Üzüm derisinden yapılan ayakkabı giyer miydiniz? Ya da kaktüs derisinden eldiven? Mantar derisinden çantayı kolunuza takmaya ne dersiniz?
Sürdürülebilir modaya yönelimle birlikte hayvan kullanılmayan ‘alternatif deriler’ giderek ana akım olmaya başlıyor.
Guardian’ın aktardığına göre Londra merkezli ayakkabı ve çanta markası Dune’un kurucusu Daniel Rubin geçen hafta sürdürülebilir spor ayakkabı markasının lansmanını yaptı. Markanın koleksiyonunda şarap yapımında kullanılan üzümlerden kalan atık kabuklar kullanıldı.
Bitki bazlı deri adı verilen bu malzemenin gezegene de faydaları büyük: Sektörü büyükbaş hayvan endüstrisinden koparıyor böylece sera gazı emisyonları, ormansızlaştırma ve hayvanların refahı gibi sorunların çözümüne katkı sunuyor.
Hermes, Reformation ve Stella McCartney bir süredir bitki bazlı alternatifler üzerine çalışan markalardan.
Leonardo DiCaprio yatırım yaptı
Alternatif deriye ilgi yalnızca bitki bazlı malzemeyle sınırlı kalmıyor. Yine geçen hafta oyuncu ve çevre aktivisti Leonardo DiCaprio ve Gucci, Saint Laurent ve Balenciaga gibi markaları barındıran çatı şirketi Kering VitroLabs’e büyük bir yatırım yaptı. VitroLabs ABD California merkezli laboratuvarda yetiştirme deri üreten bir startup şirketi. Laboratuarda yetiştirilen deride hayvan postlarını çoğaltmak için kök hücreleri kullanılıyor ve bu nedenle derinin geleneksel deri kadar güçlü ve uzun ömürlü olması amaçlanıyor.
ABD’li gazeteci ve sürdürülebilir modanın geleceği üzerine ‘Fashionopolis’ isimli bir kitap yazan Dana Thomas bir dönüm noktasında olduğunu söylüyor: “Ben o kitabı yazdığımda henüz test aşamasındaydı, şimdi ticari olarak kullanıma başladı. Gelişemler heyecan verici.”
Ağustos ayında Stella McCartney üzüm derisinden ayakkabılar ve çantalar ayrıca mantar kökünden elde edilen deriyle üretilen çantalarını piyasa sürecek.
Material Innovation Initiative isimli California merkezli vakıf bu yeni nesil hayvansız materyelleri üretimi için markaları, bilim insanlarını ve yatırımcıları bir araya getiriyor. CEO’su Nicole Rawling’in verdiği bilgiye göre geçen yıl hayvan bazlı materyellerin yerini alacak kumaşlar için 980 milyon dolar fon toplandı.
Ancak gerçek hayvan derisi alternatiflerinin bir sorunu var: Kullanım ömrü. Alternatif derilerle üretilen ayakkabı ve kıyafetlerin diğeri kadar dayanıklı olmaması bir dezavantaj olabilir.
Bu soruna bulunan çözüm şimdilik, ne yazık ki, plastik. Bu deri alternatiflerinin çoğunda dayanıklılığını artırmak için poliüretan (PU) adı verilen kaplama kullanılıyor. Hem McCartney hem de Lerins su bazlı poliüretan kullanan biyo malzeme şirketi Vegea ile çalışıyor. Bunun en çevre duyarlı poliüretan olduğu belirtiliyor.
Ancak bu da ürünün biyoçözünürlüğünden taviz verildiği anlamına geliyor.
Bitki bazlı deri endüstrisinin bu sorunu çözmek istediğine şüphe yok. Rawling “Kimse ürünlerinde petrokimyasal bulunmasından memnun değil” diyor. Rekabetin şirketleri daha sürdürülebilir çözümler geliştirmeye zorlayacağı konusunda iyimser.