Avrupa Birliği (AB), savunma sanayisinde ortak tedarik ve üretim için kullanılacak 150 milyar avroluk yeni fonu onayladı. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu üçüncü ülkeler sürece dahil olabilecek.
DW Türkçe‘nin haberine göre AB Konseyi’nin onayladığı, Avrupa için Güvenlik Eylemi (SAFE)’ adı verilen yeni mali oluşum, AB ülkeleriyle belirli üçüncü ülkelerin katılımıyla ortak üretim ve tedarik projelerini finanse edecek.
Fon, üye ülkelerin talebi üzerine ve ulusal savunma planları temelinde uzun vadeli kredi olarak aktarılacak.
Krediler, AB bütçesi güvencesinde sağlanacak. Fakat Almanya gibi piyasadan uygun koşullarla kredi alabilecek ülkelerin doğrudan fondan yararlanması beklenmiyor.
Fonun öncelikli hedefi, Avrupa’nın savunma üretim kapasitesini artırmak, acil ihtiyaçlara yanıt vermek ve Rusya kaynaklı tehditlere karşı hazırlığı güçlendirmek.
SAFE kapsamında kredi alabilmek için, projelerde en az iki AB üyesinin ortak başvurusunun olması gerekiyor. Öte yandan jeopolitik koşullar nedeniyle, geçici olarak tek ülkenin başvurusu da mümkün kılınıyor, fakat bunun sınırlı tutulacağı belirtiliyor.
Türkiye ve üçüncü ülkelerin dahli
Fon, AB dışındaki bazı ülkeleri de kapsıyor. Ukrayna’yla Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri de AB’ye üye ülke sayılacak. Böylece İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre gibi ülkeler hem projelere dahil olabilecek, hem de kendi savunma sanayilerinden AB’ye satış yapabilecek.
Bu ülkelerin yanında Türkiye’nin bulunduğu katılım sürecindeki ülkeler, üye adayı ülkeler ve potansiyel adaylarla Britanya gibi AB’yle savunma ortaklığı anlaşması olan ülkeler de ortak tedarik projelerine katılabilecek.
Yerlilik şartı
SAFE kapsamında finanse edilecek savunma ürünleri iki kategoriye ayrıldı. İlk grupta mühimmat, topçu sistemleri, kara muharebe araçları, siber güvenlik çözümleri ve askeri hareketlilik altyapısı yer alıyor. İkinci gruptaysa İHA sistemleri, hava ve füze savunmaları, stratejik hava taşımacılığı, yapay zeka uygulamaları, elektronik harp sistemleri ve uzay teknolojileri bulunuyor.
Her iki kategori için ‘yerlilik’ şartı bekleniyor. Nihai ürünün en az yüzde 65’i AB ülkeleri veya belirlenen ortak ülkelerden tedarik edilecek. Dış kaynaklı bileşenler toplam maliyetin yüzde 35’ini aşamayacak.
SAFE fonu, 29 Mayıs’ta yürürlüğe girecek.