İsrail, güçlü basınç dalgası oluşturan ve geniş bir alana şarapnel saçan son derece etkili 230 kilogramlık bir bombayla Gazze’de sahil kenarında bir kafeye saldırdı.
Uzmanlar, onlarca kişinin öldüğü bu saldırının savaş suçu olduğunu söylüyor. Bombaların ABD yapımı olduğu tespit edildi.
İsrail pazartesi 230 kilogramlık bir bombayla Gazze’de kalabalık bir sahil kafesine saldırdı. Uluslararası hukuk uzmanları böylesine güçlü bir silahla çocukların, kadınların ve yaşlıların da aralarında olduğu savunmasız sivillere saldırmanın kesinlikle yasadışı olduğunu ve savaş suçu teşkil edebileceğini söylüyor.
The Guardian El-Baka kafesinin yıkıntılarından çıkan silah parçalarını fotoğrafladı. Mühimmat uzmanlarına göre bu silah parçaları, son yıllarda birçok bombalamada kullanılan ABD yapımı MK-82 tipi 230 kilogramlık bombaya ait.
İki mühimmat uzmanına göre patlamanın ardından oluşan büyük krater de MK-82 gibi büyük ve etkili bir bombanın kullanıldığını gösteriyor.
İsrail ordusu (IDF) sözcüsü kafeye saldırının incelendiğini söyledi ve “Saldırı öncesinde, hava gözetleme yoluyla sivillerin zarar görme riskini azaltmak için adımlar atıldı” dedi.
Fakat yetkililere göre kafeye düzenlenen saldırıda 24 ila 36 Filistinli öldürdü, onlarcası da yaralandı. Öldürülenlerin arasında meşhur bir film yapımcısı, bir sanatçı, 35 yaşında bir ev kadını ve dört yaşında bir bebek var. Ayrıca 14 yaşında bir erkek çocuğu ve 12 yaşında bir kız çocuğu yaralandı.
Cenevre Sözleşmeleri’ne dayanan uluslararası hukuka göre bir askeri gücün, ‘aşırı veya orantısız’ şekilde ‘sivil ölümüne’ yol açacak saldırılar düzenlemesi yasak. Tabii İsrail 21 aydır Gazze’de düzenlediği saldırılarda bu maddeyi çok kez ihlal etti.
Neyin kabul edilebilir sayıldığı yoruma açık, ama uzmanlar onlarca sivilin ölümünü ancak çatışmanın gidişatını çok ciddi şekilde etkileyebilecek bir hedefin ortadan kaldırılmasının haklı gösterebileceğini söyledi.
Aile işletmesi olan al-Baqa kafe, yaklaşık 40 yıl önce kurulmuştu ve Gazze’deki gençler ve aileler için bir dinlenme noktasıydı. Meşrubat, çay ve bisküvi servis ediyorlardı. Kafe iki katlıydı. Açık bir terası ve denize bakan geniş pencereli bir alt katı vardı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Gerry Simpson, ”İsrail tam olarak kimi hedeflediğini belirtmedi. Üstelik sivil ölümleri azaltmak için hava gözetleme kullandıklarını söylediler. Yani saldırı sırasında kafede müşterilerin olduğunu gayet iyi biliyorlardı” dedi.
Simpson, ”Ordu bu bombanın kafedeki birçok sivili öldüreceğini veya sakat bırakacağını biliyordu” diye konuştu. ”Böylesine bir silahın kalabalık bir kafede kullanılması saldırının yasadışı, orantısız veya ayrım gözetmediğini gösterir ki bu, bir savaş suçu olarak incelenmelidir.”
Gazze’nin 2,3 milyonluk nüfusunun çoğu artan yetersiz beslenme ve kıtlık tehdidiyle karşı karşıya kalsa da, kiminin en azından bir kafeye gitmeye yetecek kadar birikimi veya maaşı var.
IDF saldırıdan önce kafenin yer aldığı liman bölgesi için tahliye emri vermedi.
University of Copenhagen’da Uluslararası Hukuk Doçenti Marc Schack şöyle dedi:
“Bu tür bir mühimmatı kullanmayı meşru göstermeleri imkansız. Eğer söz konusu 20, 30, 40 veya daha fazla sivil kaybıysa hedefin olağanüstü önemli olması gerekir. Mesela Afganistan ve Irak’taki koalisyon güçleri için hedef çok mühim bile olsa kabul edilen sivil kaybı 30’u geçmiyordu. Tabii bu da sadece istisnai durumlarda.”
Gelgelelim İsrail hala sivilleri hedeflemediğini iddia ediyor. Bir hükümet sözcüsü salı IDF’in ‘asla ve asla’ sivilleri hedefe almadığını söyledi.
İsrail, Ekim 2023’ten bu yana yarısı kadın ve çocuk en az 55 bin 500 Filistinliyi öldürdü. Fakat yıkım nedeniyle ve cesetlere ulaşılamadığı için gerçek sayının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.