• 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT
  • GÜNÜN ESERİ

‘Suriye’deki sarin gazı saldırısını Erdoğan’ın bilgisi dahilinde Türkiye yaptırdı’

06/04/2014 22:10

 

Suriye’de geçen yaz gerçekleştirilen kimyasal silah saldırısının arkasında Türkiye’nin bulunduğu öne sürüldü. İddiaya göre saldırı, sanılanın aksine Beşar Esad rejimi tarafından değil, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bilgisi dahilinde, MİT ve Jandarma’nın desteğiyle İslamcı El Nusra Cephesi tarafından gerçekleştirildi.

Amerikan araştırmacı gazeteciliğinin önde gelen isimlerinden Pulitzer ödüllü  Seymour Hersh’ün imzasını taşıyan haber-analize göre, amaç ABD’yi Suriye’ye askeri harekat düzenmeleye zorlamaktı. Amerikalılar,  ‘gerçeği’ öğrenince Suriye rejimine karşı harekat düzenlemekten vaçgeçti; dahası ‘felaket sonuçlar’ doğuracağı için ellerindeki istihbaratı gizli tuttu.

Reklam

‘Obama Türkiye’yi duyunca son anda vazgeçti’

21 Ağstos 2013’te Şam’ın banliyölerinden Guta’da gerçekleşen saldırı sonucunda yüzlerce sivil hayatını kaybetmiş; saldırıya ilişkin görüntüler dünyayı ayağa kaldırmıştı. Tüm parmaklar ‘bir numaralı şüpheli’ Esad rejimini gösterince, kimyasal silah kullanılmasını ‘kırmızı çizgi’ ilan etmiş bulunan Barack Obama liderliğindeki Amerikan yönetimi, Britanya ve Fransa’nın da katılması beklenen geniş kapsamlı bir askeri harekat için düğmeye basmıştı.

Ancak bu müdahaleden son anda dönüldü. Hersh’in haber analizine göre, kullanılacak askeri üslerin bile belli olduğu harekâttan iki gün önce Obama yönetimini vazgeçiren şey, saldırının arkasında Esad rejiminin değil, rejime karşı savaşan El Kaide’ci El Nusra Cephesi’nin, daha önemlisi de Türkiye’nin bulunduğunun anlaşılmasıydı.

Kronolojik süreç:

Hersh’ün haber-analizi, saygınlığıyla bilinen London Review of Books’ta yayınlandı. Haber-analiz eski ve halen işbaşında bulunan Amerikalı yetkililere dayandırılarak kaleme alındı.

Reklam

‘Türkiye’de bazılarının kimyasalla kırmızı çizgi dayatacağını biliyorduk’

Fotoğraf: 20140406 REUTERS Bassam Khabieh

Fotoğraf: 20140406 REUTERS Bassam Khabieh

* Hersh’e göre, üst düzey Amerikalı askeri yetkililer ve istihbarat camiası Türkiye’nin Suriye’deki savaşta oynadığı rolden başından beri ciddi endişe duyuyordu. Hersh “Erdoğan’ın cihatçı El Nusra Cephesi’ni ve diğer İslamcı isyancıları desteklediği biliniyordu” ifadesini kullanırken, haberde görüşü alınan eski bir üst düzey istihbarat yetkilisi şöyle dedi: “Türkiye hükümetinde bazılarının, Suriye içinde bir kimyasal saldırıyla Obama’yı kırmızı çizgi vaadini yerine getirmeye zorlayacağına inandığını biliyorduk.”

‘Erdoğan’ın hayali yavaş yavaş yok oluyordu’

* Hersh’e göre, Şam’daki saldırıya giden süreçte, ABD’nin 2012 sonlarında Esad’ın savaşı kazanmaya başladığına kanaat getirmesi ve Libya silahlarının Türkiye üzerinden Suriye’ye gönderilmesine desteği kesmesi en önemli etkendi.

Hersh’e konuşan eski istihbarat yetkilisi, Erdoğan’ın muhaliflere silah vermekten vazgeçtiği için Obama yönetimine öfkelendiğini; zira ‘siyasi ve askeri açıdan açıkta kaldığını‘ söyledi. Yetkiliye göre, ABD’nin askeri desteğinin yokluğunda, ‘Erdoğan’ın Suriye’de kendisine bağımlı bir devlet oluşması hayali yok oluyor ve bunun sebebinin ABD olduğunu düşünüyordu.’

Yetkili, “Erdoğan şunu biliyordu ki, Suriye savaşı kazandığında isyancılar onu hedef alabilirdi. Başka nereye gidebilirlerdi ki? Arka bahçesinde binlerce radikal vardı” diye konuştu.

‘MİT ve Jandarma bizzat ilgilendi’

* Haber-analize göre, 2013’ün ilkbahar aylarında, ‘Amerikan istihbaratı Türkiye hükümetinin MİT ve Jandarma aracılığıyla, kimyasal silah becerileri geliştirebilmeleri için doğrudan El Nusra ve müttefikleriyle birlikte çalıştığını öğrendi’.

Hersh’e konuşan yetkili, “MİT isyancılarla siyasi irtibatı sağlıyor ve Jandarma askeri lojistik ve kimyasal savaş dahil eğitim vermek gibi işleri üstleniyordu” dedi.

Yetkili şunları anlattı: “2013 baharında, Türkiye’nin rolünü artırmak sorunların çözümü için kilit önemde görülüyordu. Erdoğan, cihatçılara desteğine son verirse her şeyin biteceğini biliyordu. Suudiler lojistik sebeplerden ötürü savaşa destek veremiyordu. Erdoğan, ABD’nin kırmızı çizgiyi geçmesine yol açacak bir olay kundaklamayı umuyordu. Fakat Obama Mart ve Nisan’daki saldırılara yanıt vermedi.” [Bu tarihlerde, Türkiye sınırındaki Halep’in Şeyh Mesud ve Han Assal kasabalarında iki kimyasal saldırı düzenlendiği ileri sürülmüştü].

‘Türkiye üzerinden sarin gitti’

* Amerikan ve İngiliz istihbaratı, 2013 ilkbaharından bu yana bazı Suriyeli muhaliflerin de sarin gazına erişimi olduğunu biliyordu. Amerikan Savunma Bakanlığı’nın İstihbarat Kurumu’na bağlı analistler, 20 Haziran’da hazırlanan beş sayfalık raporda El Nusra’nın Suriye içinde sarin gazı üretilen bir hücresi bulunduğunu yazıyordu.

Üstelik birkaç istihbarat kurumuna dayandırılan raporda, kimyasalların bir kısmının Türkiye’den gittiği şu cümlelerle vurgulanıyordu: “Türkiye ve Suudi Arabistan’daki bazı kişiler, muhtemelen Suriye içinde büyük miktarda üretim amacıyla, sarin yapımında kullanılacak onlarca kilogram maddeyi ele geçirmeye çalışıyordu.”

‘Dempsey Türkiye konusunda uyarıldı’

* Hersh’ün konuştuğu bir istihbarat danışmanıysa, 21 Ağustos saldırısından kısa süre önce ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey ve Savunma Bakanı Chuck Hagel için hazırlanan gizli bir raporu gördüğünü söyledi. Buna göre raporda, ‘Erdoğan yönetiminin muhaliflerin savaşı kazanma ihtimalinden duyduğu ciddi rahatsızlık‘tan söz ediliyor; ‘Türkiye liderliğinin ABD’nin askeri bir yanıtına yol açacak bir şey yapmak istediği‘ konusunda uyarıda bulunuluyordu.

Obama niye çark etti?

* 21 Ağustos’ta Şam’daki kimyasal saldırı gerçekleşti; gelen fotoğraflar dünyayı ayağa kaldırdı.

31 Ağustos’a gelindiğindeyse, Fransa ABD’nin olası saldırısına desteğini açıklamış, Britanya parlamentodan onay çıkmadığı için safdışı kalmış, Türkiye böyle bir müdahaleye destek vereceğini açıklamıştı.

Dünya, her an başlayabilecek bir operasyon için gözünü bölgeye çevirmişti. Fakat Obama son anda Beyaz Saray’ın Gül Bahçesi’nde beklenmedik bir basın toplantısı düzenleyerek ‘Önce Kongre onayı almam lazım‘ diyecekti. Bu ani u-dönüşünün o günlerde pek bilinmeyen nedeniyse, Britanya’daki Porton Down askeri labaratuvarında yapılan testlerdi.

‘Bize tuzak kuruluyor’

* Buna göre, Rus askeri istihbaratı 21 Ağustos saldırısından sadece birkaç gün sonra bölgeden alınan numuneleri test edip Britanya istihbaratına verdi. Porton Down’da yapılan testler ve Suriye hükümetinden bir kaynaktan alınan bilgiler sonucunda, kimyasal gazın Esad yönetiminin envanterinden çıkmadığı kanaatine varıldı.

Porton Down’daki Britanya Savunma Bakanlığı çalışanları, bulguları ABD’ye gönderdi. Eski istihbarat yetkilisi, “Amerikalılara ‘bize tuzak kuruluyor’ mesajı gönderildi” yorumunu yaptı.

‘Erdoğan’ın adamlarının planladığını artık biliyoruz’

* Yetkiliye göre, saldırının arkasında Suriye’nin bulunmadığı kanaatinden sonra ilk şüpheli Türkiye’ydi.

Hersh, “21 Ağustos’ta düzenlenen saldırıya ilişkin telefon dinlemeleri ve diğer veriler toplandıkça, istihbarat camiası şüphelerini destekleyecek kanıtlar gördü” diye yazarken, eski istihbarat yetkilisinin de şunları söylediğini aktardı: “Bunun, Obama’nın kırmızı çizgisinin aşılması için Erdoğan’ın adamlarınca planlanan gizli bir eylem olduğunu artık biliyoruz. (Bu adamlar) BM yetkilileri daha önceki gaz kullanımlarını araştırmak için 18 Ağustos’ta Şam’a gittiğinde, kentte ya da dışında bir gaz saldırısı düzenlemek için gerilimi tırmandırmak zorundaydı.”

‘Türk desteği olmadan götürülemezdi’

* Yetkiliye göre Türkiye’nin planı, ‘olağanüstü‘ bir duruma yol açmaktı. Yetkili şu vahim iddiayı ortaya attı: “İstihbarat servislerinin üst düzey askeri yetkililere verdiği bilgiye göre, sarin Türkiye üzerinden tedarik edilmişti; oraya Türk desteği olmadan götürülemezdi. Türkler ayrıca sarinin üretimi ve nasıl kullanılacağı konusunda da eğitim verdi.”

‘Dinlemeler ele verdi’

* Hersh’e göre, bu istihbarat değerlendirmesine dair kanıtların büyük kısmı da bizzat Türk yetkililerin kendilerinden geldi. Yetkili Hersh’e, “Öncelikli kanıtlar, Türklerin saldırıdan sonra çeşitli dinlemelerdeki keyifli ve sırt sıvazlar gibi görünen hallerinden edinildi. Operasyonlar planlama aşamasında her zaman son derece gizli tutulur fakat böbürlenme noktasına gelindiğinde, operasyonu düzenleyenler başarıdan pay kazanabilmek için kendilerini tutamaz“ diye konuştu.

‘Obama’nın kararını Dempsey değiştirdi’

* Suriye’ye olası müdahaleyi, ABD Genelkurmay Başkanı General Martin Dempsey planlıyordu. Ancak Dempsey, kimyasal krizinin en başından bu yana Obama yönetiminin Esad’ın suçlu olduğu yönündeki tezine inanmıyordu. İstihbarat yetkilisi bu konuda, “Suriye’nin o noktada sinir gazı kullanacağına inanmaları imkansızdı çünkü Esad savaşı kazanıyordu” dedi.

Ve Dempsey, Porton Down’dan çıkan sonucun ardından Obama’ya şu endişesini iletti: ‘Beyaz Saray’ın istediği saldırı meşru olmayan, saldırganca bir eylem teşkil edecekti.‘

Hersh, istihbarat yetkilisinin şu görüşünü de aktardı: “Erdoğan’ın Suriye sorununun çözümü bulunmuştu: “Ortalığı (sarin) gazı kaplayacak, Obama, ‘Kırmızı çizgim geçildi’ deyip Suriye’ye saldıracaktı. Ama işler öyle yürümedi.”

‘Açıklarsak felaket olur’

Eski istihbarat yetkilisi Amerikan yönetiminin neden bütün bunları açık etmediğini ise şu sözlerle aktardı: “Zamanında Esad’ı suçladığımız için şimdi tükürdüğümüzü yalayıp Erdoğan’ı suçlayamayız.”

Yetkili şunları söyledi:  “Meslektaşlarımın dediği şu: ‘Türkiye NATO müttefikimiz.  Türkler zaten Batı’ya güvenmiyor. Türklerin çıkarlarına karşı aktif bir rol üstlenirsek daha da yanımızda duramazlar. Erdoğan’ın sarin gazı saldırısındaki rolüne ilişkin bildiklerimizi açıklarsak sonucu felaket olur.'”

‘Suriye’deki sarin gazı saldırısını Erdoğan’ın bilgisi dahilinde Türkiye yaptırdı’

‘ABD, telefon dinlemelerinden sonra sarin gazı saldırısını Türklerin yaptırdığından emin oldu’

‘Erdoğan’ın sarin gazı saldırısındaki rolüne dair bildiklerimizi açıklarsak felaket olur’

Erdoğan Obama’ya parmak sallamış, Obama Fidan’ı konuşturmamış

‘ABD ve Türkiye, Bingazi’deki Amerikan konsolosluğundan Suriye’ye silah aktarıyordu’

ABD yasadışı altın ticaretine Suriye için mi göz yumdu?

‘Suriye’deki sarin gazı saldırısını Türkiye yaptırdı’ haberini yazan Seymour Hersh kim?

Beyaz Saray’dan yalanlama: ‘Sarin gazı saldırısının sorumlusu sadece Esad olabilir’

Filed Under: Aktüel

SON HABERLER

İş dünyası örgütleri: Önceliğin enflasyonla mücadele olmasını destekliyoruz

Türkiye’nin önde gelen iş dünyası örgütleri yaptıkları ortak açıklamada, ekonomik reform gündemini yakından takip ettiklerini ve enflasyonla mücadelenin öncelikli hedef olmasını desteklediklerini belirtti.

Covid-19’da yanlış bilgiyle en çok tartışma programları ve Facebook’ta karşılaşılıyor

Covid-19 Yanlış Bilgi Yayılımı araştırmasına göre, sosyal ağlar arasında yanlış bilgiyle en çok karşılaşılan platform Facebook, geleneksel medyada ise tartışma programları.

Kayak merkezleri genelgesi: Kısıtlamada müzik yasak, toplu etkinliklere izin yok

İçişleri Bakanlığı, 81 il valiliğine kayak merkezlerindeki otellerde uygulanacak Covid-19 tedbirleriyle ilgili genelge gönderdi.

Antalya’daki Port Akdeniz, Katarlı şirkete 850 milyon liraya satıldı

Global Ports Holding, Antalya Liman İşletmeleri A.Ş.’nin (Port Akdeniz) Katar şirketi QTerminals’a satışının tamamlandığını bildirdi.

Kılıçdaroğlu’ndan İrfan Fidan tepkisi: Oy veren 107 kişi yüz karasıdır

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İrfan Fidan’ın Anayasa Mahkemesi üyeliği için oy veren Yargıtay üyelerine, “Yüz karasısınız” dedi.

‘Erdoğan’ın sarin gazı saldırısındaki rolüne dair bildiklerimizi açıklarsak felaket olur’
İşçi cinayetleri için ortak eylem

DİKEN’İ TAKİP EDİN

Osman Kavala 1184 gündür tutuklu

AGORA

Nasıl olur da Türklüğü kabul etmezler? Belki Türk değillerdir!

Murat Sevinç

Ya lidersindir ya değilsindir

Mehmet Aksel

1921 Anayasası’nın 100’üncü yılı kutlu olsun

Murat Sevinç

GÜNÜN 11’İ

Ayşen Uysal: Aşıya erişim meselesi, eşitsizlikleri en yalın haliyle gösteriyor

Kübra Par: Türk mutfağı Nusret’in şaplak atıp porsiyonuna fahiş fiyatlar koyduğu etlerden ibaret değil

Deniz Zeyrek: İyileşme emareleri pek görünmüyor

Kaan Sezyum: Korku arttıkça, dronun diğer tarafındaki elin sahibi delüzyona doğru ilerliyor

Deniz Yıldırım: Yasak varken ekmek almaya çıkabilir, yasak yokken ekmeğiniz için sesinizi duyuramazsınız

Abbas Güçlü: Üniversiteler çok hem de çok büyük bir değişim geçirecek

Mehmet Ocaktan: AK Parti, İmamoğlu’nun yarattığı travmayı henüz atlatabilmiş değil

Sedat Ergin: Bütün ihtimaller Gezi davasının bir hayli uzun zamana yayılabileceğine işaret ediyor

Abdulkadir Selvi: Ümit Özdağ yeni parti kurmaya doğru gidiyor; MHP’den biraz daha milliyetçi bir parti

Dilek Güngör: Almanya, topraklarında yetişmeyen bir ürünün yağını bizden ucuza tüketiyor

Mustafa Balbay: Salgın önlemlerine kimler uymak zorunda, kimler değil?

Çevrimiçi, yerçekimsiz Gogol

İstanbul Havalimanı’nda bir dakika sanat…

Üç ‘Rebecca’

Şakir Eczacıbaşı’nın fotoğraf sergisinden 10 ‘seçilmiş an’

Bilinmeyen bir cisim yaklaşıyor!

İstanbullular deniz taksisinin rengine karar verdi: Boğaz tasarımı

Yeni sümbül türü keşfedildi: Muğla sümbülü

Karikatürist Erdil Yaşaroğlu: Derdimiz sadece ticari sitelerle

455 senelik pub, ‘corona’ya yenik düştü: Kalıcı olarak kapanacak

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT
  • GÜNÜN ESERİ
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • DİKEN 5 YAŞINDA
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • Email
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi