Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, imar değişikliklerine bağlı olarak arsa değerinin artması durumunda artışın tamamının vergi olarak Hazine’ye devredilmesine hükmeden bir yasa taslağı hazırladı.
Fotoğraf: Reuters
İmar rantı, Türkiye’nin en yaygın yolsuzluk kalemi olduğu konusunda çoğu siyaset gözlemcisi hemfikir. Yolsuzluğun en önemli enstrümanı ise bir arsa alındıktan sonra belediye meclisleri ya da yetkili olduğu alanlarda Çevre ve Şehircilik bakanlığının üzerinde siyasi nüfuz kullanılarak yapılan imar değişiklikleri. İstismarın önüne geçilebilmesi için, 2014’te kamuoyuna vaat edilen ancak seçimler sonrası rafa kalkan ‘rant vergisi’ düzenlemesi düşünülmüştü.
Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine göre, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 3194 sayılı İmar Kanunu’nda yapmayı planladığı değişiklikle konuyu yeniden alıyor. Bakanlığın hazırladığı yasa taslağına göre imar planında konut olarak görülen arsanın AVM’ye dönüştürülmesi veya kat sayısının beşten 15’e çıkması gibi plan değişikliklerinde arsa değerindeki artışın tamamı devlete ödenecek.
Değer artışının ne kadar olduğuna ise idarenin oluşturacağı değer tespit komisyonu karar verecek. Ancak komisyonun tespiti, en az iki lisanslı gayrimenkul değerleme şirketinin bulduğu rakamın aritmetik ortalamasından az olmayacak.
Vatandaş, taşınmazın değer artış payını ödeyinceye kadar tapu kütüğüne şerh edilecek. Bu parselle ilgili satış, ipotek, trampa, kiralama ve benzeri işlemler bedel ödeninceye kadar duracak. Değer artış payı ödenmeden yapı ruhsatı düzenlenemeyecek. Değer artış payının yüzde 30’u imar planı değişikliğini onaylayan ilgili idarede açılacak kamulaştırma hesabına, yüzde 30’u bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına, yüzde 40’ı Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yatırılacak. Değer artış payı ayni olarak alınırsa, aynı kurumlara yine bu oranlarda hisselendirilecek.
Bu plan değişiklikleri, Kıyı Kanunu, Organize Sanayi Bölgeleri, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Kentsel Dönüşüm Kanunu’na tabi alanlarda yapılamayacak.