İYİ Parti Bursa milletvekili Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu, fakirleşme ve yoksulluk sürecinin yaşandığını belirterek, “Maliyeti 2001 krizinden daha derin ve daha geniş çaplı bir kriz sürecini yavaşlatılmış olarak yaşıyoruz” dedi.
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Prof.Dr. İsmail Tatlıoğlu basın toplantısı düzenledi.
Yaşanan krizin yavaşlatılmış olma sebebinin 2001 sonrası yapısal reform ve kurumların varlığı ve aşınma süresi olduğunu söyleyen Tatlıoğlu, “Uzun süredir bu krizi yaşıyoruz ve artık bu krizde yeni aşamaya geldik. 2003 yılında 100 dolara aldığınız bir sepeti bugün bugün 65 dolara alıyoruz. 1994’de 78 dolarmış, 2001 krizinde 5 Nisan’da 67 dolara düşmüş, Haziran’da 85 dolarmış bu sepet, bugün 65 dolar” dedi.
1994 ve 2001 krizlerini karşılaştırdığınızda Türk lirasının en itibarsız olduğu noktada olduğunu söyleyen Tatlıoğlu, şöyle konuştu: “Türk lirasının itibarı ülkemizin itibarıdır. Döviz hareketinin sadece dış borç üzerinden maliyeti, 2019 yılı gelir ve kurumlar vergisi gelirlerine denk. Bu kurlar Türkiye’nin yanlış yönetilmesinin sonucudur. Ekonomik politikaların yerle bir ettiği kurumların getirdiği noktadır ama bunun üzerinde Erdoğan döneminin ekonomiye yansımış faturasıdır.”
Tatlıoğlu, ödemeler dengesi kriziyle karşı kaşıya olunduğunu belirterek, “Ödemeler bilançosunun zayıflığı, Merkez Bankası özerkliğinin yitirilmesi ile beraber, kurun ufak çaplı döviz taleplerine karşı bile tepkisi artmıştır. Pazartesiden beri yaşadığımız gelişmenin tanımı budur. Piyasaya güvensizliğin sonucudur” ifadelerini kullandı.
Hükümetin 10 yıldır oyunun kurallarına uymadığını ve kendine ses çıkarılmamasını istediğini söyleyen Tatlıoğlu, “Bütçe tarihi bir açıktadır. Bütçe 178 milyar açığa sahiptir. 12 ay için baktığımızda 280 milyar. Ocaktan bu yana yedi aydır, doları 7’nin altında tutmak için 30 milyar dolar satılmış” dedi.
Tatlıoğlu’nun açıklamalarından satırbaşları şöyle:
- Türkiye’nin brüt rezervlerin dış finansman ihtiyacını karşılama oranı 2019’da yüzde 64 iken, mayıs ortasında yüzde yüzde 49’a düştü.
- Ocak-mayıs döneminde brüt rezervde 22 milyar dolarlık bir düşüş söz konusu.
- 2019 yılında finansman kalitesi zayıf.
- Türkiye, 2020-21 döneminde GSYİH’nın yaklaşık yüzde 23’üne denk gelen yıllık gayri safi dış finansman ihtiyacı ile, küresel ve yerel yatırımcıların yatırımcı duyarlılığındaki olumsuz kaymalara karşı savunmasız.
- Brüt rezervler, 2019 sonunda yüzde 85’te iken 2020’nin mayıs ortasında yüzde 67.
- Dış finansman ihtiyacı ve düşük rezervler Türkiye’yi şoklara karşı savunmasız bırakıyor.
- Merkezi yönetim bütçe açığı, ocak-haziran döneminde, yani 2020 yılının ilk altı ayında 109.5 milyar liraya yükselmiştir. 2019’un aynı dönemine göre artış yüzde 39.3.
- İstihdamda olanlar ile iş arayanların toplamı olan iş gücünün, çalışabilir nüfus içindeki payı hızla düşüyor. İş gücüne katılma oranı nisanda yüzde 47.5’e geriledi. Bu oranla, sekiz yıl geriye gitmiş oluyoruz.
- İş bulma ümidi olmadığı için iş aramayanlar var. Bu vatandaşlarımızın sayısı aralıkta 800 bin iken, nisan ayı itibariyle 1.3 milyona ulaştı.
- ‘Ne eğitim gören ne iş sahibi olan ve iş de aramayan’ 15-24 yaşları arasındaki gençlerin sayısı, tam 3 milyon 400 bin.
- Son beş ayda iş aramadığı için işsiz olarak kayda geçmeyenlerin sayısı ise 2.3 milyon.
Bu sürecin iki temel çözümü olduğunu söyleyen Tatlıoğlu, şunları söyledi: “Birisi kısa vadeli seçime kadar yapılacak birisi de seçimle beraber yapılacaklardır. Türkiye’de güven ortamı çökmüştür. Recep Tayyip Erdoğan döneminin iflasıdır. Bu dönem kapanmalıdır. Seçime kadar derhal Merkez Bankası ekonomi yönetimi 1. ve 2. derecedeki tüm kadroları ve ekonominin yöneticileri değişmelidir. Sosyal güvenlik reformu ve Türkiye Varlık Fonu’nun denetime tabi tutulması, bunun iyi yönetişim şeklinde bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. Türkiye’nin Türk lirasına sahip çıkılması konusunda kısa dönem adımları atılmalıdır. Bunun için hızla Sayın Erdoğan ve ekibi bütüncül bir plan çerçevesinde bütçenin revizyonu ve ek bütçeyi Meclis’e getirmelidir.”