160 milyon insan virüs kaptıktan ve 3 milyon 300 bin insan öldükten sonra Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bünyesindeki bağımsız bir araştırma kurulu bir yıllık araştırmanın acı sonucunu açıkladı: Covid-19 pandemisi pekala önlenebilirdi.
Kurulun hazırladığı ‘Bu son olsun’ başlıklı raporda DSÖ ve hükümetlerin pandemi karşısındaki tutumu da ‘toksik kokteyl’ olarak nitelendi.
DSÖ’nün ‘küresel olağanüstü hal’ ilan etmekte geç kaldığı saptanırken acilen değişiklikler yapılmazsa yeni salgınlara maruz kalınabileceğine dikkat çekildi.
Rapordan satırbaşları şöyle:
- Çin’deki salgın daha önce haber verilmeliydi.
- DSÖ 30 Ocak’a kadar beklemek yerine 22 Ocak’ta ‘küresel olağanüstü hal’ ilan etmeliydi.
- Birçok hükümet ‘bekle-gör’ yaklaşımı benimsedi ve gerekli önlemleri almadı. Böylece salgına karşı vakit kaybedildi. ABD ve ABD’de şubat ayının tamamı boşa harcandı. Ancak hastaneler dolmaya başlayınca harekete geçildi.
- DSÖ ‘seyahat kısıtlamaları’nda da geç kaldı.
- Hükümetler sağlık sistemlerine salgınla mücadeleye hazır hale getirmek yerine koruyucu ekipman ve ilaç peşine düştü.
Raporda bundan sonra yapılması gerekenler de şöyle sıralandı:
- Ülkeleri sorumlu tutma gücüne sahip yeni bir ‘küresel tehditler konseyi‘ oluşturulmalı.
- İlgili ülkelerin onayı olmadan bilgileri yayınlamak için bir hastalık sürveyans (belirli hastalıkların nasıl ortaya çıktığı ve dağıldığına ilişkin sistematik gözlem) sistemi kurulmalı.
- Aşılar kamu malı olarak sınıflandırılmalı ve bir pandemi finansman fonu bulunmalı.
- Zengin G7 ülkeleri acilen düşük gelirli ülkelere aşı desteği sağlayan DSÖ Covax programına 1.9 milyar $ koymalı.