BURAK ŞAHİN
@burak_sahin | buraksahin@diken.com.tr
Türkiye’de son dokuz yılda 51 bin, AKP’nin ‘internet yasası‘nın yürürlükte olduğu son bir yılda ise yaklaşık 52 bin site engellendi. Sansürlenen toplam site sayısı 103 bine ulaştı.
Hükümete mahkeme kararı olmadan internet sitelerine erişimi engelleme yetkisi veren ve Anayasa Mahkemesi’nden geri dönen internet düzenlemesi 2015’in Mart ayında ‘kılık değiştirerek‘ yasalaşmıştı.
Dönemin ulaştırma denizcilik ve haberleşme bakanı Lütfi Elvan’ın “Hangi alanda kısıtlanmış söylesinler bize. Kısıtlama olmayacak, yasa AB şartlarına uygun” diye savunduğu yasayla ilgili endişelerin tümünün doğru çıktığı görülüyor.
Zira EngelliWeb’in verilerine göre 2014’ün Eylül ayı itibariyle 51 bin 43 site yasaklıydı. Ancak bu sayı 2015’in Ekim ayı itibariyle 103 bin 877’ye fırladı. Yani hükümet son bir yılda, geri kalan dokuz yılın tamamından daha fazla siteyi sansürledi.
Engellemelerin 97 bin 813’ü doğrudan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) marifetiyle gerçekleşti. Oransal olarak engelleme kararlarının yüzde 94.2’si TİB, yüzde 2.6’sı mahkemeler, geri kalanı ise savcılıklar ve Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından alındı.
Her sene daha da artıyor
2006 yılında toplamda sadece altı siteye erişim yasaklanmışken, Gezi eylemlerinin yaşandığı 2013’te erişime engellenen site sayısı 15 bin 923’e fırlamıştı. Geçen yıl rekor kırılarak 35 bin sitenin engellendiği Türkiye’de bu yıl ise Ekim ayı itibariyle 23 binden fazla site karartıldı.
Muhaliflere jet sansür
Bu sene hükümetin özellikle ‘kamu düzeni‘ ve ‘milli güvenlik’ gerekçeleriyle kararttığı sitelerin başında Kürt ve muhalif haber kaynakları yer alıyor.
Özellikle Türkiye’nin 25 Temmuz’da Kuzey Irak’taki PKK kamplarına yönelik başlattığı hava operasyonlarıyla eş zamanlı olarak yüzlerce haber kaynağı sansürlendi. Başta Fırat Haber Ajansı (ANF), Dicle Haber Ajansı (DİHA), Hawar Haber Ajansı (ANHA) Özgür Gündem gazetesi, Yüksekova Haber, Sendika.org, RojNews, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Başkanı Mesut Barzani’ye yakın Rudaw ve Erbil merkezli Kürt haber ajansı BasNews olmak üzere birçok siteye getirilen erişim engeli hâlâ devam ediyor.
Bunların yanı sıra son dönemde veri gazeteciliği yapan Dağ Medya, ‘AKP Günlükleri‘ haberleri nedeniyle Nokta dergisi ve haber sitesi Jiyan.org da TİB kararıyla erişime engellendi.
Ateistler ve LGBTİ’ler de karartıldı
Bu sene muhalif haber kaynaklarının yanında ateistler ve LGBTİ’ler de sansürden paylarını aldı. Ateizm Derneği’nin web sitesine erişim, ‘halkın belli bir kesiminin inandığı değerlerin alenen aşağılandığı ve derneğin eylemlerinin kamu barışını bozacak nitelikte olduğu’ gerekçesiyle mahkeme kararıyla engellendi.
Eşcinsellerin kullandığı dünyaca ünlü arkadaşlık sitesi gay.com da TİB kararıyla Türkiye’de erişime engellendi.