Türkiye, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, ‘acı da olsa doğru reçeteleri uygulayacaklarını’ vurgulayarak duyurduğu ekonomide reform sürecine borçlu yakalandı.
Erdoğan, Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ı görevden alıp, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifasını kabulunden sonra ekonomide yeni döneme vurgu yapmıştı.
Cumhurbaşkanı, “Yaşadığımız kritik dönemin ruhuna uygun şekilde, gerekiyorsa devlet ve millet olarak fedakârlık yapmaktan, acı da olsa doğru reçeteleri uygulamaktan kaçınmayacağız” demişti.
Cumhuriyet’ten Serhat Aligil’in haberine göre Türkiye, acı reçetenin uygulanacağı döneme borçlu girdi.
Haberde, ülkenin ve yurttaşların borç karnesinden öne çıkanlar şöyle sıralandı:
* Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin eylül sonu itibarıyla yayımladığı verilere göre 33 milyon 643 bin kişinin 836.8 milyar lira bireysel kredi borcu var. Geçen yılın aynı ayında kişi sayısı 31 milyon 375 bin, borç miktarı 572.1 milyar liraydı.
*Ortalama borç da 18 bin 235 liradan 24 bin 874 liraya çıktı. Tasfiye edilecek toplam bireysel kredi (batık kredi) miktarı 22.7 milyar lira.
* Bu kapsamda konut kredisi borcu olan 2 milyon 459 binden 2 milyon 637 bine, ihtiyaç kredisi borcu olan 24 milyon 884 binden 27 milyon 795 bin kişiye çıkarken taşıt kredisi borcu olan 491 binden 425 bin kişiye indi.
* Sayıları 26 milyondan 26.9 milyona çıkan kredi kartı sahibi kişilerin ise 133.1 milyar lira kredi kartı borcu var. Ortalama kredi kartı borcu da son bir yılda 4 bin 482 liradan 4 bin 949 liraya ulaştı.
* Eylül sonu itibarıyla ödenmemiş bireysel kredi ve kredi kartı borcu olan kişi sayısı da 3 milyon 497 bin 886.
Üstelik Covid-19 salgınının ekonomik etkilerini azaltmak amacıyla bu tür batık kredilerin bildirilmesiyle ilgili süreler değiştirildiği için gerçek veriler henüz tam olarak bilinmiyor.
* Ekonomik krize eklenen salgın nedeniyle küçülen ticaret ve farklı ödeme kanalları kullanımını azaltsa da çek-senette de sorunlar devam ediyor. Yılın ilk 10 ayında 23 bin 987 tekil kişinin 11.1 milyar liralık 169 bin 874 adet çekine karşılıksız işlemi yapıldı. Protesto olan senet sayısı ise ilk 9 ayda 459 bin 146 adet olurken bunları tutarı 8.6 milyar lirayı geçti.
* Öte yandan Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) araştırmasına göre şubattan eylül ayına ortalama kişisel gelir yüzde 4.6 azalırken hanelerin yüzde 42.7’nin borçları arttı.