Anayasa Mahkemesi, MHP Bursa Milletvekili Hidayet Vahapoğlu’nun genel başkan başdanışmanı olduğu 2011’deki bir konuşmasında dönemin Dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu’na hakaret ettiği iddiasıyla tazminata mahkûm edilmesi nedeniyle hak ihlali kararı verdi.
Yüksek mahkeme Vahapoğlu’nun ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
Vahapoğlu, şimdinin Gelecek Partisi Genel Başkanı Davutoğlu’nu 2011’de sert sözlerle eleştirmişti. Vahapoğlu, katıldığı bir iftar programında Davutoğlu için “Amerika’nın posta beygiri” demişti.
Vahapoğlu şunları söylemişti: “Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avrupa Birliği’nin bölgedeki planlarını yerine getirebilmek için Türk askeri dahil devletin bütün imkanları kullanılabildiği gibi, Türk devlet geleneğini ayaklar altına alan birtakım uygulamalar yapıyor. Dün Kaddafi’den ödül alabilmek için çadırının kapısında bekleyen Sayın Erdoğan, onun verdiği ödülle şereflendiğini söyleyen sayın başbakan, bugün Kaddafi’nin muhaliflerini desteklemek üzere Amerika’nın posta beygiri gibi ha bire Dışişleri bakanını gönderiyor.”
Davutoğlu, bu sözler üzerine 2011’de kişilik haklarına saldırıldığı suçlamasıyla Ankara 24’üncü Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 10 bin liralık tazminat davası açmıştı. Davayı 2013’de karara bağlayan mahkeme, Davutoğlu’na 2 bin lira tazminat ödenmesine hükmetmişti. Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi’yse siyasetçilerin sert ve incitici eleştirilere katlanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar vermişti. Yerel mahkeme Yargıtay’ın kararına direnince, dosyayı inceleyen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu yerel mahkemenin kararını onamıştı.
Vahapoğlu’ysa, AKP ve MHP ‘cumhur ittifakı’nı kurmuş ve Davutoğlu da henüz AKP üyesiyken Haziran 2019’da ayında dosyayı AYM’ye taşıdı.
Başvuruyu görüşen AYM kararında, Vahapoğlu’nun konuşmasında “Amerika’nın posta beygiri” ifadesinin tek başına değil, konuşma bütünlüğü içinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Konuşmanın bütünü içinde değerlendirilen ifadenin hükümetin ve Dışişleri’nin dış politikadaki tutarsızlıklarını hedef aldığını belirtildi. AYM’nin kararında, “Başvurucu konuşmasında Suriye politikasından örnekler vererek kısa zaman öncesinde dost ve müttefik olunmasına karşın, daha sonra siyasi ilişkilerin bozulduğuna dair hatırlatmalarda bulunmuş ve hükümetin dış politikada bağımsız hareket edemediğini ileri sürmüştür” dendi.
AYM, kararında şunlar kaydedildi: “Başvurucu, iktidar partisini ve iktidar partisinin bir üyesi olan davacıyı hedef alarak siyasi arenada avantaj elde etme ve aynı zamanda parti teşkilatındaki kişileri motive etme gayesindedir. Bu noktada siyaset adamlarının birbirlerine karşı kullandıkları sözlerin açıkça polemik çıkarmaya, şiddetli tepkiler yaratmaya ve taraftarlarını konsolide etmeye yönelik siyaset üsluplarının bir parçası olduğu kabul edilmelidir. Toplumun tamamını ilgilendiren ve kamusal bir tartışmaya katkı sunduğu konusunda şüphe bulunmayan konularda oluşan rahatsızlıkların yüksek sesle dillendirilmesinin ancak düşüncelerin herhangi bir engelle karşılaşmadan açıklanabildiği demokratik rejimlerde mümkün olduğu da unutulmamalıdır.”
Tarafların halka mal olmuş siyasetçiler olduğunu hatırlatan AYM, Davutoğlu’nun bu sebeple kendisine yönelik eleştirilere sıradan insanlara göre daha fazla hoşgörü göstermesi gerektiğini belirtti.
Tespitlerinin ardından kararını açıklayan yüksek mahkeme, verilen tazminat cezasıyla Vahapoğlu’nun ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM ayrıca yargılamanın yenilenmesi için kararın bir örneğinin Ankara 24’üncü Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi.