MESUDE DEMİR
@mesudedemirr
Aile hekimliği yasasında yapılan değişiklikle İl Sağlık Müdürlükleri bünyesinde döner sermaye işletmeleri kurularak birinci basamak (aile hekimliği) sağlık hizmetlerinin paralı hale getirilmesine hekimlerden itiraz geldi.
Söz konusu değişiklikle aile hekimleri, sertifikalarının bulunması ve mesai dışı olması kaydıyla aile sağlığı merkezlerinde (ASM) geleneksel tıp yöntemlerinden akupunktur ve fitoterapiyi ücretli yapabilecekler.
Şimdiye kadar ASM’lerden ücret ödemeden yararlanan ikamet izni olan yabancı hastalar artık ücret ödeyecek. Özel amaçlı raporlar da ücretli oldu.
Döner sermaye işletmesinde toplanacak paranın bölüşüm mekanizmasıysa muğlak bırakıldı.
‘Sağlığın tabutuna çivi çakıldı’
İstanbul Tabip Odası’ndaki (İTO) bugünkü basın toplantısında İTO Başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, bu ücretlendirmelerin birinci basamağın temel ruhuna aykırı olduğunu söyledi.
Böyle paralı işlemlerin sağlığın ölümüne yol açacağını ve vatandaşların bunun farkına varması gerektiğini belirten Küçükosmanoğlu, “Bu sağlığın tabutuna çakılan son çivi olur. ’Ay ne güzel bazı işlerimiz daha kolay yapılacak’ diye vatandaşa sunulan bir havuç. Aslında vatandaşın sağlık hizmetine darbe” dedi.
Küçükosmanoğlu, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) özel hastanelerle ilk anlaştığında herkesin küçük bir ücret farkıyla yararlanabileceğinin söylendiğini, ancak bugün alınan farkının yasal sınır olan yüzde 200’ün çok üzerine çıktığını hatırlattı.
‘Parayla iş yaptırmaya çalışacaklar’
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Üyesi Prof. Dr. Pınar Saip, koruyucu hekimlik hizmeti vermesi gereken birinci basamağın paralı hale getirilmesinin önünün açılmasını ‘çok vahim’ olarak yorumladı: “İktidarın gözü vatandaşın cebinde. Bundan bir an önce geri dönülmeli. Özellikle rapor işlemlerinin paralı yapılması şiddete, usulsüz istemlere, parayla bir takım işlerin yapılabileceği imajına yol açacak.”
Saip, çağ dışı yöntemlerin sıradan bir hizmet haline, üstelik ücretli hale getirilmesini de eleştirdi.
‘ASM’lerde randevu krizi yaşanır’
İTO Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Emrah Kırımlı, birinci basamakta bu kadar sorun varken Sağlık Bakanlığı’nın sürekli para konuşmasını eleştirdi. Türkiye’de hiçbir hastalığın erken teşhis edilip, tedavi edilemediğini söyleyen Kırımlı şöyle devam etti:
“Kalp krizinden insanlar acillerin önünde ölüyor. Hala erken evre kanser yakalama oranımız düşük. Çünkü bize kanser taramalar için kit vermiyorlar. Aşı krizimiz devam ediyor. Hastalarımızı aşı için ASM ASM dolaştırıyoruz. Artık ASM’lerde de randevu krizi, sıra alamama, muayene olamama krizi yaşanacak.”
İkamet izni olan yabancılardan ücret alınması insan haklarına aykırı
Oda genel sekreteri Dr. Ertuğrul Oruç basın açıklamasını okudu. Açıklamada özetle şunlar yer aldı:
* Değiştirilen yasayla ‘ikamet izni olan yabancılar’ için tedavi edici hizmetler ücretli oldu. Ülkemizde kesin sayı net olmamakla birlikte milyonlarca göçmen yaşıyor. Hükümet, Avrupa ülkeleriyle yaptığı anlaşmalar yoluyla açık şekilde, ucuz işgücü olmaları nedeniyle ülkeye göçmen gelmesini ise örtülü biçimde destekliyor. İş, göçmenler üzerinden para kazanmaya gelince göçmenler ‘iyi’, ülke olarak sorumlulukları yerine getirmeye gelince göçmenler ‘kötü’ oluyor. Her insan gibi, göçmenlerin de sağlığa erişimi haktır ve uluslararası sözleşmelerle düzenlenmiştir. Bu uygulama insan haklarına aykırı olduğu ve birinci basamak hizmetlerini paralı hale getirdiği için kabul edilemez, geri çekilmeli.
* Sağlık hizmetlerinde ‘Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT)’ adı altında yapılan uygulamalar, AKP iktidarının hep gözdesi olageldi. Bilimsel açıdan geçerlilikleri şüpheli, sağlığa yararlı olmayı bir tarafa bırakalım sağlığa zarar verebilen bu uygulamalar yeni yasa değişikliğiyle beraber akupunktur ve fitoterapi uygulamasıyla aile hekimliği sistemine girecek. Yasada GETAT hizmetlerinin mesai dışı saatlerde, ücretli olarak verileceği belirtiliyor. Sanırız hükümet Eziyet Yönetmeliği ile Aile Hekimlerinin maaşlarında yarattığı erimeyi, bu şekilde telafi etmek istiyor. Aile hekimliğinde mesai dışı çalışmanın kapısını açması, bilimsel açıdan geçerliliği şüpheli uygulamalar olması ve paralı şekilde verilmesi nedeniyle bu maddenin de geri çekilmesi gerekiyor.
* Bu yasa değişikliği aile hekimlerinin, ASM çalışanlarının ve halkın zararına piyasacı bir gedik açtı. Bugün bu gedikten neyin ne kadar geçtiğinden çok esas önemli olan bu gediğin açılması. Bu sağlıkta dönüşüm projesinin, bu gediğin büyüyerek devam edeceğini gösteriyor. Biz bu kitabı daha önce okuduk, sonu iyi bitmedi.