Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, “Ege Denizi’nde 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde bir depremin tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye kıyılarına ulaşması yaklaşık bir saat sürecek” dedi.
Ege Denizi’nde ‘deprem fırtınası’ sürüyor.
1-6 Şubat’ta bölgede irili ufaklı 1260 deprem meydana geldi.
Depremlerden 100’ünün dört ve üzerinde olduğuna dikkat çeken Özel, şöyle konuştu.
* 2012’den beri Kandilli Rasathanesi, UNESCO altında Türkiye çevresindeki denizlerde, Akdeniz, Marmara, Karadeniz ve bağlantılı tüm denizlerde deprem sonucu oluşabilecek tsunami konusunda civarındaki 13 ülkeye ve 16 enstitüye mesaj üretmektedir.
* Eğer bizim denizlerimizde, Batı kıyılarımızda büyük bir deprem olursa tsunami mesajı Kandilli Rasathanesi’nden üretilecek ve AFAD’a gönderilecektir. Kandilli Rasathanesi’nde, bir haftada yaklaşık 1260 depremin çözümü yapıldı.
‘Mısıra kadar ulaşan tsunami’
* Ege Denizi’ndeki depremler tektonik bir yapı sergiledi. Söz konusu alan tsunami açısından daha tehlikeli düşey fayların olduğu bir bölge. 1956 Amorgos Depremi var, çok büyük bir deprem. 7,7-7,8 (büyüklüğünde) büyük bir tsunami ve hasar yaratmış. Hatta bu depremde meydana gelen tsunami dalgalarının Mısır’a kadar ulaştığı tarihsel kayıtlarda vardı. Yine 1989-1991 deprem serisi var, orta büyüklükte başlayıp büyük bir kırılma olmadan sonlanan. 2002-2003 Ege Depremi serisi var. 2011-2012 en yakın örnek, orada da bir deprem fırtınası ve volkanik aktivite söz konusuydu. Büyük bir patlama olmadı. 2024-25 şu günlerde devam eden etkinliği yakından izliyoruz.
‘Kıyıları ulaşması bir saat sürecek’
Tsunami oluşturabilecek merkezler biliniyor. Deprem senaryoları üzerinde çalışıyoruz. Ege Denizi’nde 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde herhangi bir depremin tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye kıyılarına ulaşması yaklaşık bir saat sürecek. Deniz suyu da yarım metreyle bir metre arasında yükselebilecek.
‘Marmara’da tarihsel depremlerdeki belirsizlik kesin öngörüyü engelliyor’
Özel sorular üzerine Marmara Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi’ne ilişkinse şunları söyledi:
* (Olası Marmara Depremi için yeterli çalışmanız var mı?) Marmara’da 250-300 yıl arasında tekrarlanma periyodu. Marmara’daki tarihsel depremlerin belirsizlikleri diğer yerlerden daha fazla. Bu alanda olası senaryolar üzerine çalışmalar yaptık ve bölgede öngörüler değişkenlik gösterebiliyor. Deprem ihtimalinin en fazla olduğu bölgenin Orta Marmara’daki Kumburgaz Fayı olduğunu düşünüyoruz. Ancak tarihsel depremlerin içindeki belirsizlikler kesin öngörülerde bulunmamızı engelliyor.
‘Doğu Anadolu Fay Zonu’nda deprem tehlikesi uzun yıllar olmaz’
* 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler Doğu Anadolu Fay Zonu paralelindeki Narlı Fayı’nda oluştu. Doğu Anadolu Fay Hattı’nın (DAF) kayma hızının Kuzey Anadolu Fay Hattı’na (KAF) göre daha düşük. DAF’taki depremlerin tekrarlanma periyotları 500-1000 yıl aralığında.
* KAF yılda 20 milimetre kayıyor. Bu bölgedeki depremlerin sıklığı ve tekrarlanma periyotları daha tehlikeli. Doğu Anadolu Fay Zonu’nda uzun zamandır deprem olmamıştı. Biz burada bir deprem bekliyorduk. Kahramanmaraş’ta olma ihtimalini de bekliyorduk ancak bu depremin Doğu Anadolu Fay Zonu’na paralel, çok önemsemediğimiz bir fay üzerinde başlamasını beklemiyorduk.
* DAF bölgesinde 300 kilometrelik yarıçapta 124 yılda ortalama 40 bin deprem yaşandı. Dörtten büyük depremlerin sayısı 12 bin 466. Kahramanmaraş’ta 1114’te de tarihsel bir depremin yaşandı. Doğu Anadolu Fay Zonu’nu çift yönlü kıran 6 Şubat’taki depremlerin 80 saniye sürmesi ve gece saatlerinde yaşanmasının hasarı ikiye katladı.
Ege Denizi’nde 4,6 büyüklüğünde deprem
Hatay sanki depremin ilk haftasında: 5 Şubat’tan 6 Şubat’a geçemedik
AFAD ve MTA’dan deprem açıklaması: Volkanik hareketlilik ihtimali var
AFAD müdürüne göre Ege’deki deprem fırtınası Türkiye’deki fayları tetiklemez
Naci Görür: İstanbul’u 25 senedir depreme hazırlayamadık