Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü, AVM yatırımcılarının yüzde 60-70 seviyelerinde borçluluk oranları olduğunu belirterek, “Dövizde bir sıçrama olması halinde 15 milyar dolarlık problemle karşı karşıya kalınacak” dedi. Belgü görüştükleri bankacıların ise “İnşallah döviz artmaz” dediğini aktardı.
AVM’lerde kiraların liraya dönmesinin ardından, döviz cinsi yüksek borcu bulunan AVM yatırımcılarının yüzde 23’ü bulan gelir kayıpları yaşadığını belirten Belgü, AVM’lerde genel giderlere ilişkin düzenlemenin de birçok AVM’nin gelirlerinde yüzde 5-10 daha erimeye neden olduğunu söyledi.
Bunun önlemini almak için bankalarla görüştüklerini ancak henüz bir sonuç alınamadığını ifade eden AYD başkanı, finansman yükleri nedeniyle önümüzdeki dönemde AVM yatırımlarının durağanlaşacağını söyledi.
AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi’de konuşan Belgü, şu değerlendirmeleri yaptı:
Dağ gibi döviz borcumuz var
“AVM’lerde kiralamaların liraya dönmesinin sektör dinamiklerini değiştirdi. Kur sabitlendiğinde yüzde 23 kayba maruz kaldık. Kurlar normale dönünce kaybımız şimdi yüzde 15’ler seviyesinde. Bununla yaşamayı öğrendik. Ancak bir konuda yardım istiyoruz. Eskiden döviz açığı olmayan kurumlardık. Şimdi karşımızda dağ gibi, çok ciddi döviz borçlarımız var.
Bankalar “inşallah döviz artmaz” diyor
“Bankalarla konuşuyoruz. Konuştuğumuzda bankalar ‘İnşallah döviz artmaz’ diyorlar. Anlamamız lazım ki dövizde bir sıçrama olursa 15 milyar dolarlık problemle karşı karşıya kalacağız. O yüzden bunun önlemini mutlaka almamız lazım.”
Belgü, aralıkta Reuters ile yaptığı bir söyleşide, AVM yatırımcılarının borçlarının yapılandırılması için bankalarla görüştüklerini, faiz oranları ve ek teminat konusunun uzlaşma gereken iki kritik nokta olduğunu söylemişti.
Dolar/TL 13 Ağustos’ta illikit piyasada tarihi zirve olan 7.24 seviyesini test etmiş, bu tarihte liranın dolar karşısında 2018 başına göre değer kaybı yüzde 47.5 olmuştu.
Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki kararda Eylül ayında yapılan değişiklikle, sözleşmelerdeki döviz cinsi bedeller de lira olarak yeniden belirlenmişti. AVM yatırımlarında finansmanın dolar ve avro cinsinden sağlanması nedeniyle AVM yatırımcıları mağaza kiralamalarını ağırlıkla döviz cinsinden yapıyorlardı. AVM yatırımcıları, söz konusu değişiklik sonrası gelir ve giderlerinde kur kaynaklı dengesizlik oluştuğuna işaret ediyor.
Belgü’nün verdiği bilgiye göre Tükiye’de şu anda faaliyet gösteren 412 AVM var. Bunların toplam yatırım tutarı ise 53 milyar dolar seviyesinde. 2019’da ise inşaatı devam eden ve yapılacak 10-12 AVM bulunuyor. AVM’lerin toplam cirosu 2018 yılında 130 milyar lira olarak gerçekleşirken, cironun 2019’da ise 160 milyar liraya ulaşması öngörülüyor.