Avrupa Komisyonu, ‘Türkiye raporu’nu açıkladı. Raporda “AB Türkiye’den uzaklaştı” tespiti yapılırken, Ankara’nın beklentisinin aksine ‘FETÖ’ yer almadı.
Fotoğraflar: Reuters
Hürriyet’ten Güven Özalp’in haberine göre Avrupa Komisyonu’nun geçen yıl hariç 1998’den bu yana her yıl düzenli olarak yayınladığı rapor, şu ana kadar Türkiye hakkında hazırlanmış eleştiri düzeyi en yüksek belge.
Türkiye’nin, üyelik sürecine yönelik bağlılığını yinelemesine rağmen bunu uygulamalarla desteklememesinin eleştirildiği belgede, ‘AB’den uzaklaşma, temel haklar ve hukukun üstünlüğünde gerileme’ vurguları öne çıktı. Buna rağmen ‘köprüleri atmama’ yaklaşımını koruyan Avrupa Komisyonu, Türkiye’ye ‘mevcut olumsuz eğilimi tersine çevirme çağrısı’ yaptı.
Raporu açıklayan Avrupa Komisyonu Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn, “Türkiye, özellikle hukukun üstünlüğü ve temel haklar konusunda AB’den dev adımlarla uzaklaşmayı sürdürdü” dedi. Hahn, Türkiye’nin stratejik bir komşu olduğunu ve ortak çıkar alanlarında birlikte çalışmayı sürdüreceklerini söyledi.
Raporun açıklanmasının ardından Avrupa Komisyonu’nun ‘FETÖ’yü terör örgütü olarak tanımladığına’ yönelik haberler yapılmıştı.
Ancak Hürriyet’in haberine göre, raporda böyle bir tanım yer almadığı gibi ‘FETÖ’ ifadesi dahi kullanılmadı. Nitekim bir örgütün AB’nin terör listesine girebilmesi için tüm AB ülkelerinin onayı gerekiyor.
Cumhuriyet’ten Duygu Güvenç’in haberinde ise, raporda ‘Gülen hareketi’ tanımlamasını kullanan AB Komisyonu, ‘Gülen hareketinin Türk makamlar tarafından terör örgütü olarak kabul edildiğine’ yer verdi.
OHAL ve özgürlükler
Buna karşılık raporda AB’nin Türkiye’den öncelikli beklentileri arasında OHAL’in son bulması yer aldı.
Darbe girişimi gibi bir tehdit karşısında hızlı ve orantılı adım atmanın Türkiye’nin meşru ihtiyacı olduğu vurgulanan raporda, bununla birlikte darbe girişimi sonrasında alınan önlemlerin geniş ölçeği ve kolektif yapısının ciddi endişeye neden olmayı sürdürdüğü kaydedildi.
Başta ifade özgürlüğü olmak üzere insan haklarının tümünde geri gidişin sürdüğü tespitinde bulunan Avrupa Komisyonu, yasal çerçevenin, insan hakları ve temel haklara saygı konusunda genel güvenceler içerdiğine dikkat çekip bunların etkili şekilde uygulanması gerektiğinin altını çizdi.
Yargı
Türkiye’nin yargı alanında AB müktesebatını uygulama ve Avrupa standartları açısından ilk aşamalarda olduğu belirtilen raporda, yargının genel kalitesi ve etkililiği üzerindeki olumsuz gelişmelere işaret edildi. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı sorgulanırken, alt mahkemelerin Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına uymalarının sağlanması da çağrılar arasında yer aldı.
Terörle mücadele
Terörle mücadelenin hükümetin meşru hakkı olduğu vurgulanarak PKK ve türevlerinin, AB’nin terör örgütleri listesinde olmayı sürdürdüğü hatırlatıldı. Terörle mücadele önlemlerinin orantılı olması ve AİHM içtihadı ve Avrupa standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi gerektiği vurgulandı.
Ekonomi
Türk ekonomisinin iyi düzeyde ilerlemiş olduğunu ve işleyen bir pazar ekonomisi olarak değerlendirilebileceğini belirten Avrupa Komisyonu, büyümenin 2017’de güçlü şekilde sıçrama yaptığını, ancak Türkiye’nin makroekonomik dengesizlikleri gidermemesi halinde bunun sürdürülebilir olmadığını belirtti.
Olumlu vurgular
Raporda bazı üye ülkelerden gelen çağrılara rağmen Türkiye’nin üyelik perspektifi sorgulanmadı. Suriyeli mülteciler konusunda gösterilen çabalar ve gümrük birliğinin güncelleştirilmesi konusundaki önerisinin arkasında durması Ankara açısından belgedeki en olumlu vurgular.
Tutuklu Yunan askerleri
Sınırı geçtikleri için tutuklanan iki Yunan askerin durumu da Yunanistan’ın girişimleri sonrasında metne dahil edildi.