Kocaeli’de çiğ süt kaymağının pişirilmesiyle yapılan ‘Kandıra dartısı’ coğrafi işaret tesciliyle gelecek kuşakların sofralarında yerini alacak.
Kocaeli Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün Ağustos 2020’de yaptığı başvuruya Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan olumlu yanıt geldi. Coğrafi işaret tescil belgesi verilen Kandıra dartısı ‘İzmit simidi’, ‘İzmit pişmaniyesi’ ve ‘Gebze bayram çöreği’nin ardından kentin coğrafi işaret tescili yapılan dördüncü gastronomi ürünü oldu.
100 litre sütten 300 gram
10 litre çiğ sütten yaklaşık 300 gram elde edilen Kandıra dartısı kahvaltılık olarak tüketilmesinin yanı sıra bazı yemeklerin ve hamur işlerinin yapımında kullanılıyor; pilav, makarna ve keşkekte ‘sos’ olarak tercih ediliyor.
Kocaeli Akademik ve Profesyonel Aşçılar Derneği Başkanı Naif Bagi, kahvaltıların vazgeçilmezi, yemeklerin eşsiz katığı dartının Kandıra’da binlerce yıldır yapıldığını tahmin ettiklerini, alınan belgenin dünya lezzeti olmasının yolunu açacağını söyledi.
Farklı yöre, farklı isim
Bagi, bölgede gün yüzüne çıkmamış ve unutulmaya yüz tutmuş değerler bulunduğunu belirterek
dartının da farklı yörelerde farklı isimlerle sofraları süslediğini söyledi:
“Aslında birçok yörede, özellikle Manav geleneğinde dartıya rastlıyoruz. Kaymağın tortusuna bazı yörelerde ‘Tortu’ diyorlar. Kandıra yöresi ‘Dartı’ diyor. Birçok yörede farklı isimlerle karşımıza çıkabiliyor fakat Kocaeli’de kahvaltı kültüründe yer edinmiş, sürekli kışlık yiyecek olarak hazırlanıyor. Bunu tadan bir daha bırakmıyor. Coğrafi işaretin en büyük katkısı; kültürel mirasımız olan mutfağımızın böyle standartlar oluşturulup kayıt altına alınması.”
Üç saat karıştırmak gerekiyor
Bagi, dartının yapılışının meşakkatli olduğunun da altını çizdi: ”Dartı, çiğ sütün kaymağının pişirilmesi ve katı kısmının yağından ayrılması sağlanarak hazırlanıyor. Yaklaşık 10 kilogram sütten 500 gram kaymak elde ediliyor ve bunun 300 gramı dartıya dönüşüyor. Bu dönüşüm için üç saat kadar sürekli karıştırma işlemi yapılıyor.”
