Konda Araştırma ve Danışmanlık Şirketi’nin yaptığı çevre bilinci ve çevre koruma temalı Konda Barometresi raporuna göre AKP’ye oy verenlerin yüzde 50’si nükleer santral istemiyor. Rapora göre Türkiye’de en çok dert edilen çevre sorunu ise hava kirliliği.
Araştırma, çevre sorunları, çevre konusunda öncelikler, iklim değişikliği ve enerji konularında sorular ile Türkiye’nin meseleye bakış açısını yansıtıyor.
Türkiye genelinde 2 bin 595 kişiyle yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ile geçen yıl mart ayında yapılan ve bugün kamuoyu ile ilk kez paylaşılan araştırmanın başlıca bulguları şöyle:
Türkiye’de en çok dert edilen çevre sorunu hava kirliliği:
- Özellikle hava kirliliği toplumun en çok arttığını düşündüğü sorun olarak ön plana çıkıyor.
- Hava kirliliği yüzde 16 ile insanların ‘çevre sorunu’ deyince aklına ilk gelen başlık.
- Hava kirliliği aynı zamanda yaşadığımız yerde hayatımızı en çok etkileyen sorun olarak ifade ediliyor.
- Altyapı sorunları ve çevre kirliliği de yine aynı şekilde insanların hem ilk aklına gelen hem de yaşamlarını etkilediklerini düşündüğü öncelikli sorunlar arasında.
- Aynı zamanda, toplum kalkınma için hava kirliliğine katlanmak istemiyor. Katılımcıların yüzde 68’i “Ekonomik kalkınma için fabrika bacalarından çıkan dumana, hava kirliliğine katlanmak gerekir” şeklindeki yargının yanlış olduğunu ifade ediyor.
Kömür, Nükleer, HES? Hayır, İstemez:
- Türkiye’nin yüzde 66’sı “Riskli olduğunu açıkça bile bile nükleer santral yapılmamalıdır” diyor. “Gerekiyorsa yapılmalıdır” diyen ise sadece yüzde 34.
- AKP’ye oy verenlerin yüzde 50’si de aynı şekilde nükleer enerjiye karşı çıkıyor.
- Yine aynı şekilde insanların HES’ler hakkındaki görüşleri de olumsuz. Yüzde 67’si “Doğaya ve köylüye çok zararı olacak, kesinlikle kurulmamalı” diyor.
- Kömür konusunda ise neredeyse konsensüs var. Türkiye’nin yüzde 88’i kömür üretilmesine karşı çıkıyor.
- Toplumun sadece yüzde 5.2’si “Evet, kömür santrali isterim” derken nükleerde (yüzde 4.5) de HES’lerde de (yüzde 5.7) bu oran yine çok düşük.
Toplum çevreye zarar verilmesi karşı çıkıyor
Çevreye dair görüşleri sorulan birkaç soruya verilen cevaplar, toplumun çevre sorunlarının çok büyük oranda farkında olduğunu ve çevreye zarar verecek politikaları ve uygulamaları desteklemediğini gösteriyor:
- Yüzde 76: Son yıllarda sel, fırtına, aşırı sıcaklık ve kuraklık gibi düzensiz hava olayları arttı.
- Yüzde 68: Son yıllarda yaşadığım yerde hava kirliliği arttı.
- Yüzde 68: Baraj yapmak için bazı bitki ve hayvan türleri feda edilemez.
- Yüzde 68: “Ekonomik kalkınma için fabrika bacalarından çıkan dumana, hava kirliliğine katlanmak gerekir” ifadesi yanlış.
- Yüzde 69: Çevre kirliliğinin nedeni büyük şirketlerin kaynaklarını sınırsız kullanmalarıdır.
- Yüzde 89: Çevreyi kirleten şirketlere, daha caydırıcı cezalar verilmelidir.
Güneş ve rüzgar önceliklendirilmeli
Araştırma kapsamında çevre konusunda öncelikler ve görüşler de soruldu:
- Toplumun yüzde 69’u çevre kirliliğinin nedeni olarak büyük şirketlerin kaynakları sınırsız kullanmaları olduğunu ve yüzde 89’u çevreyi kirleten şirketlere daha caydırıcı ceza verilmesi gerektiğini düşünüyor.
- ‘Güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının tercih edilmesi’ toplumun yüzde 85 ile en öncelikli gördüğü konu oldu. Diğer hiçbir konuda Türkiye ortalamasından daha yüksek bir cevap vermemiş olan ev kadınlarının en öncelikli gördüğü konu da yüzde 82 oranıyla yine yenilenebilir enerji.
- Toplumun yaşadığı yerin yakınına yapılmasını istediği enerji santrali de yine güneş santralleri. Toplumun yüzde 70.5’i güneşi öncelikli tercih olarak ifade ederken, sadece 1.6’sı bu santrallere karşı çıkacağını ifade etti.
Dört kişiden üçü iklim değişikliğinden endişeli
- İklim değişikliği öncelikli çevre sorunları arasında kendine yer bulmamasına ragmen, doğrudan sorulduğunda insanların yüzde 75’inin iklim değişikliğinden endişeli olduğu ortaya çıkıyor.
- Toplumun yüzde 87’si yine iklim değişikliğinin yaşandığını ifade ediyor.