroplastikler yalnızca onların hayatı için değil, onları yiyen insanların sağlığına da zarar verme potansiyline sahip. 2018’de yapılan bir araştırmaya göre 114 suda yaşayan türde mikroplastik bulundu.
Boyutlarının küçüklüğü ve doğadaki miktarının fazla olması temizlenmelerini neredeyse imkansız hale getiriyor.
Araştırma ekibi ‘Pseudomonas aeruginosa’ adlı bakteriyi kullanarak suda yüzen mikroplastikleri biraraya getirebilen bir biyofilm tasarladı. Bu mikrop ağları mikroplastikleri yakalayarak toplu halde suyun dibine batmasını sağlıyor. Sonrasında geliştirdikleri ‘yakala-bırak’ mekanizması sayesinde araştırmacılar mikroplastikleri bakteri tuzaklarından ayırabiliyor. Sonuç: geri dönüşüme hazır mikroplastik yığınları.
Henüz yalnızca kontrollü laboratuvar ortamında ve geniş ölçekte uygulandığında insanlar için zararlı olabilecek bir bakteri kullanılarak başarı sağlanmış olsa da araştırmacılar yöntemlerinin gelecekte daha etkili bir şekle getirilebileceğinden emin.