İstanbul’un her bir köşesini şantiye alanı ve beton yığınına çeviren ranta dayalı inşaat projelerindeki artışla konut sayısı talebi geçince, satış ve kira bedelleri yüzde 20’ye yakın düştü.
Fotoğraf: Reuters
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine göre düşüşe iki neden gösteriliyor. Birincisi, kentsel dönüşümle evi yıkılıp yeniden yapılacak yurttaşlar, geçici kiralık ev aradı. Bu talep, fiyatları katladı. Ancak şimdi yurttaşlar kendi evlerine dönüyor ve geçici evler boşaldı. Müteahhitler de kendilerine ayrılan evleri satışa çıkardı. Çok sayıda projeyle de arz çok fazlalaştı.
İkinci neden ise şu: Satışa çıkarılan evlere, değerinden fazla fiyat biçildi. Şimdi ise makul seviyeye çekiliyor.
İhtiyaç fazlası ürün var
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, Fikirtepe ve Bağdat Caddesi gibi yerlerde ‘fütursuzca’ üretim yapıldığını, bunun da ihtiyaç fazlası konut birikmesine neden olduğunu ifade etti.
Çelik, şunları anlattı: “Türkiye’de yıllık ortalama 600 bin konut ihtiyacı var. Müteahhitler bunu yapıyor. Ama şimdi 200-300 bin de dönüşümden ilave geliyor. Pazarda ihtiyaç fazlası ürün birikiyor. Ürün geliyor ama vatandaşın alım gücü artmıyor. Arz artıyor, ihtiyacı olan vatandaş evden uzaklaşıyor.”
Bağdat Caddesi’ndeki kiralar yüzde 20 azaldı
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, Anadolu yakasında fiyatlarını yüzde 35 düşüren müteahhitler olduğunu söyledi.
Remax Türkiye ofisi sahibi Savaş Kurtbaş’ın verdiği bilgiye göre Bağdat Caddesi’nde geçen yıl 150 metrekarelik bir ev 5 bin liraya kiraya verilebiliyordu. Rakam bu yıl 3 bin 500 liraya düştü ancak halen eve alıcı bulunamadı. Kurtbaş, bölgede yüzde 20-25’lik bir düşüş olduğunu aktardı.
Era Gayrimenkul Türkiye Genel Koordinatörü Mustafa Baygan, aynı caddede geçen yıl üç artı bir yeni eve 2 milyon lira değer biçildiğini, bu yılsa fiyatın 1,5 milyon liraya düştüğünü ifade etti. Baygan’a göre “doğru fiyatla çıkan projelerde satış sorunu yok.”
‘Satışta sorun yok’
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, kent genelinde kiraların düştüğünü kaydetti.
Aşa, alt ve orta gelirli için konut ihtiyacının sürdüğünü ifade ederek, “Merkezi lokasyonda milyon dolarları anlıyoruz. Ama şehrin dışındaki ilçelerde de evlerin metrekare fiyatı 4-5 bini buldu. İnsanlar işine iki saat uzakta yaşayıp bu fiyatı ödemek istemiyor. Son aylarda satışlar düşünce inşaat şirketleri ciddi kampanyalara başladı” diye konuştu.
Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı da şunları anlattı: “Son aylarda vatandaşlar harcamalarında kesintiye gitti. İstanbul’da yüzde 18’i bulan fiyat düşüş var. Bazı bölgelerde fiyatlar gerçekten çok şişmişti. Arz talep makası da açıldı. Özellikle 1 milyon lira üstü evlerde problem ciddi. Ama erişilebilir konutta sorun yok. En büyük kriz döneminde dahi bu kesimde alışveriş oluyor.”
Altın Emlak’tan Mehmet Tatar, üç ay önce 420 bin lira istenen evin fiyatının bugün 360 bin liraya düştüğünü kaydetti.
Diğer görüş: ‘Fiyatlar arttı’
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) ile Reidin tarafından yapılan araştırmaya göreyse markalı konut fiyatları geçen yılın ekim dönemine göre yüzde 3,34 arttı. Son altı yılda ise artış yüzde 70’i geçti.